(۱۱۶۵) سوال: آیا این حدیث که رسول اللهﷺ به ابوبکر رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُ فرمودند: «شرک از راه رفتن مورچه نیز خفیف‌تر است. آیا تو را راهنمایی کنم به چیزی که وقتی انجام دهی، اللهB شرک اصغر را از تو بزداید؟ سه بار می‌گویی: اللَّهمَ إِنِّي أَغوذُ بِكَ أَنْ أُشْرِكَ بِكَ وَأَنَا أَعْلَمُ، وَأَسْتَغْفِرُكَ مِمَّا لا أَعْلَّمُ».^[۱] تقاضا دارم معنای حدیث را بفرمایید و آیا اینکه حدیث، صحیح است؟

جواب:

از این حدیث اطلاعی ندارم. اما معنایش این است که انسان باید به الله تَبَارَكَ‌وَتَعَالَىٰ پناه ببرد از اینکه به الله شرک ورزد در حالی که می‌داند. همچنین از الله تَبَارَكَ‌وَتَعَالَىٰ طلب مغفرت کند برای چیزهایی که نمی‌داند شرک است؛ چون ممکن است انسان گاهی در شرک واقع شود و خودش نداند. پس از الله به خاطر شرکی که از شرک بودنش آگاه نیست، طلب مغفرت می‌کند.

***

^[۱] روایت هناد بن السری در کتاب «الزهد»، (ج۲، ص۴۳۴، حدیث شماره۸۴۹)، و حکیم (ج۴، ص۱۴۲)، و ابو یعلی، (ج۱، ص۶۰، حدیث شماره۵۸)، با این لفظ: «الشِّرْكُ أخْفَى مِن ‌دَبِيبِ ‌النَّمْلِ، ثُمَّ قَالَ: أَلا أَدُلُّكَ عَلى مَا يُذْهِبُ عَنْكَ صَغِيرَ ذَلِكَ وَكبِيرَهُ؟ قُلِ: اللَّهمَ إِنِّي أَغوذُ بِكَ أَنْ أشْرِكَ بِكَ وَأَنَا أَعْلَمُ، وَأَسْتَغْفِرُكَ مِمَّا لا أَعْلَّمُ، تَقُولُ كُلَّ يَوْمٍ ثَلاثَ مَرَّاتٍ».