دوشنبه 22 جمادی‌الثانی 1446
۳ دی ۱۴۰۳
23 دسامبر 2024

(۸۳۵) قرائت قرآن بدون فهمیدن معنای آن

(۸۳۵) سوال: آیا کسی که قرآن می‌خواند، حتی اگر معنی آن را نفهمد نیز ثواب دارد؟

جواب:

قرآن کریم، مبارک است. چنان که الله تعالی می‌فرماید: {كِتَابٌ أَنْزَلْنَاهُ إِلَيْكَ مُبَارَكٌ لِيَدَّبَّرُوا آيَاتِهِ وَلِيَتَذَكَّرَ أُولُو الْأَلْبَابِ} [ص:۲۹]: (کتابی مبارک است که آن را بر تو نازل کردیم تا در آیاتش تدبر ورزیده، و اهل خرد، پند گیرند).

بنا بر این انسان به خاطر قرائت قرآن، اجر و ثواب می‌برد؛ چه معنی آن را بفهمد و چه نفهمد. اما شایسته نیست انسان مومن، قرآن را که مکلف است به آن عمل نماید، بدون اینکه معنایش را بفهمد، تلاوت کند. اگر کسی بخواهد پزشکی یاد بگیرد، می‌رود کتاب‌های طب را می‌خواند. اما تا زمانی که معنای آن را نفهمد و برایش شرح ندهند، نمی‌تواند آن را یاد بگیرد. گر چه خودش نیز حریص است که معنای آن را یاد بگیرد تا بتواند آن را انجام دهد.

حال در مورد قرآن که شفای امراض قلب و موعظه برای مردم است، چه باید گفت؟ در صورتی که انسان بدون تدبر و بدون اینکه معنایش را بفهمد، تلاوتش کند؟ به همین خاطر نیز صحابه رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُم ده آیه از قرآن را یاد می‌گرفتند. اما تا وقتی که آن را کامل یاد نمی‌گرفتند و به آن عمل نمی‌کردند، به سراغ آیات دیگر نمی‌رفتند. با این کار، هم قرآن و هم علم و هم عمل به آن را یاد می‌گرفتند.

پس انسان با خواندن قرآن، اجر و پاداش می‌برد؛ چه معنایش را بفهمد و چه نفهمد. اما شایسته است تمام حرصش بر این باشد که معنایش را نیز بفهمد. او باید این معنا را از علمای مورد اعتماد در علم و امانتشان دریافت نماید. اگر عالمی را نیافت که معنای قرآن را از او یاد بگیرد، به کتاب‌های تفسیر مورد اعتماد مراجعه کند. تفاسیری مثل تفسیر طبری، تفسیر ابن کثیر و دیگر تفاسیری که از صحابه و تابعین رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُم روایت کرده‌اند، مراجعه نماید.

***

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: هل يثاب الإنسان الذي يقرأ القرآن ولو لم يفهم معانيه؟

فأجاب رحمه الله تعالى: القرآن الكريم مبارك، كما قال الله تعالى: ﴿كتَب أَنزَلْتَهُ إِلَيْكَ مُبَرَكُ لِيَدَّبَّرُوا ءَايَتِهِ، وَلِيَتَذَكَّرَ أُولُوا الْأَلْبَبِ ﴾ [ ص: ۲۹] فالإنسان مأجور على قراءته، سواء فهم معناه أم لم يفهم، ولكن لا ينبغي للمؤمن أن يقرأ قرآنًا مكلفا بالعمل به دون أن يفهم معناه، فالإنسان لو أراد أن يتعلم الطب مثلا ودرس كتب الطب فإنه لا يمكن أن يستفيد منها حتى يعرف معناها وتشرح له، بل هو يحرص كل الحرص على أن يفهم معناها من أجل أن يُطَبَقَهَا، فما بالك بكتاب الله – سبحانه وتعالى- الذي هو شفاء لما في الصدور، وموعظة للناس أن يقرأه الإنسان بدون تدبر، وبدون فهم لمعناه؟ ولهذا كان الصحابة رضي الله عنهم لا يتجاوزن عشر آيات حتى يتعلموها وما فيها من العلم والعمل، فتعلموا القرآن والعلم والعمل جميعا.

فالإنسان مثاب ومأجور على قراءة القرآن، سواء فهم معناه أم لم يفهم، ولكن ينبغي له أن يحرص كل الحرص على فهم معناه، وأن يتلقى هذا المعنى من العلماء الموثوقين في علمهم وأمانتهم، فإن لم يتيسر له عالم يفهمه المعنى فليرجع إلى كتب التفسير الموثوقة، مثل: تفسير ابن جرير، وتفسير ابن كثير، وغيرهما من التفاسير التي تعتني بالتفسير الأثري المروي عن الصحابة والتابعين رضي الله عنهم.

مطالب مرتبط:

(۸۴۳) خواندن قرآن از رو بهتر است یا از حفظ؟

خارج از نماز بهتر است قرآن را از روی مصحف بخواند. اما در نماز بهتر است آن را از حفظ بخواند تا بتواند نماز را به وجه اکمل به جای آورد.

ادامه مطلب …

(۸۳۶) قرائت قرآن در حال تکیه یا خوابیده

اشکالی ندارد که انسان قرآن را نیسته یا خوابیده یا در حالی که تکیه زده قرائت کند. زیرا رسول‌الله نیز چنین کرده‌اند. صلی الله علیه وسلم.

ادامه مطلب …

(۸۴۶) دعا و بالا بردن دستان بعد از قرائت قرآن

از رسول‌اللهﷺ وارد نشده که ایشان پس از خواندن قرآن و پایان آن، دعایی کرده یا ذکری گفته باشند. هر چیزی که انجامش از رسول‌اللهﷺ وارد نشده باشد، سنت نیست.

ادامه مطلب …

(۸۳۷) قرائت قرآن در حالت خوابیده

اشکالی ندارد.  چرا که «رسول‌اللهﷺ در حالی که به عائشه رضی الله عنها که قاعده بود، تکیه کرده و قرآن می‌خواند». این حکم عام است.

ادامه مطلب …

(۸۴۹) قرائت قرآن با سر برهنه برای زن

جایز است زن قرآن بخواند در حالی که موها و بازوها و پاهایش بیرون باشند. چون پوششی که در نماز شرط است، برای قرائت قرآن شرط نیست.

ادامه مطلب …

(۸۵۱) قرائت قرآن توسط زنان با حضور نامحرم

شروع کردن مراسم با قرائت قرآن سنت نیست. پیامبر خیلی اوقات اصحاب را به خاطر مسائل مهمی جمع می‌کردند. اما جایی نیامده که در شروع کار، قرآن بخوانند.

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه