(۳۷۴) حکم سوگند یاد کردن به نام اولیاء

(۳۷۴) سوال: برخی مردم (الله آنان را هدایت کند) به نام اولیاء سوگند یاد می‌کنند و از آنان کمک می‌خواهند؛ نصیحت شما برای آن‌ها چیست؟

جواب:

درخواست نیاز‌ها از اولیای مُرده یا زنده که قادر به برآورده کردن آن نیازمندی نباشند، شرک اکبر است و موجب خروج از اسلام می‌شود و کسی که مرتکب آن شود جاودانه در دوزخ مجازات می‌شود. الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ می‌فرماید: {إِنَّهُ مَنْ يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَقَدْ حَرَّمَ اللَّهُ عَلَيْهِ الْجَنَّةَ وَمَأْوَاهُ النَّارُ وَمَا لِلظَّالِمِينَ مِنْ أَنصَارٍ} [المائده: ۷۲]: (کسی‌ که به الله شرک بورزد، قطعا الله بهشت را بر او حرام کرده است، جایگاهش جهنم است و ستم کاران هیچ یاوری ندارند) اما اگر ولی حاضر باشد و انسان کاری را از او بخواهد که در توانش باشد، اشکالی ندارد؛ مثلا: برای خارج کردن اثاث از خانه یا قرار دادن آن در ماشین و… از او کمک بخواهد؛ زیرا درخواست رفع نیاز از شخص زنده و حاضر که توانایی انجام آن کار را دارد، اشکالی ندارد و جایز است؛ زیرا از جمله کمک گرفتن از برادر مسلمانش برای رفع نیازها است که پیامبر ﷺ نیز می‌فرماید: «تُعِينُ الرَّجُلَ في دابَّتِهِ فَتَحْمِلُهُ عليها، أوْ تَرْفَعُ له عليها مَتاعَهُ صَدَقَةٌ»^۱ : (این که فردی را کمک کنی تا بر مرکب خویش سوار شود یا بارش را بر مرکبش بگذاری صدقه است).

سوگند یا قَسَم خوردن به اولیاء نیز شرك است؛ زیرا پیامبر ﷺ فرمود: «مَن حَلَفَ بغيرِ اللهِ فقد كَفَرَ أو أَشرَكَ»: (هر کس به غیر الله سوگند بخورد، کفر یا شرک ورزیده است) اما اگر اعتقادش چنین باشد که این ولیّ چنان مستحق تعظیم است که الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ مستحق آن است، مرتکب شرك اكبر شده‌ است اما اگر چنین اعتقاد نداشته باشد اما از روی تعظیم و بزرگداشت آن ولیّ به او سوگند یاد کند بدون اعتقاد به این که آن ولیّ مستحق تعظیم و بزرگداشتی مانند تعظیم و بزرگداشت الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ است، مرتکب شرك اصغر شده است. در هر صورت باید از این کار خودداری کنند و فقط به الله سوگند یاد نمایند؛ زیرا پیامبر ﷺ فرمود: «مَن كانَ حَالِفًا، فَلْيَحْلِفْ باللَّهِ أوْ لِيَصْمُتْ»^۲ : (هر کس خواست سوگند یاد ‌کند، باید به الله سوگند یاد کند یا سکوت نماید).

***

صحیح مسلم: كتاب الكسوف باب بيان أن اسم الصدقة يقع على كل نوع من المعروف، شماره (۱۰۰۹). ↩︎
صحیح بخاری: كتاب الشهادات، باب كيف يستحلف، شماره (٢٦٧٩). ↩︎

تعداد بازدید: 2

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل من السودان من كسلا بعض الناس -هداهم الله – يحلفون بالأولياء، ويطلبون منهم العون، فبم تنصحون هؤلاء؟ فأجاب رحمه الله تعالى: طلب الحوائج من الأولياء الأموات، أو الأحياء، الذين لا يستطيعون مباشرة قضاء الحاجة، شرك أكبر مخرج عن الملة، وفاعله مخلد في نار جهنم، قال الله تعالى: ﴿ إِنَّهُ مَن يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَقَدْ حَرَّمَ اللَّهُ عَلَيْهِ الْجَنَّةَ وَمَأْوَنهُ النَّارُ وَمَا لِلظَّلِمِينَ مِنْ أَنصَارٍ ﴾ [المائدة: ٧٢]. وأما إذا كان الولي حاضرا، وطلب منه الإنسان ما يقدر عليه ؛ كإعانته على إخراج البيت، أو بتحميله في السيارة، أو ما أشبه ذلك، فهذا لا بأس به؛ لأن طلب قضاء الحاجة من الحي الحاضر القادر لا بأس به؛ لأنه من الاستعانة بأخيه المسلم على قضاء حاجته. وقد قال النبي -صلى الله عليه وعلى آله وسلم-: «تعِينُ الرَّجُلَ فِي دَابَّتِهِ فَتَحْمِلُهُ عَلَيْهَا، أَوْ تَرْفَعُ لَهُ عَلَيْهَا مَتَاعَهُ صَدَقَةٌ» .

وأما الحلف بالأولياء فهو أيضًا شرك؛ لقول النبي – صلى الله عليه وعلى آله وسلم -: «مَنْ حَلَفَ بِغَيْرِ الله فَقَدْ كَفَرَ وَأَشْرَكَ». ولكن إن كان يرى أن هذا الولي يستحق من التعظيم ما يستحقه الله -عز وجل- فإنه شرك أكبر، وإن كان لا يرى ذلك، ولكن حلف بهذا الولي إجلالا وتعظيما له، دون أن يرى أنه يستحق من التعظيم ما يستحقه الرب العظيم، فإن هذا يكون شركا أصغر. وعلى كل حال فيجب الحذر من هذا، وألا يحلف إلا بالله؛ لقول النبي صلى الله عليه وعلى آله وسلم: «مَنْ كَانَ حَالِفًا فَلْيَحْلِفْ بِاللَّهِ، وَإِلَّا فَلْيَصْمُتْ».