سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۳۶۲) حکم گفتن جمله‌ی “به رسولش توکل کردم”

(۳۶۲) سوال: آیا در این سخن (بر الله و رسولش توکل کردم) شرک وجود دارد؟

جواب:

بله؛ گفتن (بر الله توکل کردم) شرک نیست زیرا الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ همان ذاتی است که بر او توكل می‌شود؛ الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ می‌فرماید: {وَعَلَى اللَّهِ فَتَوَكَّلُوا إِنْ كُنتُمْ مُؤْمِنِينَ} [المائده: ۲۳]: (اگر مؤمن هستید، بر الله توکل کنید) اما گفتن (و بر رسولش توکل کردم) شرك است و جایز نیست زیرا پیامبر ﷺ وفات نموده و در قبرش است و نمی‌تواند برای کسی دعا کند و به کسی سود و زیانی برساند لذا توكل کردن بر ایشان ﷺ شرك است و واضح است که توکل کردن بر افراد غیر از ایشان نیز قطعا شرک است لذا اگر شخصی بر قبر مرده‌ای که ادعا می‌کند ولیّ الله است توکل کند، مرتکب شرک شده است.

بر ما واجب است از شریک قرار دادن هر کسی یا چیزی با الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ برائت بجوییم؛ الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ می‌فرماید: {وَعَلَى اللَّهِ فَتَوَكَّلُوا إِنْ كُنتُمْ مُؤْمِنِينَ} [المائده: ۲۳] عبارت {وَعَلَى اللهِ} را قبل از فعل که عامل است بیان کرد لذا علما می‌گویند: تقديم آن چه مستحق تأخير است دلالت بر اختصاص و حصر دارد؛ یعنی: فقط بر الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ توکل نمایید (نه بر هیچ کس دیگر) اگر ایمان دارید.

***


این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: هل في هذا القول شرك، وهو: توكلت على الله ورسوله؟

فأجاب رحمه الله تعالى: نعم، أما قوله توكلت على الله. فهذه ليست شركا؛ لأن الله تعالى هو المتوكل عليه، قال الله تعالى: ﴿ وَعَلَى اللَّهِ فَتَوَكَّلُوا إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ ﴾ [المائدة: ۲۳] . وأما قوله ورسوله. فهذا شرك لا يجوز؛ لأن النبي -صلى الله عليه وعلى آله وسلم- ميت في قبره، لا يملك أن يدعو لأحد، ولا أن ينفع أحدا، ولا أن يضر أحدًا، فالتوكل عليه – صلى الله عليه وعلى آله وسلم- شرك، وعلى غيره من باب أولى؛ فلو توكل على قبر من يدعي أنه ولي فهو مشرك.

و الواجب علينا أن نتبرأ من الشرك كله بأي أحد، قال الله تعالى: ﴿ وَعَلَى اللَّهِ فَتَوَكَّلُوا إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ ﴾ [المائدة: ٢٣]. قال: ﴿ وَعَلَى اللَّه ﴾ فقدمها على عاملها، قال أهل العلم وتقديم ما حقه التأخير يدل على الاختصاص والحصر. أي: وعلى الله – لا غيره – فتوكلوا إن كنتم مؤمنين.

مطالب مرتبط:

(۳۶۵) حکم طلب شفاء از قبر شیوخ و بزرگان

آنان مرتکب شرک اکبر شده‌اند زیرا صاحبان قبر را به دعا فرا خوانده و از آنان برای رفع سختی‌ها و مشکلات، ‌کمک خواسته‌اند...

ادامه مطلب …

(۳۷۸) حکم شریعت در مورد ذبح حیوان ‌و اهدای ثواب آن به دیگران

اشکالی ندارد که شخصی گوسفند یا حیوان دیگری از بهيمة الأنعام (شتر، گاو و گوسفند) را ذبح کند تا به جای شخصی که از دنیا رفته است صدقه دهد اما اگر آن حیوان را برای تعظیم آن مُرده یا تقرب جستن به وی ذبح کند شرك اكبر است...

ادامه مطلب …

(۳۸۱) حکم قربانی کردن برای صالحین و گذشتگان

ذبح برای غير الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ شرك است زیرا ذبح، عبادت است چنان که الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ بدان دستور داده است....

ادامه مطلب …

(۳۴۹) انواع شرکی که موجب خروج از اسلام می‌شود

آن شرک که موجب خروج از اسلام می‌شود این است که فرد، معبودی را به همراه الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ عبادت کند و با انجام عبادت مانند رکوع، سجده، ذبح، روزه و... بدان تقرّب جوید...

ادامه مطلب …

(۳۷۴) حکم سوگند یاد کردن به نام اولیاء

سوگند یا قَسَم خوردن به اولیاء شرك است...

ادامه مطلب …

(۳۵۰) تفاوت شرک پنهان و شرک اصغر

شرک پنهان: مربوط به قلب است و کسی جز الله از آن با خبر نمی‌شود که می‌تواند شرک اکبر یا شرک اصغر ‌باشد...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه