(۳۵۸) سوال: مردمانی در برخی مناطق وجود دارند که هنگام عصبانیت از فردی می‌گویند: ‌ای جن‌ها! او را بگیرید، ‌ای هفت جن! او را بگیرید. او را نفرین می‌کنند که جن او را بگیرد و از این قبیل دعاها. آیا این کار، شرک است و اعمال انسان را از نابود می‌کند؟ زیرا از یکی از مشایخ منطقه شنیدم که در خطبه‌ی جمعه می‌گفت: این، شرك است؛ حتی گفت: اگر زنی چنین کرد و توبه نکرد نمی‌تواند به زندگی‌ با شوهرش که مسلمان و موحد است ادامه دهد. لطفا به این سؤال، پاسخ دهید.

جواب:

دعا و درخواست فقط برای الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ است لذا هر کس غير از الله را اعم از جن، فرشته، پیامبر، ولیّ و هر کس یا چیز دیگری رابه دعا فرا بخواند، مشرك است؛ دلیلش فرموده‌ی الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ است که می‌فرماید: {وَقَالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ} [غافر: ۶۰]: (پروردگارتان فرمود: مرا به دعا بخوانید تا برایتان اجابت کنم؛ قطعا هر کس از عبادت کردن برای من، سر باز زند، با حقارت وارد جهنم خواهد شد) بنابراین الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ دعا را عبادت قرار داد و انجام هر نوعی از انواع عبادت برای غير الله، كفر و شرك است که موجب خروج از اسلام می‌شود؛ زیرا الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ می‌فرماید: {وَمَا أُمِرُوا إِلاَّ لِيَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ حُنَفَاءَ وَيُقِيمُوا الصَّلاةَ وَيُؤْتُوا الزَّكَاةَ وَذَلِكَ دِينُ الْقَيِّمَةِ} [البینه: ۵]: (فقط دستور داده شدند که الله را عبادت نمایند و با یکتاپرستی، دین را برای وی خالص قرار دهند، نماز را برپا دارند و زکات را بپردازند که دین استوار همین است) و به دعا خواندن غير الله، كفر است؛ زیرا الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ می‌فرماید: {وَمَنْ يَدْعُ مَعَ اللَّهِ إِلَهاً آخَرَ لا بُرْهَانَ لَهُ بِهِ فَإِنَّمَا حِسَابُهُ عِنْدَ رَبِّهِ إِنَّهُ لا يُفْلِحُ الْكَافِرُونَ} [المؤمنون: ۱۱۷]: (هر کس همراه الله، معبود دیگری را فرا بخواند که برای این شرک، هیچ دلیل و برهانی ندارد؛ حساب‌رسی او فقط نزد پروردگارش است و کافران هرگز رستگار نمی‌شوند).

الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ در این آیه دو چیز مهم را اثبات نمود:

اول: هر کس غير الله را به دعا فرا بخواند، كافر است؛ زیرا فرمود: {لا يُفْلِحُ الْكَافِرُونَ} [المؤمنون: ۱۱۷]: (کافران هرگز رستگار نمی‌شوند).

دوم: هر کس غير الله را به دعا فرا بخواند رستگار نمی‌شود، به آن چه می‌خواهد نخواهد رسید و از آن چه می‌ترسد نجات نخواهد یافت. بدین ترتیب کسی که غیر از الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ را به دعا فرا بخواند در دین و دنیا زیان کار است و اگر رستگار نمی‌شود قطعا عاقل نیست بلکه در نهایت نادانی به سر می‌برد زیرا الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ می‌فرماید: {وَمَنْ أَضَلُّ مِمَّنْ يَدْعُو مِنْ دُونِ اللَّهِ مَنْ لا يَسْتَجِيبُ لَهُ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ وَهُمْ عَنْ دُعَائِهِمْ غَافِلُونَ} [الاحقاف: ۵]: (چه کسی گمراه‌تر از کسی‌ است که غیر از الله را به دعا فرا بخواند که دعایش را تا روز قیامت هم اجابت نمی‌کنند و اصلا آنان از دعای اینان بی‌خبر هستند؟) یعنی هیچ کس گمراه‌تر از کسی که غیر از الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ را به دعا فرا می‌خواند وجود ندارد. این نفی با صیغه‌ی سؤال و استفهام آمده است زیرا گویاتر و بلیغ‌تر از نفی محض است زیرا معنای به مبارزه‌ طلبیدن و به چالش کشیدن را نیز در خود دارد.

بنابراین به دعا خواندن جنیان، شیاطین، اولیا، پیامبران، افراد صالح و شایسته و هر کسی یا چیزی، شرك ورزیدن به الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ است که بر انسان واجب است از آن توبه کند و آن را تکرار نکند. اگر شخصی با همین اعتقاد (به دعا خواندن غیر از الله و اعتقاد به این که این مدعوّ اعم از فرشته، پیامبر، ولیّ یا رسول، دعای او را اجابت می‎‌کند) بمیرد و از دنیا برود، مشرك است و مستحق فرموده‌ی الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ است که فرمود: {إِنَّهُ مَنْ يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَقَدْ حَرَّمَ اللَّهُ عَلَيْهِ الْجَنَّةَ وَمَأْوَاهُ النَّارُ وَمَا لِلظَّالِمِينَ مِنْ أَنْصَارٍ} [المائده: ۷۲]: (قطعاً هر کس به الله شرک بورزد، الله بهشت را بر او حرام نموده است و پناهگاهش آتش است و ستم کاران هیچ یاوری ندارند).

***