چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۷۸) حکم آویختن تعویذ به اعضای بدن

(۷۸) سوال: حکم آویختن تعویذ به اعضای بدن چیست؟ به‌ خصوص تعویذهایی که حاوی آیات قرآن یا احادیث هستند؟

جواب:

مسأله‌ی آویختن تعویذ یا تمیمه دو قسمت دارد:

اول: اگر آنچه آویزان می‌شود از قرآن باشد.

دوم: اگر نوشته‌هایش از غیر قرآن و معنایش نامفهوم باشد.

قسمت اول: علمای سلف و خلف در این باره اختلاف ‌نظر دارند؛ برخی آن را جایز و مشمول این فرموده‌ی الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ دانسته‌اند: (كِتَابٌ أَنزَلنَاهُ إِلَیكَ مُبَارَك) [ص: ۲۹] : (کتابی است پربرکت که آن را بر تو نازل کردیم) از جمله مصادیق برکتش این است که آویزان شود تا بدی‌ها را دفع کند.

برخی دیگر نیز آن را حرام دانسته و گفته‌اند: آویختن آن از رسول اللهﷺ ثابت نشده و سببی شرعی ندارد که بدی‌ها با آن دفع شود. اصل در این‌گونه مسائل این است که توقیفی و اثباتش نیازمند دلیل از قرآن یا سنت است.

دیدگاه دوم، راجح و برگزیده است؛ آویزان نمودن تمیمه، حتی اگر از قرآن باشد، جایز نیست و نباید زیر بالشت بیمار بگذارند یا به دیوار آویزان کنند و … بلکه همان طور که رسول الله ﷺ انجام می‌داد، فقط مستقیما روی شخص بیمار خوانده می‌شود.

قسمت دوم: اگر آنچه آویزان می‌شود از غیر قرآن یا معنایش غیر قابل درک باشد، به هیچ وجه جایز نیست آویزان شود؛ زیرا شخص نمی‌داند چه می‌نویسد. برخی از مردم طلسم‌ها و چیزهای پیچیده‌ای می‌نویسند، حروف را در هم می‌نویسند؛ به‌ گونه‌ای که معنایش را نمی‌فهمید. این از جمله مصادیق بدعت است که حرام است و به هیچ وجه جایز نیست.

***

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: ما حكم تعليق الأحجبة على أعضاء الجسد، وخاصة تلك الأحجبة التي بها آيات قرآنية أو أحاديث؟

فأجاب رحمه الله تعالى: هذه المسألة أعني: تعليق الحجب أو التمائم – تنقسم إلى قسمين:

أحدهما: أن يكون الْمُعَلَّقُ من القرآن.

والثاني: أن يكون من غير القرآن مما لا يعرف معناه.

وأما الأول وهو تعليقها من القرآن فقد اختلف في ذلك أهل العلم سلفًا وخلفًا، فمنهم من أجاز ذلك، ورأى أنه داخل في قوله تعالى: ﴿كِتَبُ أَنزَلْتَهُ إِلَيْكَ مُبَرَكَ﴾ [ ص: ٢٩]، وأن من بركته أن يُعَلَّقَ ليدفع السوء.

ومنهم من حرم فعل هذا وقال: إن تعليقها لم يثبت عن النبي -عليه الصلاة والسلام- أنه سبب شرعي يدفع به السوء أو يرفع به، والأصل في مثل هذه الأشياء التوقيف.

وهذا هو القول الراجح، وأنه لا يجوز تعليق التمائم ولو من القرآن، ولا يجوز أن تجعل تحت وسادة المريض، أو تُعَلَّقَ في الجدران أو ما أشبه ذلك، وإنما يوضع المريض ويقرأ عليه مباشرةً، كما كان النبي -عليه الصلاة والسلام- يفعل.

وأما القسم الثاني: إذا كان المعلق من غير القرآن مما لا يعرف معناه، فإنه لا يجوز بكل حال، لأنه لا يدرى ماذا يكتب، فإن بعض الناس يكتبون طلاسم وأشياء معقدة، حروفًا متداخلة ما تكاد تعرفها ولا تفهمها، فهذا من البدع، وهو محرم لا يجوز بكل حال.

مطالب مرتبط:

(۷۲) حکم نوشتن آیاتی از قرآن روی صفحه‌ای از چوب

این که رسول‌ اللهﷺ این کار را انجام داده باشد را نمی‌دانیم؛ اگر بعضی از سلف آن را انجام داده‌ باشند انجامش اشکالی ندارد؛ اما بهتر است خودش آیات و احادیثی را که در سنت وارد شده بر شخص بیمار بخواند که قرائت سوره‌‌ی فاتحه از این جمله است؛ این از بلیغ‌ترین داروها است.

ادامه مطلب …

(۹۶) آویزان نمودن برخی از آیات قرآن کریم در منازل

همچنین این کار بدعت است؛ چون سلف، خانه‌های خود را با آویزان کردن آیات حفظ نمی‌کردند.

ادامه مطلب …

(۹۱) دیدگاه اسلام در مورد علت بارش باران

آنچه مشهور است که باران به سبب تبخیر آب دریاها و ... ایجاد می‌شود، اگر ثابت باشد با فرمایش الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ در قرآن منافات ندارد؛ چون درست و جایز است که بگویند باد این بخار را به حرکت در آورد و به آسمان برد. سپس الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ هرطور که می‌خواهد آن را در آسمان می‌گستراند....

ادامه مطلب …

(۷۴) حکم رقیه کردن بر روی آب و نوشاندن آن به مریض

برخی از سلف این کار را انجام داده‌اند؛ یعنی در آب می‌دمند و سپس شخص بیمار آن را می‌نوشد که تجربه شده و سودمند بوده است....

ادامه مطلب …

(۵۶) حکم قرائت روی آب

اشکالی ندارد روی آب قرائت شود و بیمار با آن وضو گیرد تا بدین وسیله‌ شفا یابد.

ادامه مطلب …

(۹۷) نوشتن تعویذ برای حفظ محصولات کشاورزی

این عمل از لحاظ حسی و از لحاظ شرعی ثابت نیست و هر سببی که از طریق حس و از طریق شرع، معلوم و ثابت نباشد، قرار دادنش به عنوان سبب، حرام است.

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه