(۷۱) حکم نوشتن تعویذ برای افرادی که سحر شده‌اند

(۷۱) سوال: در سودان برخی به عنوان مشایخ شناخته می‌شوند که برای بیماران و افرادی که سحر شده‌اند «تعویذ» می‌نویسند. حکم کسی که با آنان تعامل کند چیست؟ حکم این کار آنان چیست؟

جواب:

جواب: رقیه کردن بیماری که مبتلا به سحر یا بیماری‌های دیگر است اگر از قرآن یا دعاهای مباح باشد اشکالی ندارد؛ زیرا از رسول الله ﷺ ثابت است که اصحابش رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُم را رقیه می‌نمود. از جمله با: «ربنا الله الذي في السماء تقدس اسمك أمرك في السماء والأرض كما رحمتك في السماء فاجعل رحمتك في الأرض اغفر لنا حوبنا وخطايانا أنت رب الطيبين انزل رحمة من رحمتك وشفاء من شفائك على هذا الوجع فيبرأ» : (ای پروردگارمان! ای الله که در آسمان هستی! نامت پاک و مقدس است و فرمانت در آسمان و زمین ، جاری ؛ همانطور که رحمتت در آسمان است؛ رحمت خاص خویش را در زمین شامل مؤمنان بگردان؛ تو پروردگار پاکان هستی؛ خطاهای ما را ببخش، از رحمت گسترده‌ات، رحمتی خاص و نیز شفای خود را بر این بیمار نازل بفرما) همچنین از جمله دعاهای مشروع: «باسم الله أرقيك من كل داء يؤذيك من شر كل عين أو حاسد الله يشفيك باسم الله أرقيك» : با نام الله رقیه‌ات می‌کنم، از هر دردی که آزارت می‌دهد، از شر هر چشم زخم یا حسود، الله شفایت دهد، با نام الله رقیه‌ات می‌کنم. از دیگر اشکال رقیه‌ی شرعی این است که انسان دستش را روی موضع درد قرار دهد و بگوید: «أعوذ بعزة الله و قدرته من شر ما أجد و أحاذر»^۱: (به عزت و قدرت الله پناه می‌برم از شر هر آنچه بدان مبتلا هستم و از شر هر آنچه از آن پرهیز می‌کنم) و دعاهای دیگر از احادیث رسول الله ﷺ که علما یاد نموده‌اند.

علما درباره‌ی نوشتن آیات و اذکار و آویختن آن، اختلاف‌ نظر دارند؛ برخی آن را جایز دانسته و برخی آن را منع نموده‌اند که ممنوع بودنش صحیح‌تر است؛ زیرا از رسول الله ﷺ ثابت نیست و آنچه ثابت است، فقط خواندن بر شخص بیمار است؛ اما این که آیات و دعاها به گردن یا دست بیمار آویخته شود یا زیر بالشتش و… قرار دهند، بنا بر قول راجح، ممنوع است؛ زیرا ثابت نیست. همچنین هر کس چیزی را بدون اجازه‌ی شرع برای چیزی سبب قرار دهد، مرتکب نوعی شرک شده است؛ زیرا به معنای اثبات سببی است که الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ آن را سبب قرار نداده است. آنچه گفته شد بدون نگاه به حال این مشایخ است؛ زیرا نمی‌دانیم شاید این مشایخ از جمله افراد فریب ‌کاری باشند که چیزهای ناپسند و حرام می‌نویسند که در این صورت شکی در حرام بودنش نیست. علما گفته‌اند: رقیه اشکالی ندارد؛ به شرطی که معلوم، قابل فهم و خالی از شرک باشد.

***

[تخریج مسلم: كتاب السلام، باب استحباب وضع يده على موضع الألم مع الدعاء، رقم ٢٢٠٢] ↩︎

تعداد بازدید: 5

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: عندنا في السودان بعض من الناس يعرفون بالمشايخ يكتبون المحايا للناس إذا مرض الشخص، أو أصابه سحر، أو غير ذلك من الأمور الخرافية، فما حكم من يتعامل معهم؟ وما حكم عملهم هذا؟

فأجاب -رحمه الله تعالى -: إن الرقية على المريض المصاب بسحر بغيره من مرض لا بأس بها إذا كانت من القرآن أو من الأدعية المباحة، فقد ثبت أن النبي صلى الله عليه وسلم كان يرقي أصحابه، ومن جملة ما يرقيهم به: «ربنا الله الذي في السماء، تقدس اسمك، أمرك في السماء والأرض، أنت رب الطيبين، كما رحمتك في السماء فاجعل رحمتك في الأرض أنزل رحمة من رحمتك، وشفاء من شفائك على هذا الوجع فيبرأ»، ومن الأدعية المشروعة: «باسم الله أرقيك، من كل داء يؤذيك، من شر كل عين أو حاسد، الله يشفيك، باسم الله أرقيك»، ومنها: أن يضع الإنسان يده على الألم الذي يؤلمه من بدنه فيقول: «أعوذ بعزة الله وقدرته من شر ما أجد وأحاذر »، إلى غير ذلك مما ذكره أهل العلم من الأحاديث الواردة عن النبي صلى الله عليه وسلم. وأما كتابة الآيات أو الأذكار وتعليقها: فقد اختلف أهل العلم في ذلك، فمنهم من أجازه ومنهم من منعه، والأقرب المنع من ذلك، لأن هذا لم يرد عن النبيﷺ، وإنما الوارد أن يقرأ على المريض، أما أن تعلق الآيات أو الأدعية على المريض في عنقه أو في يده أو تحت وسادته وما أشبه ذلك، فإن ذلك من الأمور الممنوعة على القول الراجح لعدم ورودها، وكل إنسان يجعل شيئًا من الأمور سببًا لأمر آخر بغير إذن من الشرع فإن عمله هذا يعد نوعًا من الشرك، لأنه إثبات سبب لم يجعله الله سببًا، هذا بقطع النظر عن حال هؤلاء المشايخ، فلا ندري لعل هؤلاء المشايخ من المشعوذين الذين يكتبون أشياء منكرة محرمة، فإن ذلك لا شك في تحريمه ولهذا قال أهل العلم: لا بأس بالرقى بشرط أن تكون معلومة مفهومة خالية من الشرك.