سه‌شنبه 15 ربیع‌الثانی 1447
۱۵ مهر ۱۴۰۴
7 اکتبر 2025

۴۲۸ – جمع بین قول صحابه: «الله و رسولش آگاه‌ترند»، و انكار پیامبر ﷺ بر مردی که گفت: «آنچه الله و تو بخواهید».

۴۲۸ – از شیخ رحمه الله سوال شد: چگونه بین قول صحابه که می‌گفتند: «الله و رسولش آگاه‌ترند»، که با واو عطف آمده و پیامبر نیز اعتراضی به آنها نمی‌کردند، با انکار ایشان صلی الله علیه وسلم بر مردی که گفت: «آنچه الله و تو بخواهید» جمع بندی کنیم؟

جواب دادند: گفتنِ «الله و رسولش آگاه‌ترند»، جایز است. زیرا علم پیامبر جزئی از علم الله است. الله تعالی است که به او چیزهایی آموخته که بشر نمی‌داند. به همین خاطر با واو عطف می‌آید.

همچنین در مسائل شرعی، گفته می‌شود: «الله و رسولش آگاه‌ترند»، زیرا ایشان صلی الله علیه وسلم آگاه‌ترین خلق به شریعت الله است، و علم ایشان نسبت به شریعت، جزئی از علم الله است که به او آموخته، چنان که الله تعالی می‌فرماید: {وَأَنْزَلَ اللَّهُ عَلَيْكَ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَعَلَّمَكَ مَا لَمْ تَكُنْ تَعْلَمُ}[۱]، یعنی: {و الله، کتاب و حکمت (= سنت) را بر تو فرو فرستاد وآنچه را نمی‌دانستی، به تو آموخت}. این سخن، مانند سخن آن مرد نیست که گفت: «آنچه الله و تو بخواهید». زیرا این از باب قدرت و مشیئت است، و امکان ندارد رسول الله صلی الله علیه وسلم در این مساله با الله مشارکت داشته باشد.

بنا بر این در امور شرعی گفته می‌شود: «الله و رسولش آگاه‌ترند»، و در امور کونی چنین سخنی گفته نمی‌شود.

از اینجا، اشتباه و جهل کسی را متوجه می‌شویم که روی بعضی کارهایشان می‌نویسند: {وَقُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ}[۲]، یعنی: {و بگو: عمل کنید که الله و رسولش عمل شما را خواهند دید}. زیرا رسول الله صلی الله علیه وسلم بعد از مرگش، عمل کسی را نخواهد دید.


[۱] – سوره نساء، آیه «۱۱۳».

[۲] – سوره توبه، آیه «۱۰۵».

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

(428) سئل فضيلة الشيخ: كيف نجمع بين قول الصحابة : ” الله ورسوله أعلم” بالعطف بالواو وإقرارهم على ذلك وإنكاره، ﷺ، على من قال: “ما شاء الله وشئت”؟

فأجاب بقوله: قوله: “الله ورسوله أعلم” جائز. وذلك لأن علم الرسول من علم الله، فالله تعالى هو الذي يعلمه مالا يدركه البشر ولهذا أتى بالواو.

وكذلك في المسائل الشرعية يقال: “الله ورسوله أعلم ” ، لأنه، ﷺ، أعلم الخلق بشريعة الله، وعلمه بها من علم الله الذي علمه كما قال الله تعالى : (وأنزل الله عليك الكتاب والحكمة وعلمك ما لم تكن تعلم) (سورة النساء، الآية “113”). وليس هذا كقوله: “ماشاء الله وشئت” لأن هذا في باب القدرة والمشيئة، ولا يمكن أن يجعل الرسول، ﷺ، مشاركاً لله فيها.

ففي الأمور الشرعية يقال : “الله ورسوله أعلم” وفي الأمور الكونية لا يقال ذلك.

ومن هنا نعرف خطأ وجهل من يكتب الآن على بعض الأعمال (وقل اعملوا فسيرى الله عملكم ورسوله) (سورة التوبة، الآية “105”). لأن رسول الله، ﷺ، لا يرى العمل بعد موته.

مطالب مرتبط:

۴۶۱ – وصف انسان به حیوان ناطق چه حکمی دارد؟

۴۶۱ – از شیخ رحمه الله سوال شد: وصف انسان به حیوان ناطق چه حکمی دارد؟ جواب دادند: حیوان ناطق، چنان که اهل منطق ذکر می‌کنند، به انسان اطلاق می‌شود، و نزد آنها هیچ عیبی هم ندارد. زیرا تعریفی برای حقیقت انسان است. اما در عرف، عیب به شمار می‌آید. به همین خاطر وقتی انسان […]

ادامه مطلب …

۴۱۶ – آیا جایز است برخی صفات را برای انسان به کار ببریم مثل: پدر عزیزم، یا برادر بزرگوارم؟

۴۱۶ – آیا اگر وقتی کسی نامه‌ای می‌نویسد، و در آن بگوید: «به پدر عزیزم»، یا «به برادر بزرگوارم»[۱]، اشکالی دارد؟ جواب دادند: اشکالی ندارد. بلکه جایز نیز هست. الله تعالی می‌فرماید: {لَقَدْ جَاءَكُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِكُمْ عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَاعَنِتُّمْ حَرِيصٌ عَلَيْكُمْ بِالْمُؤْمِنِينَ رَءُوفٌ رَحِيمٌ}[۲]، یعنی: {معنی آیه}، و می‌فرماید: {لَهَا عَرْشٌ عَظِيمٌ}[۳]، یعنی: {معنی […]

ادامه مطلب …

۵۱۰ – حکم گفتن این سخن چیست: «ستاره‌ای که در فلان وقت طلوع می‌کند، نشانه‌ی خوبی است»؟

۵۱۰ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم گفتن این سخن چیست: «ستاره‌ای که در فلان وقت طلوع می‌کند، نشانه‌ی خوبی است»؟ جواب دادند: این سخن جایز نیست، و شبیه این سخن است که کسی بگوید: «به خاطر فلان ستاره و بهمان ستاره، باران آمد». در این مورد رسول الله صلی الله علیه وسلم […]

ادامه مطلب …

۵۱۱ – حکم گفتن: «لا حول الله» چیست؟

۵۱۱ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم گفتن: «لا حول الله» چیست؟ جواب دادند: تا به حال نشنیده‌ام کسی بگوید: «لا حول الله». مثل اینکه منظورشان این است که بگویند: «لا حول و لا قوة إلا بالله»، که در این صورت، اشتباهشان در این مورد، در تعبیر آن است. واجب است که با […]

ادامه مطلب …

۵۱۴ – آیا درست است وقتی کسی وفات یافت می‌گویند: ﴿يَاأَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ ۞ ارْجِعِي إِلَى رَبِّكِ رَاضِيَةً مَرْضِيَّةً﴾؟

۵۱۴ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم این سخن که بعضی مردم وقتی کسی مُرد می‌گویند: {يَاأَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ. ارْجِعِي إِلَى رَبِّكِ رَاضِيَةً مَرْضِيَّةً}[۱]، یعنی: {ای جانِ آرام‌گرفته! در حالی به سوی پروردگارت بازگرد که از او راضی هستی و او نیز از تو خشنود است}، چیست؟ جواب دادند: جایز نیست در مورد […]

ادامه مطلب …

۴۳۰ – حکم این عبارت چیست: «الله از حالت بپرسد»؟

۴۳۰ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم این عبارت چیست: «الله از حالت بپرسد»؟ جواب دادند: گفتن این عبارت: «الله از حالت بپرسد»، جایز نیست. زیرا چنین به ذهن می‌رسد که الله خبر ندارد و به همین خاطر نیاز به پرسیدن دارد. واضح است که این عبارت، منکر بزرگی است. در واقع، منظور […]

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه