۳۶۶ – آیا تبرک جستن به پرده‌ی کعبه و دست کشیدن بر آن جایز است؟ آیا درست است که شیخ الاسلام ابن تیمیه رحمه الله اجازه‌ی چنین کاری را داده است؟

۳۶۶ – از شیخ رحمه الله سوال شد: آیا تبرک جستن به پرده‌ی کعبه و دست کشیدن بر آن جایز است؟ برخی مردم می‌گویند: شیخ الاسلام ابن تیمیه رحمه الله اجازه‌ی چنین کاری را داده است؟

جواب: تبرک جستن به پرده‌ی کعبه و دست کشیدن به آن، بدعت است؛ زیرا از رسول الله صلی الله علیه وسلم به ثبوت نرسیده است. از این رو، وقتی معاویه بن سفیان رضی الله عنهما کعبه را طواف کرده، و همه‌ی ارکان کعبه را مسح می‌کرد؛ حجر الاسود را مسح می‌کرد و رکن عراقی و رکن شامی و رکن یمانی را مسح می‌کرد، عبدالله بن عباس رضی الله عنهما بر او عیب گرفت. معاویه رضی الله عنه گفت: هیچ قسمتی از بیت مهجور نیست. ابن عباس جوابش داد: {لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ}[۱]، یعنی: {یقینا در رسول‌الله، الگو و سرمشقی نیکوست}، و من رسول الله صلی الله علیه وسلم را دیدم که فقط دو رکن را یعنی رکن یمانی و حجر الاسود را مسح می‌کرد. این روایت دلالت می‌کند که بر ما واجب است در مسح کعبه و ارکان آن، بر آنچه در سنت آمده توقف کنیم؛ زیرا این همان الگوی نیکو در رسول الله صلی الله علیه وسلم است. اما قسمتی که بین حجر الاسود و باب کعبه است؛ در این مورد از صحابه رضی الله عنهم وارد شده که این کار را کرده‌اند. پس شما نیز ملتزم به آن باشید. والله أعلم.

اما این که سائل گفت این قول شیخ الاسلام ابن تیمیه رحمه الله است؛ ما می‌دانیم که او رحمه الله از شدیدترین مردم در مبارزه با بدعت بوده است، و اگر فرض کنیم او چنین حرفی زده، حرف او بر دیگری حجت نیست؛ زیرا ابن تیمیه رحمه الله مانند دیگر اهل علم است که در اجتهادشان خطا یا صواب می‌کنند. وقتی معاویه رضی الله عنه که از صحابه است، در مورد مسح ارکان چهارگانه دچار خطا شد تا اینکه عبدالله بن عباس رضی الله عنهما او را متوجه اشتباهش کرد، پس برای کسی که پایین‌تر از معاویه است، جایز است اشتباه کند. بنا بر این، ما اولا: از این شخص می‌خواهیم این مطلب را از شیخ الاسلام ابن تیمیه رحمه الله ثابت کند، و اگر ثابت شد شیخ الاسلام ابن تیمیه رحمه الله چنین گفته، سخنش حجت نیست؛ زیرا برای اقوال اهل علم، دلیل آورده می‌شود و خودشان دلیل نیستند. این قاعده‌ای است که شایسته است آن را بشناسیم: «برای همه‌ی اقوال اهل علم، دلیل ذکر می‌شود، اما خودشان دلیل نیستند، مگر اینکه اجماع صورت گیرد»، زیرا خروج از اجماع، ممکن نیست، و بلکه حتی خروج بر علیه اجماع نیز ممکن نیست.

[۱] – سوره أحزاب، آیه «۲۱».

تعداد بازدید: 1

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

(366) سئل فضيلة الشيخ: هل يجوز التبرك بثوب الكعبة والتمسح به، فبعض الناس يقول: إن شيخ الإسلام ابن تيمية أجاز ذلك؟

فاجأب – حَفِظَهُ‌الله – بقوله : التبرك بثوب الكعبة والتمسح به من البدع ؛ لأن ذلك لم يرد عن النبي –ﷺ – ولما طاف معاوية بن أبي سفيان – رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُما – بالكعبة ، وجعل يمسح جميع أركان البيت ، يمسح الحجر الأسود ، ويمسح الركن العراقي ، والركن الشامي ، والركن اليماني ، أنكر عليه عبد الله بن عباس ، فأجاب معاوية : ليس شيء من البيت مهجوراً ، فأجابه ابن عباس : (لقد كان لكم في رسول الله أسوة حسنة) (سورة الأحزاب ، الآية “21”) وقد رأيت النبي – ﷺ – يمسح الركنين يعني الحجر الأسود واليماني . وهذا دليل على أنه يجب علينا أن نتوقف في مسح الكعبة وأركانها ، على ما جاءت به السنة ؛ لأن هذه هي الأسوة الحسنة في رسول الله – ﷺ -؛ وأما الملتزم الذي بين الحجر الأسود والباب ، فإن هذا قد ورد عن الصحابة – رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُم- أنهم قاموا به فالتزموا ذلك والله أعلم.

أما ما قاله السائل أن هذا قول شيخ الإسلام ابن تيمية – رَحِمَهُ‌الله – فنحن نعلم أنه – رَحِمَهُ‌الله – من أشد الناس محاربة للبدع ؛ وإذا قدر أنه ثبت عنه فليس قوله حجة على غيره ؛ لأن ابن تيمية – رَحِمَهُ‌الله – كغيره من أهل العلم يخطئ ويصيب ؛ وإذا كان معاوية – رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُ – وهو من الصحابة أخطأ فيما أخطأ فيه من مسح الأركان الأربعة حتى نبهه عبد الله بن عباس في هذا ؛ فإن من دون معاوية يجوز عليه الخطأ؛ فنحن أولاً –نطالب هذا الرجل بإثبات ذلك عن شيخ الإسلام ابن تيمية؛ وإذا ثبت عن شيخ الإسلام ابن تيمية ، فإنه ليس بحجة ؛ لأن أقوال أهل العلم يحتج لها ولا يحتج بها وهذه قاعدة ينبغي أن نعرفها: “كل أهل العلم أقوالهم يحتج لها ولا يحتج بها إلا إذا حصل إجماع المسلمين ” فإن الإجماع لا يمكن الخروج عنه ، بل لا يمكن الخروج عليه.

مطالب مرتبط:

۳۶۵ – حکم دست کشیدن به کعبه و رکن یمانی برای تبرک چیست؟

۳۶۵ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم دست کشیدن به کعبه و رکن یمانی برای تبرک، چیست؟ جواب دادند: عملی که برخی جاهلان انجام داده و کعبه یا رکن یمانی و یا حجر الاسود را به خاطر تبرک، دست می‌کشند، نوعی بدعت است. زیرا مسح شرعیِ اینها، تعبّد است نه برای تبرک. عمر […]

ادامه مطلب …

۳۷۱ – حکم کاغذنویسی برای دور کردن پرندگان از مزرعه‌ها

۳۷۱ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم این کار بعضی مزرعه داران چیست که نزد شخصی می‌روند که برای آنها کاغذی بنویسد تا پرندگان را دور کرده و از مزارعشان محافظت کند؟ جواب دادند: این عمل از لحاظ شرعی جایز نیست. زیرا امکان ندارد که این ورقه، پرندگان را از مزرعه براند. چنین […]

ادامه مطلب …

۳۴۸ – چطور سخن اهل بدعتی که برای بدعت‌هایشان به حدیث: «کسی که در اسلام، سنتی نیکو بنا کند…» رد کنیم؟

۳۴۸ – از شیخ رحمه الله سوال شد: چطور سخن اهل بدعتی که برای بدعت‌هایشان به حدیث: «کسی که در اسلام، سنتی نیکو بنا کند…» رد کنیم؟ جواب دادند: جواب آنها را چنین می‌دهیم: کسی که فرموده: «کسی که در اسلام، سنت نیکویی را بنا کند، اجر آن و اجر هر کسی که به آن […]

ادامه مطلب …

۳۶۲ – حکم قرائت قرآن بر قبر، و حکم دعا برای میت نزد قبر و حکم دعای انسان برای خودش نزد قبر

۳۶۲ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم قرائت قرآن کریم بر قبر چیست؟ حکم دعا برای میت نزد قبر چیست؟ حکم دعای انسان برای خودش نزد قبر چیست؟ جواب دادند: قرائت قرآن نزد قبور بدعت است و از رسول الله صلی الله علیه وسلم و اصحاب ایشان روایت نشده که چنین کاری کرده […]

ادامه مطلب …

۳۴۷ – چگونگی تعامل با شخصی که صاحب بدعت است. آیا طرد کردن چنین شخصی جایز است؟

۳۴۷ – از شیخ رحمه الله سوال شد: انسانی که ملتزم به سنت است، چگونه با شخصی که صاحب بدعت است، تعامل کند؟ آیا هَجر[۱] کردن چنین شخصی جایز است؟ جواب دادند: بدعت دو نوع است: بدعت‌های مُکفِّره و بدعت‌های غیر مُکفِّره. در هر دو نوع بدعت بر ما واجب است که این کسانی را […]

ادامه مطلب …

۳۵۳ – حکم جشن گرفتن روز مادر چیست؟

۳۵۳ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم جشن گرفتن عید مادر چیست؟ جواب دادند: هر عیدی که مخالف با اعیاد شرعی باشد، اعیاد بدعتی بوده و به وجود آمده، و در عصر سلف صالح رضی الله عنهم معروف نبوده‌اند. بلکه حتی ممکن است منشأ آن غیر مسلمانان باشند، که در این صورت، همراه […]

ادامه مطلب …