سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

۲۹۶ – منظور از فرموده‌ی رسول الله ﷺ: «خانه‌هایتان را قبرستان قرار ندهید» چیست؟

۲۹۶ – از شیخ رحمه الله سوال شد: منظور از این فرموده‌ی رسول الله صلی الله علیه وسلم چیست: «خانه‌هایتان را قبرستان قرار ندهید»؟

جواب دادند: در معنای این حدیث، بر دو قول اختلاف است:

قول اول: معنایش این است که مردگانتان را در خانه دفن نکنید، و این ظاهر لفظ حدیث است. اما اشکالی که بر این قول گرفته می‌شود، این است که رسول الله صلی الله علیه وسلم در خانه‌ی خودشان دفن شدند. جواب این اشکال: این از خصایص رسول الله صلی الله علیه وسلم است.

قول دوم: معنایش این است که خانه‌ها را مانند قبرستان قرار ندهید که در آن نماز نخوانید؛ زیرا نزد اهل علم چنین مقرر است که در قبرستان‌ها نباید نماز خواند، و آنچه باعث تایید این قول است، حدیثی است که می‌فرماید: «قسمتی از نمازهایتان را در خانه‌هایتان بخوانید، و خانه‌هایتان را مانند قبرها قرار ندهید».

هر دو معنا صحیح است. زیرا دفن مردگان در خانه، وسیله‌ای به سمت شرک است، و چون عادتی که از زمان رسول الله صلی الله علیه وسلم تا به امروز وجود دارد، دفن مردگان در قبرستان مسلمانان است، و چون این کار باعث تنگ شدن جای ورثه شده و چه بسا از وجود قبر در خانه، وحشت کنند، و ممکن است اعمالی نزد قبر انجام شود که با مقصود شارع که همان یاد آوری آخرت است، منافات داشته باشد.

همچنین، در حدیث، این دلیل وجود دارد که قبرستان‌ها، محل نماز نیستند؛ زیرا قرار دادن قبرستان‌ها برای نماز، سببی برای شرک است.

همچنین، حدیث دال بر این است که برای شخص بهتر است قسمتی از نمازهایش را به خانه اختصاص دهد، و این نمازها، نمازهای نافله هستند. به این دلیل که رسول الله صلی الله علیه وسلم می‌فرمایند: «بهترین نماز شخص، نماز او در خانه‌اش است، به جز نماز فرض». اما نمازهای غیر فرض که در شرع آمده باید در مسجد خوانده شوند، نیز در مسجد خوانده می‌شوند. مثل نماز کسوف، و نماز تراویح در رمضان… حتی اگر شخص در مکه و مدینه باشد، بهتر است که نماز نافله را در خانه بخواند؛ چون حدیث، عام بوده، و چون رسول الله صلی الله علیه وسلم در حالی این را فرموده‌اند که در مدینه بوده‌اند.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

(296) وسئل فضيلة الشيخ : عن المراد بقول النبي ، ﷺ : “لا تجعلوا بيوتكم قبوراً” .

فأجاب بقوله : اختلف في المعنى المراد بقول النبي ، ﷺ : “لا تجعلوا بيوتكم قبوراً” على قولين:

القول الأول : أن المعنى لا تدفنوا فيها موتاكم وهذا ظاهر اللفظ ، ولكنه أورد على ذلك دفن النبي ، ﷺ ، في بيته . وأجيب بأنه من خصائصه .

القول الثاني: أن المعنى لا تجعلوا البيوت مثل المقابر لا تصلون فيها ؛ لأنه من المتقرر عندهم أن المقابر لا يصلى فيها ، ويؤيده ما جاء في بعض الطرق “اجعلوا من صلاتكم في بيوتكم ، ولا تجعلوها قبوراً” .

وكلا المعنيين صحيح فإن الدفن في البيوت وسيلة إلى الشرك ، ولأن العادة المتبعة من عهد النبي ، ﷺ ، إلى يومنا أن الدفن مع المسلمين ، ولأنه يضيق على الورثة وربما يستوحشون منه، وقد يحدث عنده من الأفعال المحرمة ما يتنافى مع مقصود الشارع وهو تذكير الآخرة. وفي هذا الحديث دليل على أن المقابر ليست محلاً للصلاة ؛ لأن اتخاذ المقابر مكاناً للصلاة سبب للشرك .

والحديث يدل أيضاً على أن الأفضل أن المرء يجعل من صلاته في بيته ، وذلك جميع النوافل لقوله ، ﷺ : “أفضل صلاة المرء في بيته إلا المكتوبة” إلا ما ورد في الشرع أن يفعل في المسجد مثل صلاة الكسوف ، وقيام الليل في رمضان ، حتى ولو كانت في مكة أو المدينة فإن صلاة النافلة في بيتك أفضل لعموم الحديث ، ولأن النبي ، ﷺ، قال ذلك وهو في المدينة.

مطالب مرتبط:

۳۰۲ – ساختن بارگاه بر قبر اشخاص

۳۰۲ – از شیخ رحمه الله سوال شد: مردی از دنیا رفته، و بعد از مدتی شخصی او را در خواب دیده و از او خواسته که او را از قبر بیرون بیاورد و برایش بارگاه درست کند. او نیز این کار را انجام داده است. حکم این عمل چیست؟ جواب دادند: حکمش این است […]

ادامه مطلب …

۳۰۰ – حکم زیارت برخی مساجد که به صحابه نسبت داده می‌شود

۳۰۰ – از شیخ رحمه الله سوال شد: در یمن مسجدی وجود دارد که گفته می‌شود مسجد معاذ بن جبل بوده و به مسجد «الجند» مشهور است. مردم از زن و مرد هر سال در جمعه‌ی ماه رجب برای زیارت به آنجا می‌روند. حکم این عمل چیست و چه نصیحتی برای اینها دارید؟ جواب دادند: […]

ادامه مطلب …

۳۰۳ – قبرستان قدیمی که تبدیل به راه مردم و حیوانات شده است را چه باید کرد؟

۳۰۳ – از شیخ رحمه الله سوال شد: مقبره‌ای قدیم وجود دارد که تبدیل به راه مردم و حیوانات شده است. با آن چه باید کرد؟ جواب دادند: دوست دارم به این مناسب بگویم: اصحاب قبور دارای حقوقی هستند. زیرا مسلمانند، و به همین خاطر رسول الله صلی الله علیه وسلم از راه رفتن روی […]

ادامه مطلب …

۳۰۴ – آیا درست است برای زیارت قبر پیامبر ﷺ دعا کنیم؟

۳۰۴ – از شیخ رحمه الله سوال شد: آیا مشروع است که انسان بگوید: «پروردگارا، مرا یکی از زائرین قبر پیامبرت صلی الله علیه وسلم قرار ده» یا بگوید: «پروردگارا، مرا یکی از زائرین مسجد پیامبرت صلی الله علیه وسلم قرار ده»؟ جواب دادند: مشروع این است که بگوید مرا یکی از زائران مسجد پیامبر […]

ادامه مطلب …

۲۹۳ – حکم بناسازی بر قبور چیست؟

۲۹۳ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم بنا سازی بر قبور چیست؟ جواب دادند: بنا سازی بر قبور، حرام بوده و رسول الله صلی الله علیه وسلم از آن نهی فرموده است. به خاطر اینکه در این کار، تعظیم اهل قبور وجود دارد و وسیله‌ای برای پرستش این قبور و به معبود گرفته […]

ادامه مطلب …

۳۱۰ – حکم درست کردن قبرها با آجر و سیمان روی زمین چیست؟

۳۱۰ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم دین در مورد بنای قبرها با آجر و سیمان روی زمین چیست؟ جواب دادند: اولا، من این را درست نمی‌دانم که وقتی چنین سوالی از کسی پرسیده می‌شود، گفته شود: حکم دین در این مورد چیست؟ حکم اسلام در این مورد چیست؟ زیرا پاسخ یک نفر، […]

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه