۲۹۰ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم نذر و تبرک جستن به قبور و اضرحه چیست؟

جواب دادند: نذر، عبادت است و انجام دادن آن برای غیر الله جایز نیست و هر کس که نوعی از عبادات را برای غیر الله انجام دهد، مشرک و کافر است و الله، بهشت را بر او حرام کرده و جایگاهش آتش است. الله تعالی می‌فرماید: {إِنَّهُ مَنْ يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَقَدْ حَرَّمَ اللَّهُ عَلَيْهِ الْجَنَّةَ وَمَأْوَاهُ النَّارُ وَمَا لِلظَّالِمِينَ مِنْ أَنْصَار}[۱]، یعنی: {به‌راستی که هرکس به الله شرک ورزد، الله بهشت را بر او حرام نموده و جایگاهش دوزخ است و ستمکاران هیچ یاوری ندارند}.

اما تبرک جستن به قبور: اگر معتقد باشد که این قبر، مستقلاً و بدون نیاز به الله، سود می‌رساند، شرک در ربوبیت است و شخص را از دین خارج می‌کند، و اگر معتقد باشد این قبر، سبب است و بدون نیاز به الله نمی‌تواند سود برساند، در این صورت گمراه بوده و در این تصورش دچار خطاست، و آنچه اعتقاد دارد، شرک اصغر است. پس بر هر کسی که به این مسائل مبتلاست، واجب است توبه کند، قبل از اینکه مرگ ناگهان به سراغش بیاید، و در بدترین حالت از دنیا خارج شود، و این را بداند: آن کس که نفع و ضرر به دست اوست، الله تعالی است و پناهگاه همه کس است، چنان که می‌فرماید: {أَمَّنْ يُجِيبُ الْمُضْطَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَيَكْشِفُ السُّوءَ وَيَجْعَلُكُمْ خُلَفَاءَ الْأَرْضِ أَإِلَهٌ مَعَ اللَّهِ قَلِيلًا مَا تَذَكَّرُونَ}[۲]، یعنی: {آیا (معبودان باطل بهترند یا) ذاتی که دعای درمانده را آن‌گاه که او را بخواند، اجابت می‌کند و سختی و گرفتاری را برطرف می‌نماید و شما را جانشین (یکدیگر) در زمین می‌گرداند؟ آیا معبود برحقی جز الله وجود دارد؟ اندک پند می‌پذیرید}، و به جای اینکه با رفتن سر قبر فلان و بهمان که اعتقاد دارند اولیاء الله هستند، خود را خسته کند، متوجه پروردگارش عز و جل شود و جلب منفعت و دفع مضرّت را از او بخواهد. زیرا فقط الله سبحانه و تعالی است که این قدرت را دارد.

[۱] – سوره مائده، آیه «۷۲».

[۲] – سوره نمل، آیه «۶۲».