۱۶۰ – از شیخ رحمه الله سوال شد: آیا سوال میت در قبر، حقیقی بوده و او در قبرش نشانده شده و مورد سوال قرار می‌گیرد؟

جواب دادند: بدون شک، سوال شدن میت در قبر حقیقی بوده و انسان در قبرش نشانده شده و مورد سوال قرار می‌گیرد.

اگر کسی بگوید: قبر که تنگ است. پس چطور در آن می‌نشیند؟

جواب:

اولا: بر مومن واجب است که در امور غیبی، قبول و تصدیق داشته باشد و نپرسد: چگونه؟ و چرا؟ زیرا پرسیدن از چرایی و چگونگی جز از شک بر نمی‌آید. اما کسی که ایمان دارد و سینه‌اش برای اخبار الله و رسولش گشاده شده، تسلیم می‌شود و می‌گوید: الله از کیفیت آن گاه‌تر است.

دوم: تعلق روح به بدن در حالت مرگ، مانند تعلق آن به بدن در حال بیداری نیست. روح را با بدن حالات عظیمی است که انسان آن را درک نمی‌کند، و ممکن نیست تعلق روح با بدن بعد از مرگ، با تعلق آن دو در حال حیات مقایسه شود. انسان در خواب می‌بیند که می‌رود و می‌آید و با کسانی سخن می‌گوید و با انسان‌های زنده و مرده ملاقات می‌کند، و می‌بیند که باغی زیبا دارد، یا می‌بیند که خانه‌ای وحشتناک و تاریک دارد، و می‌بیند که سوار بر ماشینی راحت است یا می‌بیند که سوار بر ماشینی فرسوده است. همه‌ی اینها ممکن است، و این در حالی است که انسان در جای خود خوابیده و حتی پتویی که روی خود داده نیز حرکت نکرده. اما با اینحال ما این خواب را به وضوح حس می‌کنیم. بنا بر این تعلق روح به بدن بعد از مرگ، مانند تعلق آن در بیداری یا خواب نیست، و حالت دیگری دارد که ما آن را درک نمی‌کنیم. پس این امکان وجود دارد که انسان در قبرش بنشیند و مورد سوال قرار گیرد؛ گر چه قبر محدود و تنگ است.

این چنین از رسول الله صلی الله علیه وسلم به ما رسیده است. زیرا وظیفه‌ی او ابلاغ و وظیفه‌ی ما، تصدیق و اذعان است. الله تعالی می‌فرماید: {فَلَا وَرَبِّكَ لَا يُؤْمِنُونَ حَتَّى يُحَكِّمُوكَ فِيمَا شَجَرَ بَيْنَهُمْ ثُمَّ لَا يَجِدُوا فِي أَنْفُسِهِمْ حَرَجًا مِمَّا قَضَيْتَ وَيُسَلِّمُوا تَسْلِيمًا}[۱]، یعنی: {خیر؛ سوگند به پروردگارت که آنها ایمان ندارند تا آنکه تو را در اختلافاتشان به داوری بخوانند، و از داوری تو دلگیر نشوند و کاملا تسلیم باشند}.

[۱] – سوره نساء، آیه «۶۵».