۱۲۲ – از شیخ رحمه الله سوال شد: آیا پیامبرانی که در این آیه ذکر شدهاند: {إِنَّا أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ كَمَا أَوْحَيْنَا إِلَى نُوحٍ..}، جزء رسولان هستند یا خیر؟ و اولین رسول، چه کسی بوده؟
جواب دادند: پیامبرانی که در این آیه ذکر شدهاند: {إِنَّا أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ كَمَا أَوْحَيْنَا إِلَى نُوحٍ وَالنَّبِيِّينَ مِنْ بَعْدِهِ}[۱]، یعنی: {همانا ما به سوی تو وحی کردیم، همان طور که به سوی نوح و انبیای بعد از او وحی کردیم}، همگی جزء رسولان هستند. به دلیل این آیه که در سیاق همین آمده: {رُسُلًا مُبَشِّرِينَ وَمُنْذِرِينَ لِئَلَّا يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَى اللَّهِ حُجَّةٌ بَعْدَ الرُّسُلِ}[۲]، یعنی: {رسولانی بشارت دهنده و انذار دهنده، تا اینکه بعد از (فرستادن) پیامبران، هیچ حجتی برای مردم در مقابل الله نباشد}، و هر جا در قرآن که انبیاء ذکر شدهاند، جزء رسولان نیز هستند؛ به این دلیل که الله تعالی میفرماید: {وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلًا مِنْ قَبْلِكَ مِنْهُمْ مَنْ قَصَصْنَا عَلَيْكَ وَمِنْهُمْ مَنْ لَمْ نَقْصُصْ عَلَيْكَ}[۳]، یعنی: {و قبل از تو رسولانی فرستادیم، که داستان و سرگذشت برخی از آنان را برایت بازگو کردهایم و سرگذشت برخی از آنان را برایت حکایت نکردهایم}.
اولین رسول، نوح و آخرین آنها، محمد صلی الله علیه وسلم است. به دلیل این فرمودهی الله: {كَمَا أَوْحَيْنَا إِلَى نُوحٍ وَالنَّبِيِّينَ مِنْ بَعْدِهِ}[۴]، یعنی: {همان طور که به سوی نوح و انبیای بعد از او وحی کردیم}، و در حدیث شفاعت، ثابت است که مردم نزد نوح رفته و به او میگویند: تو اولین رسولی هستی که الله او را به سوی اهل زمین فرستاده، و نیز به خاطر این فرمودهی الله در مورد محمد صلی الله علیه وسلم: {مَا كَانَ مُحَمَّدٌ أَبَا أَحَدٍ مِنْ رِجَالِكُمْ وَلَكِنْ رَسُولَ اللَّهِ وَخَاتَمَ النَّبِيِّينَ}[۵]، یعنی: {محمد پدر هیچ یک از مردان شما نیست، اما رسول الله و خاتم انبیاء است}، و وقتی که خاتم انبیاء باشد، قطعا خاتم رسولان نیز هست، چون هر رسالتی همراه با نبوت است، و به همین خاطر گفته میشود: هر رسولی، نبیّ است، اما هر نبیّای، رسول نیست.
[۱] – سوره نساء، آیه «۱۶۳».
[۲] – سوره أعراف، آیه «۱۶۵».
[۳] – سوره غافر، آیه «۷۸».
[۴] – سوره نساء، آیه «۱۶۳».
[۵] – سوره أحزاب، آیه «۴۰».