جمعه 18 ربیع‌الثانی 1447
۱۸ مهر ۱۴۰۴
10 اکتبر 2025

(۲۷۵۱) حکم ترک جماعت در مسجد به‌علت اشتغال و دوری مکان از مسجد با وجود شنیدن اذان

(۲۷۵۱) سوال: مشغول به کاری است که ساعت کاری آن از نماز صبح شروع شده و تا بعد از نماز ظهر چه بسا عصر ادامه دارد و محل کارش از مسجد حدود دو کیلومتر فاصله دارد، صدای اذان را می‌‌شنویم ولی کار طوری است که باید در محل کار باقی بمانیم، حکم نماز فرض در این مکان چیست؟ آیا نماز صحیح است یا اینکه باید در مسجد با جماعت حضور داشته باشیم؟

جواب:

بر انسان واجب است که در نماز همراه با جماعت مسلمانان حضور داشته باشد، اما اگر در محل کار است همان‌‌طور که سؤال کننده گفت و نمی‌‌تواند برای نماز به مسجد برد؛ در محل کارش همراه با دوستان و همکارانش نماز جماعت می‌‌خواند، به دلیل فرموده‌‌ی الله À:  {فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ وَاسْمَعُوا وَأَطِيعُوا}[تغابن: ۱۶](پس تا (جایی که) می‌توانید از الله بترسید)، همچنین: { وَمَا جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِي الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ}[حج: ۷۸](و در دین برای شما هیچ سختی (و تنگنایی) قرار نداد).

و این سؤال کننده و هر کسی جوابم را می‌‌شنود، بدانند که نماز جماعت فرض عین است و در آن پاداش زیادی نهفته است، رسول الله ﷺ در مورد آن می‌‌فرماید: «صلاة الجماعة أفضل من صلاة الفرد بسبع و عشرین درجة»[۱](نماز جماعت به نسبت نماز فردی بیست و هفت درجه بهتر است) و رسول الله ﷺ قصد نمودند که متخلفین از نماز را بسوزانند؛ رسول الله ﷺ می‌‌فرماید: «لقد هممت أن آمر بالصلاة فتقام، ثم آمر رجلا فیؤم الناس، ثم أنطلق معی برجال معهم حزم من حطب إلی قوم لا یشهدون الصلاة -أو قال لا یشهدون الجماعة- فأحرّق علیهم بیوتهم بالنار»[۲](به تأکید خواستم دستور دهم که نماز برپا شود، سپس به شخص دستور دهم که امام شود، بعد از آن همراه مردانی که همراه آن‌‌ها بسته‌‌هایی از هیزم است، به سوی اقوامی بروم که برای نماز جماعت حاضر نمی‌‌شوند، تا خانه‌‌های آن‌‌ها را با آتش بسوزانم).


[۱] تخریج آن گذشت.

[۲] تخریج آن گذشت.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: إنه يعمل في عمل يتطلب منه الاستمرار من صلاة الفجر إلى بعد صلاة الظهر إن لم يكن العصر، ومكان العمل يبعد عن المسجد بحوالي اثنين كيلو متر، ونَسْمَعُ الأذان، ولكن العمل يتطلب أن نبقى في محلنا، فما حكم صلاة الفريضة في ذلك المكان؟ وهل الصلاة صحيحة أم لا بد من الحضور مع صلاة الجماعة بالمسجد؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: الواجب على الإنسان أن يحضر الصلاة في المسجد مع جماعة المسلمين، ولكن إذا كان في عمل كما قال السائل لا يمكن معه أن يذهب إلى الصلاة في المسجد، فليُصَلِّ جماعة في مكانه مع إخوانه وزملائه؛ لقول الله تعالى: ﴿ فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ ﴾ [التغابن: ١٦]، وقوله تعالى: ﴿ وَمَا جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِي الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ ﴾ [الحج: ۷۸].

وليعلم هذا السائل، ومن سمع جَوَابِي هذا أن صلاة الجماعة واجبة فرض على العيان وأن فيها أجرًا عظيما، قال فيها رسول الله -صلى الله علية وسلم-« صلاة الجماعة أفضل من صلاة الفرد بسبع وعشرين درجة»، وهم أن يُحرق المتخلفين، فقال – صلى الله علية وسلم-: «لقد هَمَمَتُ أن آمر بالصلاة فتقام، ثم آمر رجلا أن يصلي بالناس، ثم أنطلق معي برجال معهم حزم من حطب إلى قوم لا يشهدون الصلاة أو قال: لا يشهدون الجماعة فَأَحَرقَ عليهم بيوتهم بالنار».

مطالب مرتبط:

(۲۷۳۹) ترجیح بین جماعت مسجد و اقامه نماز با خانواده ناتوان در شب‌های رمضان

اما نماز فرض: بر تو واجب است که آن را در مسجد بخوانی و جایز نیست جماعت را به خاطر مراعات اهل خانه ترک نمایی....

ادامه مطلب …

(۲۷۷۱) حکم ترک جماعت در مسجد دارای بدعت

عمل شما جایز بلکه واجب است، اگر حضور شما در جماعت متضمن چیزهای منکری است، لذا اگر در مسجدی خالی از این منکرات نماز بخوانید، کار بسیار خوبی است....

ادامه مطلب …

(۲۷۶۱) حکم نماز در خانه هنگام نبود مسجد در روستا و وجود خطر در مسیر

اگر نمی‌‌تواند به مسجد برود به خاطر اینکه مریض یا لنگ است یا اینکه نمی‌‌تواند به مسجد برود مگر با سختی زیاد، نماز جماعت از وی ساقط شده و به خاطر عذرش در خانه نماز می‌‌خواند...

ادامه مطلب …

(۲۷۷۲) حکم ترک نماز در مسجد همراه با جماعت با این دلیل که شخص دوست ندارد پشت سر این امام نماز بخواند

برای انسان جایز نیست که به خاطر دشمنی شخصی که بین او و بین امام وجود دارد، از نماز جماعت تأخیر کند...

ادامه مطلب …

(۲۷۸۳) حکم ترک نماز جمعه به‌خاطر منع کارفرما در محل کار

اگر از شهر دور هستید و اذان و اقامه را نمی‌‌شنوید جمعه بر شما واجب نیست زیرا معذور هستید و اگر نزدیک شهر هستید و صدای اذان را می‌‌شنوید در این صورت جمعه را می‌‌خوانید...

ادامه مطلب …

(۲۷۶۶) شرایط وجوب حضور در مسجد بر اساس شنیدن صدای اذان در روستا

اگر دانست که مؤذن اذان گفته، نماز بخواند هرچند که در خانه باشد و اشکالی ندارد، زیرا صدای اذان را جز با بلندگو نمی‌‌شنود، لذا گناه‌‌کار نیست...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه