سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۴۹۳۲) حکم دریافت دستمزد مؤذن پیش از اتمام ساخت مسجد و انجام وظیفه در مسجد دیگر

(۴۹۳۲) سوال: فامیلی دارم که به شغل موذنی اشتغال دارد و حقوق ماهانه دریافت می‌کند. این حقوق چند ماهی قبل از اتمام مسجد نیز به او داده می‌شد زیرا گاهی اوقات در مسجد دیگری نیز اذان می‌گفت. حال نظر شما درباره این دستمزدی که قبل از اتمام کار این مسجد به او پرداخت می‌شده چیست؟ آیا این دستمزد حرام است و اگر حرام است باید چه کند؟ لطفا پاسخ بفرمایید خداوند به شما اجر عنایت بفرماید.

جواب:

اگر این مسجد بازسازی می‌شود و این فرد قبلا در آن اذان می‌گفته، در این حالت پرداخت حقوق به وی اشکالی ندارد. اما اگر این مسجد تازه ساز است و این فرد قبلا در آن اذان نگفته است  (حتی اگر در مسجد دیگری هم اذان بگوید)، در این حالت نباید پولی به او پرداخت شود. اما در حالت کلی نصیحت من برای مسئولین امر این است که هنگام اعطای حقوق و مزایا به موذن و امام جماعت و دیگر افراد شاغل در مسجد، حتما به این امر دقت داشته باشند که فرد حقوق گیرنده در آن مسجد مشغول به کار باشد و فعال باشد و بدون دلیل پول بیت المال را دریافت نکند و بیت المال حیف و میل نشود زیرا این مسئولین در قبال پول بیت المالی که در اختیار آنها قرار داده شده است مسئول هستند و اگر آن را به افرادی که شایستگی و استحقاق دریافت آن را ندارند بدهند، در دنیا و آخرت مشمول مجازات خواهند شد.

و خلاصه جواب اینکه به این برادرمان عرض می‌کنیم اگر این مسجد قبلا وجود داشته و این فرد در آن اذان می‌گفته و حال بازسازی می‌شود، باید حقوق و به وی پرداخت شود. زیرا منشا و علت متوقف شدن کار، کارفرما بوده است و نه کارمند. اما اگر مسجد تازه ساز است، باید تا اتمام ساخت مسجد و شروع کار موذن هیچ پولی به او پرداخت نشود.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: لي قريب يعمل بوظيفة مؤذن، وكانت تصرف له مكافأة شهرية، وقد صُرفت له هذه المكافأة قبل أن يكتمل بناء المسجد ببضعة شهور، مع العلم بأنه يؤذن في مسجد آخر بعض الأوقات، فما رأي فضيلتكم حول المكافأة التي صرفت له قبل أن يكتمل بناء هذا المسجد؟ هل يعتبر هذا المال حراما ؟ وإذا كان حراما فماذا يفعل؟ أفتونا مأجورين؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: أما إذا كان هذا المسجد الذي لم تتم عمارته بعد موجودا قبل هذه العمارة، وكان هذا السائل هو الذي يُؤَذِّن فيه، فلا حرج أن يأخذ المكافأة، وإن كان لم يتم إعادة بنائه، وأما إذا كان هذا المسجد الذي لم يتم يعمر ابتداء فهنا لا يأخذ المكافأة، وإن كان قد يؤذن في مسجد آخر، لكني أنصح المسئولين عن دفع المكافآت للمؤذنين، أو للأئمة، أو غيرهم أن يتابعوا من تولوا هذه الأمور، وألا يعطوا أحدا مكافأة إلا وقد باشر العمل، لأنهم مسئولون عن هذه الأموال التي تؤخذ من بيت المال لغير من يستحقها، وإذا كانوا مسئولين فليعلموا أنهم إذا خالفوا ما تقتضيه الشريعة فسيستحقون ما يترتب على ذلك من العقاب إما في الدنيا، أو في الآخرة.

وخلاصة الجواب أن نقول للأخ إن كان هذا المسجد يبنى إنشاء، أو ابتداء، فلا تأخذ مكافأة حتى تباشر الأذان بعد انتهائه، وإن كان يُبنى إعادة فلا بأس أن تأخذ المكافأة، لأن تَرْكَك الأذان ليس لأمر يتعلق بك، بل لأمر يتعلق بالجهة التي أنت تعمل فيها.

مطالب مرتبط:

(۴۹۵۱) آیا بر من جایز است با کسانی کار کنم که نماز نمی‌خوانند؟

اگر توانست این افراد را هدایت کند که بسیار عالی، اما اگر نتوانست، بهتر است به دنبال کار دیگری بگردد تا از این افراد دور باشد، حال چه این کار در خود شرکت باشد چه در شرکتی دیگر.....

ادامه مطلب …

(۴۹۲۸) حکم شرعی دریافت حقوق بدون اجرای کامل تعهدات شغلی

در واقع اگر بگوییم که این پول، حقوق دریافتی است، ابدا استحقاق دریافت آن را ندارد....

ادامه مطلب …

(۴۹۴۱) حکم استفاده از تلفن محل کار برای اغراض شخصی

اگر در استفاده از آن به صفر نیاز نداشته باشید در ظاهر امر جایز است و اشکالی در آن نیست. زیرا گویا حکومت آن را مجاز می‌داند و هزینه‌ای دربرندارد و ضرری به حکومت نخواهد رساند....

ادامه مطلب …

(۴۹۲۹) حکم شرعی غیبت مکرر مؤذن از مسجد و واگذاری وظایف به شخص دیگر

اگر اوقاف به او اجازه داده است و برادرش وظایف وی را به نحو احسن انجام می‌دهد در این حالت اشکالی متوجه این امر نخواهد بود....

ادامه مطلب …

(۴۹۴۲) حکم تاخیر در شروع کار و جبران آن با اضافه‌کاری

هر کارمندی باید خود را ملزم به رعایت قوانین و نظام کار و شغل خود بداند و در ساعت مقرر بر سر کار حاضر شده و در ساعت مقرر خارج شود.....

ادامه مطلب …

(۴۹۴۷) حکم شرعی استفاده از مدرک دیگران برای اخذ شغل

این کار حرام است. زیرا هم دروغ گفته‌ای و هم مال حرام خورده‌ای و حتی خیانت هم کرده‌ای....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه