چهارشنبه 16 ربیع‌الثانی 1447
۱۶ مهر ۱۴۰۴
8 اکتبر 2025

(۴۹۱۳) حکم مطالبه ارث نوه از میراث پدربزرگ پس از فوت پدر

(۴۹۱۳) سوال: پدربزرگ پدری من فوت کرده است و از او چهار پسر و چهار دختر به جای مانده است. تمام اموال و ماترک او شامل اموال نقدی، زمین‌های زراعی و دام و احشام در دست پسر ارشد او است. پدرم فوت کرد. هر کدام از عموهایم سهم خود را از برادر بزرگتر خود اخذ کردند به جز من. آنها به من هیچ سهمی ندادند. من تنها دختر پدرم بودم و هیچ خواهر و برادری ندارم. آیا من حق دارم سهم الارث پدرم از پدرش را از ایشان مطالبه کنم؟

جواب:

تو حق داری سهمت را از سهم الارث پدرت از پدرش مطالبه نمایی، زیرا مستحق آنچه به آن استحقاق داری هستی. اما باید آگاه باشی که تنها نصف سهم الارث پدرت به تو می‌رسد و بقیه پول به نزدیکترین فرد ذکور به تو که و نزدیکترین اقوام عصبی (پدری) که اشاره کردی عموهایت هستند می‌رسد. زیرا پدرت در هنگام مرگ تنها یک دختر داشته است و سه برادر و در این حالت به دختر نصف سهم و بقیه آن به سه عموی وی می‌رسد. اما اگر تنها یکی از عموها در قید حیات بود تمام نیمه باقیمانده سهم الارث تو به آن عموی زنده می‌رسد و به برادرزاده‌های دیگر هیچ سهمی تعلق نمی‌گیرد. اگر تمام عموها مرده بودند، پسرانشان به جای آنها این سهم را از آن خود می‌کنند و فرزندان مونث هیچ سهمی از ارثیه تعصیبی ندارند.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

تقول السائلة: لقد توفي جدي لأبي، وترك أربعة أبناء منهـ والدي، وأربع بنات وكانت كل تركته بيد ابنه الأكبر، من أموال نقدية وأراض زراعية ومواش، وقد توفي والدي، فقام كل واحد من أعمامي بأخذ نصيبه من أخي الأكبر، إلا أبي لم يُسَلَّموا إلى نصيبه، فأنا ابنته الوحيدة، فليس لي إخوة ولا أخوات، فهل لي الحق في مطالبته بحق أبي من جدي، أم لا؟

فأجاب رحمه الله تعالى: الجواب هو أن لكِ الحق في أن تطالبي بنصيبك من أبيك الذي ورثه من جَدِّك، لأنك مستحقة بما تستحقين منه، ولكن اعلمي أن ليس لك من أبيك إلا نصف المال، والباقي يكون لأولى رَجُلٍ ذَكَر، وأولى العَصَبة في هذه المسألة التي ذكرتِ هم أعمامك، لأن أبالي يكون قد مات عن بنت وعن ثلاثة إخوة، وفي هذه الحال يكون للبنت النصف، وللإخوة الثلاثة الباقي، إذا كانوا على قيد الحياة، وإذا كان أحدهم هو الباقي، صار الباقي له وحده دون أبناء أخويه ، وإن ماتوا كلهم قام أبناؤهم مقامهم، أما بنات الإخوة فإنه ليس لهن حق من التعصيب.

مطالب مرتبط:

(۴۸۸۶) حکم ساخت مسجد از مال میت بدون وصیت قبلی و رضایت سایر ورثه

اگر وصیتی نکرده باشد، هیچ حقی بر گردن وراث خود ندارد. بنابراین تا رضایت تمامی ورثه آن هم به شرطی که همگی آنها بالغ و رشید باشند اخذ نگردد، احداث این مسجد ممکن نخواهد بود...

ادامه مطلب …

(۴۸۸۰) کم شرعی تقسیم سود مزرعه میان ورثه با توجه به تفاوت سهم پسر و دختر

وقتی کسی می‌میرد اموالش به وارثانش خواهد رسید. ابتدا اگر قرض و دیونی دارد آنها را از ارث پرداخت می‌کنند سپس به وصیتش اگر شامل کمتر از یک سوم مالش است عمل می‌نمایند و پس از آن باقیمانده را بین خود تقسیم می‌کنند. ...

ادامه مطلب …

(۴۸۹۲) حکم ارث‌ بردن از اموال نامشروع

مالی که از طریق حرام به دست آمده باشد اگر خود مال به عینه حرام باشد مثلا از کسی به زور اخذ شده باشد یا اینکه از کسی سرقت شده باشد، در این حالت ورثه باید آن را به صاحب اصلی آن پس دهند، زیرا امتلاک چنین اموالی گناه بزرگی است. اما اگر مال از طریق حرام به دست آمده باشد، لازم نیست ورثه چیزی از آن را حذف کنند و این مال برای کسی که آن را به دست آورده موجب گناه و عذاب خواهد بود و هیچ گناهی متوجه ورثه نخواهد بود....

ادامه مطلب …

(۴۸۸۵) حکم صرف‌نظر از سهم ارث در برابر ظلم یکی از ورثه در تصرف مال موروثی

بر تو حلال نیست از ماشینی که بین تو و سایر ورثه مشترک است گذشت کنی مگر اینکه سایر وراث هم بر این کار رضایت داشته باشند...

ادامه مطلب …

(۴۹۰۸) سهم‌الارث همسران، دختران و برادر در صورت فوت زوج و یکی از دختران

در این مساله ارثیه به بیست و چهار قسمت تقسیم می‌گردد: به دو همسر یک هشتم یعنی سه قسمت از بیست و چهار قسمت می‌رسد و برای پنج دختر نیزشش قسمت از این بیست و چهار قسمت منظور می‌گردد و بقیه سهم به برادر می‌رسد، ...

ادامه مطلب …

(۴۸۷۹) حکم شرعی درباره زمین زراعی که پدر به عنوان جهاز به دخترش داده

زمینی که پیش از مرگ پدر از جانب دخترش به او داده شده، اکنون و پس از مرگ پدر به جمیع وراث تعلق دارد و باید بین فرزندان و همسران و والدین (اگر در قید حیات باشند)، بر حسب شریعت اسلامی تقسیم گردد...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه