سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۴۱۵۷) حکم عمره بدون احرام از میقات

(۴۱۵۷) سوال: دو مرتبه برای ادای عمره آمدم و از میقات نیت احرام نکردم؛ چه چیزی بر من واجب است؟

جواب:

برای انسان جایز نیست در صورتی که قصد حج یا عمره دارد اگر به میقاتی گذر کرد بدون این که نیت احرام نماید از آن عبور کند زیرا پیامبر ﷺ این میقات­ها را فرض نمود و فرمود: «هن لهن و لمن أتی عليهن من غير أهلهن ممن يريد الحج و العمرة»[۱]: (این میقات­ها برای کسانی که نام برده شده و دیگرانی که قصد حج و عمره را دارند و از آن­ها عبور می­کنند است) لذا اگر از میقات بدون احرام عبور کرد و بعد از میقات نیت احرام نمود اهل علم می­گویند: بر او فدیه واجب است که آن را در مکه ذبح نموده و بین فقرا تقسیم می­کند و چیزی از آن را نمی­خورد.

به این مناسبت دوست دارم برادرانمان را از سهل انگاری در این امر گوشزد کنم زیرا برخی از مردم سهل انگاری می­کنند به خصوص کسانی که به مکه از طریق هوا می­آیند برخی از آن­ها سهل­ انگاری نموده و در جده نیت احرام می­کنند در حالی که اشتباه است زیرا قرار گرفتن در موازات میقات از بالا همانند گذر از آن از زیر است به همین هنگامی که اهل عراق نزد امیر المؤمنین عمر بن خطاب شکایت نمودند که قرن المنازل از مسیر آن­ها دور است گفت: (به موازات آن در مسیر خود نگاه کنید)[۲]و این مبدأ موازات است لذا بر کسی که قصد حج یا عمره را دارد واجب است از میقات عبور نکند چه میقات او یا میقات شهری که از آن عبور  می­کند باشد اگر در نظر گرفته شود که شخصی به نیت عمره از فرودگاه قصیم پرواز کند بر او واجب است هنگامی که در موازات میقات اهل مدینه قرار گرفت نیت احرام کند و از آن عبور نکند و اگر می­ترسد که از میقات نیت احرام کند قبل از آن نیت کند و اشکالی ندارد زیرا نیت احرام نمودن قبل از میقات اشکالی ندارد اما به تأخیز انداختن احرام تا بعد از گذر از میقات اشکال دارد لذا بر انسان شایسته است به این امر توجه کند تا دچار اشتباه نشود همچنین اگر از راه زمینی به مدینه آمد بر او واجب است از ذی الحلیفه نیت احرام کند و جایز نیست احرام را تا بعد از آن به تأخیر بیندازد.


[۱] تخریج آن گذشت.

[۲] تخریج آن گذشت.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: أتيت إلى الْعُمْرَةِ مرتين، ولم أَحْرَمْ من الْمِيقَاتِ فماذا يلزمني؟

فأجاب رحمه الله تعالى: لا يجوز للإنسان إذا مَرَّ بِالْمِيقَاتِ، وهو يريد الْحَجَّ أو الْعُمْرَةَ أن يتجاوزه إلا بإحْرَام لأن النبي صلى الله عليه وسلم فَرَضَ هذه الْمَوَاقِيت، فقال: «هُنَّ هُنَّ، وَلَنْ أتى عَلَيْهِنَّ مَن غَيْرِ أَهْلِهِنَّ مَمَن يريد الْحَجَّ أَوِ الْعُمْرَةَ»، فإن تجاوز الْمِيقَاتِ بدون إِحْرَامِ وأَحْرَمَ من دونه، فإن أهل العلم يقولون: إن عليه فِدْيَةٌ يذبحها في مَكَّةَ ويوزعها على الفقراء، ولا يأكل منها شيئا.

وعلى هذا فيلزم السائل فديتان عن كل عُمْرَةَ فِدْيَةٌ، تذبحان في مَكَّةَ وتوزعان على الفقراء، ولا يأكل منهما شيئا.

ثم إنني بهذه المناسبة أود أن أُحَذِّرُ إخواننا من التهاون بهذا الأمر، لأن بعض الناس يتهاون – ولا سِيَّما الذين يقدمون مَكَّةَ عن طريق الجو-، فإن منهم من يتهاون ولا يُخْرِمُ إلا من جُدَّةَ، وهذا غلط لأن محاذاة الْمِيقَاتِ من فوق كالمرور به من تحت ولهذا لما شكى أهل العراق إلى أمير المؤمنين عمر بن الخطاب رضي الله عنه أن قَرْنَ المنازلِ جَوْرٌ عن طريقهم أي: بعيد عن طريقهم، قال: «انظروا إلى حَذْوِهَا من طَرِيقِكُمْ»، وهذا مبدأ المحاذاة، فالواجب على من أراد الْحَجَّ أو الْعُمْرَةَ أَلا يتجاوز الميقات حتى يُحْرِمَ، سواء كان ميقاته أو مِيقَاتُ البلد الذي مَرَّ به، فإذا قدر أن شخصا أقلع من مطار القصيم يريد العُمْرَةَ فإن الواجب عليه أن يُحْرِمَ إذا حَاذَى مِيقَات أهل الْمَدِينَةِ ولا يتجاوزه، وإذا كان يخشى من أنه لا يُخْرِمُ من الميقات، فليحرم قَبْلَهُ ولا يَضَرُّهُ، لأن الْإِحْرَامَ من قَبْلِ الْمِيقَاتِ لا يضره شيئا، لكن تأخير الإحْرَامِ بعد تجاوز الْمِيقَاتِ هو الذي يضر الإنسان، فينبغي للإنسان أن ينتبه لهذه الحال حتى لا يقع في الخطأ، وكذلك لو جاء عن طريق البر مارا بالمدينة، فإن الواجب عليه أن يُحْرِمَ من ذِي الْحُلَيْفَةِ ولا يجوز أن يُؤَخِّرَ الْإِحْرَامَ إلى ما بعدها.

مطالب مرتبط:

(۴۱۳۵) حکم حج کسانی که بدون احرام از میقات وارد مکه می‌شوند

حج درست است زیرا ارکان آن را انجام داده است اما به نسبت عدم احرام بستن از میقات، گناه و حرام است اما حج به وسیله­ ی آن باطل نمی­گردد و با فدیه ­ای که در مکه ذبح می­شود و بین فقرا در آن جا تقسیم می­شود جبران می­شود...

ادامه مطلب …

(۴۱۳۴) حکم احرام از جده برای حج نایبانه به‌ جای میقات اصلی

اگر در مکه بودی احرام تو برای حج از مکانی است که تو در آن جا در مکه هستی و نیازی به رفتن به جده یا جای دیگری نیست...

ادامه مطلب …

(۴۱۶۱) حکم نیت احرام در فرودگاه جده بدون همراه داشتن لباس احرام

حقیقت این است که انسان می­تواند در هواپیما بدون لباس احرام نیت احرام کند بدین صورت که....

ادامه مطلب …

(۴۱۳۳) حکم عمره پس از احرام از مسجد تنعیم به‌ جای میقات اصلی به‌ سبب ناآگاهی

عمره درست است زیرا ارکان آن را انجام داده­­ای، لباس احرام را پوشیدی، طواف کردی، بین صفا و مروه سعی را انجام دادی و یا موهایت را کوتا و یا تراشیدی اما بر تو فدیه واجب است زیرا واجبی را ترک کرده ­ای....

ادامه مطلب …

(۴۱۳۸) آیا هنگام رفتن به مدینه برای حج، باید از ریاض مُحرم شد یا مدینه؟

اگر می­خواهد از مسیر ریاض-طائف برود از قرن المنازل که میقات اهل طائف و اهل نجد است نیت احرام کند سپس عمره را ادا کند سپس به مدینه برود....

ادامه مطلب …

(۴۱۵۱) حکم احرام از جده برای انجام مناسک حج

هر کسی قصد حج یا عمره دارد بر او واجب است ابتدا به میقات رفته و از آن جا نیت احرام کند....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه