سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۴۰۷۹) آیا حج بدون رضایت طلبکاران جایز است؟

(۴۰۷۹) سوال: نیت کرده که إن شاء الله در سال آینده حج واجب را انحام دهد در حالی که بدهی زیادی دارد ولی می‌‌گوید: بیشتر گمانم این است که اگر از طلبکاران اجازه بگیرد به او اجازه می‌‌دهند لذا او می‌‌تواند هزینه‌‌ی حج را از جمله هزینه‌‌های سفر، خوردنی، نوشیدنی و… فراهم کند و سؤال این است که آیا در صورتی که از طلبکاران اجازه نگیرد گناه‌‌کار می‌‌شود؟

جواب:

بحث اجازه گرفتن یا نگرفتن نیست بحث این است که اگر انسان بدهکار باشد حج بر او واجب نیست و اشکالی ندارد آن برای ادای حج نرود و شایسته نیست که حج را ادا کند در حالی که بدهکار است حتی اگر طلبکاران اجازه دهند و بگویند: حج را انجام بده و از جانب ما حلال هستی می‌‌گوییم: حج را ادا نکن تا زمانی که بدهی خود را پرداخت کنی حمد و سپاس پروردگارت را به جای آور که حج را بر تو مگر در صورت توانایی کامل واجب نگردانیده است و بدهکار در واقع توانایی ندارد زیرا مشغول بدهی است لذا حج را در هر صورت چه به او اجازه دهند و چه ندهند انجام ندهد تا این که بدهی خود را پرداخت کند و اگر پروردگارش را ملاقات نماید در حالی که حج را انجام نداده و بدهکار بوده گناهی بر او نیست همان‌‌طور که بر فقیر زکات واجب نیست و اگر پروردگارش را در حالی ملاقات کند که زکات را پرداخت نکرده گناهی بر او نیست همچنین کسی که توانایی حج را نداشته و پروردگارش را در حالی که توانایی نداشته ملاقات کند گناهی بر او نیست و سرزنش نمی‌‌شود.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: إنه يَنْوِي أن يحج إن شاء الله في السَّنَةِ القادمة حَجَّ الفَرِيضَة ولكن عليه ديون كثيرة، ولكن يقول: يَغْلُبُ علي الظن أنه إذا استأذن من أصحابها سوف يأذنون له، فهو الآن يستطيع أن يوفر تكاليف الْحَج من مصاريف سفر ومأكل ومشرب وغير ذلك، والسؤال: هل يأثم إذا لم يستأذن من أصحاب الديون؟

فأجاب رحمه الله تعالى المسألة ليست مسألة استئذان أو عدم استئذان، المسألة أن الإنسان إذا كان عليه ديون فإنه لا يجب عليه الْحَجُّ، ولا حَرَجَ عليه أن يَدَعَهُ ولا ينبغي أن يحج ويُبقي الدُّيُونَ عليه، حتى لو أذن أهل الديون وقالوا: حُجَّ وأنت منا في حِل. فإننا نقول: لا تحج حتى تقضي الدَّيْنَ، احمد ربك أن الله -عز وجل- لم يوجب عليك الْحَجَّ إلا بالاستطاعة التامة، والْمَدِينُ ليس عنده استطاعة في الواقع، لأن ذِمَّتَهُ مشغولة فلا يَحجَّ حتى يُوَفِّيَ الدَّيْنَ سواء أذنوا له أم لا، وهو إذا لقى ربه وهو لم يحج لأن عليه ديونا فإنه لا يأثم بذلك، كما أن الفقير لا تجب عليه الزكاة ولا يأثم إذا لَقِى ربه وهو لم يُزَكِّ، كذلك من لم يستطع الْحَجَّ إذا لقى ربه وهو لم يستطع، فإنه يلقى ربه غير آثم ولا ملوم.

مطالب مرتبط:

(۴۰۸۸) حکم ادا حج با پول برادر

بله، برای او جایز است اگر شوهرش برای رفتن به ادای حج موافقت کند...

ادامه مطلب …

(۴۰۵۸) آیا حج باعث کفاره‌‌ی گناهان کبیره می‌‌شود؟

شایسته نیست انسان بر حج اعتماد کند و برود و گناهان کبیره انجام دهد و بگوید: حج باعث کفاره‌‌ی گناهان کبیره می‌‌شود  بلکه بر او واجب است به سوی الله À از انجام دادن گناهان کبیره توبه نموده و از آن‌‌ها دست بکشد و آن‌‌ها را تکرار نکند...

ادامه مطلب …

(۴۱۰۳) حکم طواف به نیابت از خواهر

طواف تو به نیابت از خواهرت درست است و این که موهای سرت را بعد از طواف برای عمره کوتاه کردی نیز درست است...

ادامه مطلب …

(۴۱۲۴) حکم ادای حج نیابتی برای مادر فوت شده قبل از انجام حج واجب

اگر ناتوان بوده و مالی برای ادای حج نداشته حج بر او واجب نیست...

ادامه مطلب …

(۴۱۲۱) حکم برای کسی که حج را به تأخیر انداخته و فوت کرده است

علما در این زمینه اختلاف نموده‌‌اند برخی از آن‌‌ها می‌‌گویند: به نیابت از او حج ادا می‌‌شود و به او سود می‌‌رسد و مانند این است که خود حج را ادا کرده است....

ادامه مطلب …

(۴۱۰۷) حکم پرداخت هزینه حج به نیابت از دیگران

آن چه شایسته است این است که انسان در کارهایش دقت کند و امر را جز به کسی که از دین او اطمینان دارد واگذار نکند...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه