چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۳ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۳۴۷۷) حکم زیارت قبر در روز عید و توصیه به عدم رفتن زنان

(۳۴۷۷) سوال: هنگامی که در سودان در تعزیه‌ی پدرم -که الله پدرم و تمام مردگان مسلمان را رحمت نماید- بودم، برادران و خواهرانم در صبح روز عید قربان بعد از گذشت یک هفته از وفاتش برای زیارت قبرش به سوی قبرستان رفتند و هرچند که از فراقش ناراحت بودم به خصوص همانطور که ذکر کردم از او دور بودم اما از آن‌ها خواستم که در اول روز عید به قبرستان نروند، زیرا روز خوشحالی مسلمانان است و ناراحتی در آن درست نیست بلکه باید در آن اظهار شادمانی و ایمان به قضا و قدر باشد و از برادرانم و کسانی که از زنان همراه آن‌ها بودند خواستم که به آن جان نروند زیرا زیارت نمودن زنان هیچ خیری به خصوص در زمان ما در آن نیست مگر اینکه به خاطر اجرای عرف و عادات همراه برادرانم بروند؛ شیخ بزرگوار لطفاً توضیح دهید که آیا از اینکه آن‌ها را به عدم رفتن به قبرستان در این روز خاص به ویژه زنان توصیه کردم، حق دارم؟

جواب:

حق در این مساله -ان شاء الله- با تو است. و تو آنچه از نصیحت بر تو واجب بود را ادا کردی و اینکه زیارت قبور برای زنان جایز نیست حق است، زیرا پیامبر ﷺ زنان را از زیارت نمودن قبور نهی نموده است.[۱] بلکه زنانی را که به زیارت قبور می‌روند و بر آن مساجد را بنا می‌کنند و آن جا را چراغانی می‌کنند، لعنت نموده است.[۲] اما زیارت نمودن قبور در روز عید به طور خاص بدعت است و از پیامبر ﷺ وارد نشده که روز عید را برای زیارت نمودن قبور تخصیص دهند بلکه هرگاه برایشان فرصت پیش می‌آمد به زیارت قبور می‌رفتند و به طور عموم و در هر وقت که باشد به زیارت قبور توصیه نمودند، پیامبر ﷺ می‌فرماید: «قد كنت نهيتكم عن زيارة القبور فقد أذن لمحمد في زيارة قبر أمه فزوروها فإنها تذكر الأخرة»[۳] یعنی: (شما را از زیارت نمودن قبور نهی نمودم اما به محمد ﷺ در زیارت نمودن قبر مادرش اجازه داده شد، لذا قبرها را زیارت نموده زیرا آخرت را یادآور می‌شود).


۱[تخریج آن گذشت.] 

۲[تخریج آن گذشت.]

۳[تخریج آن گذشت.]

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

تقول السائلة: عندما كنت في السودان موجودا للعزاء في والدي – رحمه الله وجميع موتى المسلمين- ذهب إخوتي وأخواتي صبيحة عيد الأضحى إلى المقابر لزيارة قبر والدي بعد مُضِيّ أسبوع من وفاته، وطلبت منهم عدم الذهاب بالرغم من حزني على فراقه لنا، خاصة أنني بعيد عنه كما ذكرت، فطلبت منهم عدم الذهاب إلى المقابر في أول يوم للعيد؛ لأنه يوم فرح المسلمين ولا يجوز الحزن فيه، بل إبداء السرور والإيمان بقضاء الله وقدره، وطلبت من إخوتي ومن رافقهم من نسوة عدم الذهاب لأن زيارة النساء عموما للمقابر ليس فيها من الخير شيء، خاصة في زماننا هذا، إلا أنهم ذهبوا مع إخواني امتثالاً لما هو شائع من تقاليد وعادات. أرجو من فضيلتكم التكرم بإفادتي: هل أنا محق في ما ذكرت لهم من عدم الذهاب إلى المقابر في ذلك اليوم خاصة النساء؟ جزاكم الله خيرا.

فأجاب – رحمه الله تعالى-: الحق معك – إن شاء الله في هذه المسألة، وأنت أديت الواجب عليك من نصحهم وما ذكرت من أنه لا يجوز للنساء زيارة القبور هو الحق؛ فإن النبي -صلى الله عليه وعلى آله وسلم- نهى النساء عن زيارة القبور بل لعن زائرات القبور والمتخذين عليها المساجد والسرج.

وأما زيارة القبور في يوم العيد خاصة، فإن ذلك من البدع، فإنه لم يرد عن النبي – صلى الله عليه وعلى آله وسلم- أنه كان يخص يوم العيد بزيارة المقبرة، بل كان -صلى الله عليه وعلى آله وسلم – يزور المقبرة متى سنحت له فرصة، وأمر بزيارة القبور عموما في أي وقت، فقال – صلى الله عليه وعلى آله وسلم-: «قَدْ كُنْتُ نَهَيْتُكُمْ عَنْ زِيَارَةِ القُبُورِ، فَقَدْ أُذِنَ مُحَمَّدٍ فِي زِيَارَةِ قَيْرِ أُمِّهِ، فَزُورُوهَا فَإِنَّهَا تُذَكَّرُ الآخِرَةَ».

مطالب مرتبط:

(۳۴۹۳) آیا دعا در قبرستان جایز است؟

خروج به قبرستان برای صدا زدن الله –تعالى– در آنجا بدعتی منکر است، همانا الله تعالی در هرجایی صدا زده می‌شود جز جاهای کثیفی که الله –تبارك وتعالى– از صدا زده شدن در آن پاک و منزه است...

ادامه مطلب …

(۳۴۶۳) حکم قرائت قرآن و دعا برای اموات هنگام عبور از قبرستان

قرائت سوره‌ی فاتحه، اخلاص و دیگر قرآن از بدعت‌ها است، لذا شایسته نیست که این کار را انجام دهی و باید از آن پرهیز نمایی و سلام کردن و دعاهایی که در سنت وارد شده است کافی است.....

ادامه مطلب …

(۳۴۴۹) حکم زیارت قبور صالحان و ارتباط آن با توحید

زیارت قبرهای صالحان و سایر قبرهای مسلمانان به دو قسمت تقسیم می‌شود: زیارت شرعی و زیارت بدعی....

ادامه مطلب …

(۳۴۶۵) حکم زیارت قبور توسط زنان سالخورده

حرام است، فرقی بین زن پیر و جوان نیست زیرا علت یکی است و آن هم زن بودن است...

ادامه مطلب …

(۳۴۵۱) حکم سلام دادن به اهل قبور از پشت حصار قبرستان

من در این‌باره توقف می‌کنم، ولی اگر سلام کرد امیدوارم اشکالی در آن نباشد....

ادامه مطلب …

(۳۴۸۸) حکم پخش قرآن با بلندگو در مراسم عزاداری و حمل میت

همانا این عمل بدون شک بدعت است، چرا که نه در زمان پیامبر ﷺ و نه در زمان صحابه بوده است....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه