سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۳۴۰۷) حکم دعای خویشاوندان برای میت و دریافت مزد برای قرائت قرآن

(۳۴۰۷) سوال: شیخ بزرگوار! در حدیث پیامبر آمده است: «إِذَا مَاتَ الْإِنْسَانُ انْقَطَعَ عَنْهُ عَمَلُهُ إِلَّا مِنْ ثَلَاثَةٍ: إِلَّا مِنْ صَدَقَةٍ جَارِيَةٍ، أَوْ عِلْمٍ يُنْتَفَعُ بِهِ، أَوْ وَلَدٍ صَالِحٍ يَدْعُو لَهُ» یعنی: (هرگاه انسان بمیرد عملش قطع می‌شود مگر از سه جهت: صدقه‌ی جاریه، علمی که از آن سود برده شود یا فرزند صالح و شایسته‌ای که برایش دعا کند). آیا اجر دعا کردن و طلب رحمت و مغفرت به روح میت می‌رسد اگر برادر یا خویشاوند باشد؟ توجیه و نصیحت شما برای کسی که در مقابل قرائت قرآن، مزد می‌گیرد چیست؟

جواب:

اولی بله، دعا به میت می‌رسد و بهتر است بگوییم: به میت، نه به روح میت؛ همان طور که پیامبر ﷺ فرمودند: «إِذَا مَاتَ الْإِنْسَانُ انْقَطَعَ عَنْهُ عَمَلُهُ إِلَّا مِنْ ثَلَاثَةٍ: إِلَّا مِنْ صَدَقَةٍ جَارِيَةٍ، أَوْ عِلْمٍ يُنْتَفَعُ بِهِ، أَوْ وَلَدٍ صَالِحٍ يَدْعُو لَهُ» يعني: (هرگاه انسان بمیرد عملش قطع می‌شود مگر از سه جهت: صدقه‌ی جاریه، علمی که از آن سود برده شود یا فرزند صالح و شایسته‌ای که برایش دعا کند) یعنی برای میت.

اما کرایه کردن کسی که برای میت قرآن قرائت کند مزدی باطل است و قاری ثوابی ندارد. اگر قاری ثواب نداشته باشد هیچ ثوابی به میت نیز نمی‌رسد. آنچه بعضی از مردم انجام می‌دهند و قاری می‌آورند که با دریافت مزد هنگام مرگ انسان، قرآن قرائت می‌کند کاری باطل است و اصلی در شریعت ندارد. همچنین این قرائت سودی به میت نمی‌رساند زیرا اصلاً ثوابی ندارد و چیزی جز ضایع کردن مال بر میراث‌بران یا دیگران را در بر ندارد.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

تقول السائلة: فضيلة الشيخ في حديث الرسول -صلى الله عليه وعلى آله وسلم -: «إِذَا مَاتَ الْإِنْسَانُ انْقَطَعَ عَنْهُ عَمَلُهُ إِلَّا مِنْ ثَلَاثَةٍ إِلَّا مِنْ صَدَقَةٍ جَارِيَةٍ، أَوْ عِلْمٍ يُنْتَفَعُ بِهِ، أَوْ وَلَدٍ صَالِحٍ يَدْعُو لَهُ». هل الدعاء والترحم والاستغفار يصل أجره إلى روح الميت إذا كان أخا أو قريبا؟ وما توجيهكم لمن يأخذ أجرة ومالا مقابل القراءة بالقرآن؟

فأجاب -رحمه الله تعالى-: أما الأول فنعم: الدعاء يصل إلى الميت، والأفضل أن نقول: إلى الميت، لا: إلى روح الميت، كما قال -عليه الصلاة والسلام-: «إِذَا مَاتَ الْإِنْسَانُ انْقَطَعَ عَنْهُ عَمَلُهُ إِلَّا مِنْ ثَلَاثَةٍ إِلَّا مِنْ صَدَقَةٍ جَارِيَةٍ، أَوْ عِلْمٍ يُنْتَفَعُ بِهِ، أَوْ وَلَدٍ صَالِحٍ يَدْعُو لَهُ»، أي: للميت.

وأما استئجار من يقرأ القرآن للميت فهذه أجرة باطلة، وليس فيها ثواب للقارئ، وإذا لم يكن فيها ثواب للقارئ فإنه لن يصل إلى الميت منها شيء، وما يفعله بعض الناس من استجلاب قارئ يقرأ بأجرة عند موت الإنسان، فهذا باطل لا أصل له في الشريعة. ثم هذه القراءة لا تنفع الميت؛ لأنه ليس فيها ثواب، وليس فيها إلا إضاعة المال، إما على التركة وإما على حساب الآخرين.

مطالب مرتبط:

(۴۳۴۵) آیا جایز است کسی قرآن را از طرف شخصی دیگر ختم کند که بی‌سواد است؟

برای این شخص که می‌تواند (قرآن) بخواند و می‌خواهد به شخص دیگری اهدا کند، بهتر است با آن شخص بنشیند و به او تعلیم دهد تا اینکه در این کار اجری برای همه باشد...

ادامه مطلب …

(۳۴۲۶) حکم قربانی کردن از جانب میت چیست؟

بهتر این است که به میت آنچه رسول الله ﷺ بدان توصیه نمودند اهدا شود آنجایی که فرمودند....

ادامه مطلب …

(۳۴۱۱) بهترین اعمال برای هدیه کردن به متوفی

بهترین چیزی که زندگان برای مردگان انجام می‌دهند دعا کردن است.....

ادامه مطلب …

(۳۴۰۴) حکم اهدای ثواب طواف برای میت

جایز است هفت بار طواف کرده و ثوابش را برای هر کسی از مسلمانان که خواستی قرار دهی‌. این همان قول مشهور از مذهب امام احمد است...

ادامه مطلب …

(۳۴۳۲) حکم اهدای ثواب قربانی به دیگران

اگر انسان بره یا دیگر حیوانات را ذبح نماید تا اینکه از جانب مرده‌ای صدقه بدهد اشکالی ندارد اما اگر به خاطر تعظیم این مرده و نزدیک شدن به این مرده این کار را انجام دهد شرک اکبر است...

ادامه مطلب …

(۳۴۴۳) حکم قرائت قرآن برای میت و گذاشتن گل بر قبر

نچه نزد من راجح است اینست که به غیر از اعمال واجب، تمامی اعمال صالح: از قرائت قرآن و نماز و ذکر، به میت می‌رسد...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه