چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۳ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۳۳۴۵) حکم تلقین میت بعد از دفن

(۳۳۴۵) سوال: نظرتان درباره‌ی این که میت را بعد از دفن تلقین می‌کنند چیست؟ همچنین استدلال می‌کنند که پیامبر ﷺ فرزندش ابراهیم را بعد از دفنش تلقین نموده است؟

جواب:

نظر ما این است که تلقین کردن میت بعد از دفنش صحیح نیست و حدیث صحیحی در این باره -نه در مورد ابراهیم و نه غیر از او- وارد نشده است. حدیث مشهور ابو امامه نیز حدیثی ضعیف است که از پیامبر ﷺ ثابت نیست. پیامبر ﷺ فقط هرگاه از دفن کردن میت فارغ می‌شد بر قبرش ایستاده و می‌فرمود: {استغفروا لأخيكم و سلوا له التثبيت فإنه الآن يُسأل} یعنی: (برای برادرتان طلب مغفرت کنید و برایش ثابت قدم بودن را بخواهید زیرا او اکنون سؤال می‌شود). نفرمود: وی را تلقین کنید. همچنین تلقین کردن میت در واقع فایده‌ای ندارد زیرا میت چنین صدایی را نمی‌شنود و اگر ایمان نداشته باشد هر چقدر که تلقین شود نیز جواب نمی‌دهد یعنی اگر بدون ایمان بمیرد ممکن نیست جواب درست بدهد و اگر بر ایمان بمیرد جواب درست می‌دهد فرقی ندارد تلقین شود یا تلقین نشود.

چکیده‌ی پاسخ: تلقین میت بعد از دفن وی مشروعیت ندارد و این مسئله از پیامبر ﷺ ثابت نیست نه در مورد فرزندش و نه در مورد دیگران.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: ما رأيكم فيمن يلقنون الميت بعد دفنه، وهم يحتجون بأن الرسول صلى الله عليه وسلم قد لقن ابنه إبراهيم بعد دفنه؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: رأينا أن تلقين الميت بعد دفنه ليس بصحيح، ولم ترد به سنة صحيحة، لا في إبراهيم رضي الله عنه ولا في غيره. وأما حديث أبي أمامة المشهور فإنه حديث ضعيف لا يصح عن النبي -صلى الله عليه وعلى آله وسلم-، وإنما كان النبي – صلى الله عليه وعلى آله وسلم – إذا فرغ من دفن الميت وقف عليه وقال: «اسْتَغْفِرُوا لِأَخِيكُمْ، وَسَلُوا لَهُ بِالتَّثْبِيتِ، فَإِنَّهُ الْآنَ يُسْأَلُ».

ولم يقل: لَقْنُوهُ. ثم إن تلقين الميت لا فائدة منه في الواقع؛ لأن الميت لا يسمع مثل هذا، ولن يجيب إذا كان ليس على إيمان مهما لقنَ، أي: إذا مات على غير إيمان فإنه لا يمكن أن يجيب بالصواب، وإذا مات على الإيمان فإنه يجيب بالصواب سواءٌ لُقْنَ أم لم يُلَقَّنْ.

وخلاصة الجواب: أنه لا مشروعية لتلقين الميت بعد دفنه، وأن ذلك لم يرد عن النبي – صلى الله عليه وعلى آله وسلم-، لا في ابنه ولا غيره.

مطالب مرتبط:

(۳۳۸۴) حکم گفتن اذان در داخل قبر هنگام دفن میت

هنگام داخل کردن میت به قبرش اذان دادن هیچ اصلی ندارد بلکه میت در قبرش داخل می‌شود و به پهلوی راست و به سمت قبله گذاشته می‌شود و سپس لحد بر او قرار داده می‌شود...

ادامه مطلب …

(۳۳۳۵) حکم قرائت قرآن بر میت، قبل و بعد از دفن

قرائت بر میت بدعتی است که طبق آنچه می‌دانیم اصلی از سنت و عمل خلفای راشدین رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُم ندارد و بعد از مرگ میت فقط برایش دعا می‌شود....

ادامه مطلب …

(۳۳۶۳) حکم خاکبرداری از زمین دارای قبور قدیمی

اگر کسی در مکانی قصد ساختن خانه یا مثل آن را داشت و خاکبرداری نمود و آثار قبرهایی را دید بر او واجب است که از کارش دست بردارد و در این مورد به والیان امر  برای پیگیری این قبرها و سالم ماندن اهل آن، مراجعه نماید....

ادامه مطلب …

(۳۳۳۹) آیا بنا کردن قبر جایز است؟

نمی‌دانم مقصود از بنا کردن قبر، این است که انسان بنایی را انتخاب کند تا در آن دفن شود یا مقصودش بنا کردن روی قبر است؛ اگر مقصودش اولی است یعنی مکانی را برای دفن شدن انتخاب کند، سنت این است که قبر دارای لحد باشد ....

ادامه مطلب …

(۳۳۸۰) حکم بنا کردن بر قبر، نوشتن بر آن و قرائت قرآن بر میت

بنا کردن بر قبور حرام است به این خاطر که رسول الله ﷺ از بنا کردن بر روی قبور منع کرده‌اند و از شدید ترین آن بنا کردن مسجد بر قبر می‌باشد...

ادامه مطلب …

(۳۳۸۶) آیا ریختن آب بر روی قبر‌ها، نفعی به میّت می‌رساند؟

نفعی به میّت نمی‌رساند و کسی که این کار را انجام می‌دهد با وجود این که معتقد به آن باشد پس عقیده‌ی او صحیح نیست. ...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه