سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۳۲۱۶) حکم جلوگیری از بارداری در دوران شیرخوارگی

(۳۲۱۶) سوال: با توجه به قرآن کریم می‌دانیم که شیرخوارگی کامل دو سال است؛ آیا این دلیلی بر جایز بودن استعمال اسبابی که مانع بارداری در این دو سال می‌شود، است؟ زیرا می‌دانیم که اگر در اثنای این دو سال زن حامله شود، شیر مادر خشک شده و کودک شیرخوار از اولین حقوقش محروم می‌ماند؛ لطفاً پاسخ دهید، بارک الله فیکم.

جواب:

آیه‌ای که بدان اشاره شد فرموده‌ی الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ است: {وَالْوَالِدَاتُ يُرْضِعْنَ أَوْلَادَهُنَّ حَوْلَيْنِ كَامِلَيْنِ  لِمَنْ أَرَادَ أَنْ يُتِمَّ} [البقرة: ٢٣٣]: (و مادران (باید) فرزندان خود را دو سال تمام شیر دهند (این دستور) برای کسی است که بخواهد دوران شیر خوارگی را تکمیل کند) و این آیه بر استفاده از از قرص‌های جلوگیری از بارداری در این مدت دلالت ندارد؛ زیرا استفاده از قرص جلوگیری شایسته نیست چرا که رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم به ازدواج با زنی که به شوهرش بسیار محبت می‌کند و زیاد فرزند می‌آورد توصیه نموده‌اند[۱] و بدون شک که کثرت امت باعث عزت، قوت و سربلندی آن است و از این رو الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ در فرموده‌اش بر بنی اسرائیل منت نهاد: {وَجَعَلْنَاكُمْ أَكْثَرَ نَفِيرًا} [الإِسراء: ٦]: (و (تعداد) نفرات شما را بیشتر (از دشمن) گردانیم) و شعیب عَلَيْهِ‌السَّلَام نیز به قومش یادآور شد زمانی که فرمود: {وَٱذْكُرُوٓا۟ إِذْ كُنتُمْ قَلِيلًۭا فَكَثَّرَكُمْ} [الأعراف: ٨٦]: (و به یاد آورید زمانی را که اندک بودید و او شما را بسیار گردانید).

لذا بر امت اسلامی شایسته است تا جایی که برایشان ممکن است از اسباب تکثیر نسل استفاده نمایند و اگر که زن در اثنای شیر دادن حامله شود و از شیرش کم شود، الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ برای این کودک جهت دیگری را برای شیر خواری قرار می‌دهد الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ می‌فرماید: {وَإِنْ تَعَاسَرْتُمْ فَسَتُرْضِعُ لَهُ أُخْرَى} [الطلاق: ٦]: (و اگر به توافق نرسیدید، پس زن دیگری (به درخواست شوهر) او را شیر دهد) و الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ بندگانش را از روزی‌اش محروم نمی‌سازد، الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ می‌فرماید: {وَمَا مِنْ دَابَّةٍ فِي الْأَرْضِ إِلَّا عَلَى اللَّهِ رِزْقُهَا وَيَعْلَمُ مُسْتَقَرَّهَا وَمُسْتَوْدَعَهَاكُلٌّ فِي كِتَابٍ مُبِينٍ} [هود: ٦]: (و هیچ جنبنده‌ای در زمین نیست، مگر اینکه روزی‌اش بر (عهده) الله است و (او) قرارگاه و مکان دفنش را می‌داند، همه این‌ها در کتابی روشن (ثبت) است).


[۱] سنن ابوداود: کتاب النکاح، باب النهی عن التزویج من لم یلد من النساء، شماره‌ی (۲۰۵۰) و النسائی: کتاب النکاح، باب کراهیة تزویج العقیم، شماره‌ی (۳۲۲۷) و ابن ماجه: کتاب النکاح، باب ما جاء فی فضل النکاح، شماره‌ی (۱۸۴۶).

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: نحن نعلم من القرآن الكريم أن تمام الرضاعة حولان كاملان. فهل هذا دليل على جواز استعمال وسيلة منع الحمل خلال فترة الرضاعة؟ لأننا نعلم أنه إذا حدث حمل أثناء الرّضاعة يجف لبن الأم، وبذلك يُحرم الرضيع من أول حقوقه. أفيدونا بذلك – بارك الله فيكم-.

فأجاب -رحمه الله تعالى -: الآية الكريمة التي أشار إليها هي قوله -تعالى-: ﴿ وَالْوَالِدَاتُ يُرْضِعْنَ أَوْلَدَهُنَّ حَوْلَيْنِ كَامِلَيْنِ لِمَنْ أَرَادَ أَن يُتِمَّ الرَّضَاعَةُ [البقرة: ٢٣٣]. وهذه الآية لا تَدلُّ على أنه ينبغي استعمال حبوب منع الحمل في هذه المدة؛ وذلك لأن استعمال حبوب منع الحمل خلافُ ما ينبغي، فإن رسول الله صلى الله عليه وسلم أمر بتزوج الودود الولود، ولا شك أن كثرة الأمة عزّ لها وقوةٌ ومنعة؛ ولهذا امتَنَّ الله بها على بني إسرائيل في قوله: ﴿وَجَعَلْنَكُمْ أَكْثَرَ نَفِيرًا [الإسراء: ٦]. وذكر قومه شعيب بها حين قال: ﴿ وَاذْكُرُوا إِذْ كُنتُمْ قَلِيلًا فَكَثَرَكُمْ ﴾ [الأعراف: ٨٦].

فالذي ينبغي للأمة الإسلامية أن تُكثِر من أسباب كثرة النسل ما أمكنها ذلك، وإذا قدر أن المرأة حَمَلَتْ في أثناء الرَّضاع ثم نقص اللبن، فإن الله -تعالى- سيجعل لهذا الطفل جِهَةٌ أخرى يَرْضَعُ منها، قال الله -تعالى-: ﴿ وَإِن تَعَاسَرتم فَسَتُرْضِعُ لَهُ أُخرى ﴾ [الطلاق: ٦] . والله -عز وجل- لا يحرم عباده رزقه؛ لقوله -تعالى-: ﴿وَمَا مِن دَابَّةٍ فِي الْأَرْضِ إِلَّا عَلَى اللَّهِ رِزْقُهَا وَيَعْلَمُ مُسْتَقَرَّهَا وَمُسْتَوْدَعَهَا كُلَّ في كِتَبٍ مُّبِينٍ ﴾ [هود: ٦].

مطالب مرتبط:

(۳۲۴۱) حکم استفاده از دندان‌های مصنوعی

برای انسان جایز است هرگاه دندان‌هایش بریزد، دندان‌های مصنوعی دیگری را جایگزین قرار دهد زیرا این از جمله از بین بردن عیب است....

ادامه مطلب …

(۳۲۵۶) نقش روح در حیات انسان

دانستن کیفیت روح برای ما ممکن نیست زیرا کیفیت چیزی را فقط زمانی می‌دانیم که آن چیز یا نظیر آن را مشاهده کنیم یا خبر راستینی پیرامون آن به ما برسد که به نسبت روح، هیچ کدام از این امور سه‌گانه برایمان حاصل نشده است....

ادامه مطلب …

(۳۲۱۷) حکم شرعی جلوگیری از بارداری با توافق یا بدون رضایت شوهر

استفاده زن از قرص جلوگیری از بارداری بدون رضایت شوهرش حرام است زیرا شوهر در فرزند آوری حق دارد...

ادامه مطلب …

(۳۲۲۰) حکم استفاده از قرص جلوگیری از بارداری در شرایط سخت اقتصادی

از قرص‌های جلوگیری از بارداری به خاطر کاهش فرزند استفاده نمی‌شود؛ زیرا روزی فرزندانش نزد الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ است و هر چقدر فرزندان بیشتر شوند، درهای رزق و روزی بیشتر باز می‌شود....

ادامه مطلب …

(۳۲۱۸) حكم جلوگیری از بارداری به دلیل شرایط اقتصادی

خوردن قرص جلوگیری به این قصد دارای دو مفسده است: بدگمانی به الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ و مشابهت با مشرکین در برخی وجوه ...

ادامه مطلب …

(۳۲۴۴) حکم استعمال داروهایی که حاوی درصدی از الکل هستند

حکم استعمالش این است که اگر درصد مخلوط شده با دارو تأثیری نداشته باشد بدین صورت که اگر انسان مقداری یا مقدار زیادی از آن را تناول کند دچار مستی و نئشگی نمی‌شود، اشکالی ندارد ...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه