سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۴۰۱۶) آیا روزه گرفتن روزه‌ جمعه به تنهایی برای قضای روزه‌ی واجب، جایز است؟

(۴۰۱۶) سوال: آیا روزه گرفتن روزه‌ جمعه به تنهایی برای قضای روزه‌ی واجب، جایز است؟

جواب:

رسول الله ﷺ از روزه‌ گرفتن روز جمعه به تنهایی نهى نموده است؛ به دلیل: «أن النَّبِيّ ﷺ قال لإحدى أمهات المؤمنين وقد أخبرته بأنها صائمة يوم الجمعة، قال لها: أصمتِ أمس؟ قالت: لا. قال: تریدین أن تصومي غداً؟ قالت: لا. قال: فأفطري»[۱] : (رسول الله ﷺ به یکی از  أمهات المؤمنین که به او خبر داده بود روز جمعه را روزه خواهد گرفت، فرمود: آیا دیروز را روزه گرفته‌ای؟ گفت: خیر. فرمود: آیا فردا را روزه خواهی گرفت؟ گفت: خیر. فرمود: پس روزه‌ات را بخور)؛ اما اگر مثلا روز جمعه با روز عرفه مصادف شد و شخص فقط روز جمعه را روزه گرفت، ایرادی ندارد زیرا وی آن ‌را به عنوان روز عرفه روزه گرفته است، نه به این خاطر که روز جمعه است. همچنین اگر قضای رمضان بر عهده‌اش باشد و فقط با در روز جمعه برایش امکان روزه گرفتن باشد، ایرادی ندارد که جمعه را به تنهایی روزه بگیرد زیرا آن را به خاطر جمعه بودن به تنهایی روزه نگرفته بلکه روزه گرفتنش در این روز بدین خاطر است که در روزهای دیگر فراغت ندارد.

همچنین اگر روز جمعه با روز عاشورا مصادف شد و شخص روزه گرفت، ایرادی ندارد که آن را به تنهایی روزه بگیرد؛ زیرا این روز را به خاطر عاشورا روزه گرفته نه بدین خاطر که جمعه است؛ لذا رسول الله ﷺ فرموده است: « لَا تَخْتَصُّوا لَيْلَةَ الْجُمُعَةِ بِقِيَامِ مِنْ بَيْنِ اللَّيَالِي، وَلَا تَخُصُّوا يَوْمَ الْجُمُعَةِ بِصِيَامٍ مِنْ بَيْنِ الْأَيَّامِ»[۲] : (شب جمعه را از میان شب‌های دیگر به خواندن نماز شب اختصاص ندهید و روز جمعه را از بین دیگر روزها به روزه گرفتن اختصاص ندهید). بنابراین تصریح نمود که نهی از این است که انسان، این کار را به خاطر ویژگی روز و شب جمعه انجام دهد.


۱- تخریج آن گذشت.

۲- تخریج آن گذشت.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: هل يجوز صيام يوم الجمعة منفردًا قضاء؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: صيام يوم الجمعة منفردا نهى عنه النبي-صلى الله عليه و على آله وسلم-، فالنبي صلى الله عليه وسلم قال لإحدى أمهات المؤمنين، وقد أخبرته بأنها صائمة يوم الجمعة، قال لها: «أَصُمْتِ أَمْسِ؟»، قَالَتْ: لَا. قَالَ: «تُرِيدِينَ أَنْ تَصُومِي غَدًا؟» قَالَتْ: لَا. قَالَ: «فَأَفْطِرِي».

لكن إذا صادف يوم الجمعة يوم عرفة مثلا وصامه وحده فلا بأس؛ لأن هذا الرجل صامه لأنه يوم عرفة، لا لأنه يوم الجمعة، وكذلك لو كان عليه قضاء من رمضان، ولا يتسنى له الفراغ إلا يوم الجمعة، فإنه لا حرج عليه أن يفرده؛ لأنه لم يفرده لأنه يوم الجمعة، ولكن أفرده لأنه يوم فراغه.

وكذلك لو صادف يوم الجمعة يوم عاشوراء فصامه، فإنه لا حرج عليه أن يفرده؛ لأنه صامه لأنه يوم عاشوراء لا لأنه يوم الجمعة، ولهذا قال النبي – صلى الله عليه وعلى آله وسلم-: «لَا تَختَصُّوا لَيْلَةَ الْجُمُعَةِ بِقِيَامِ مِنْ بَيْنِ اللَّيَالِي، وَلَا تَخضُوا يَوْمَ الْجُمُعَةِ بِصِيَامِ مِنْ بَيْنِ الْأَيَّامِ». فنصَّ على أن يفعل الإنسان هذا الخصوصية يوم الجمعة وليلة الجمعة.

مطالب مرتبط:

(۳۹۹۵) حکم روزه‌ی شش روز از شوال، قبل از به پایان رساندن روزه‌ی قضای رمضان

اجر و پاداش روزه‌ی شش روز از شوال فقط زمانی حاصل می‌شود که شخص، روزه‌ی ماه رمضان را کامل کرده باشد؛ لذا کسی که قضای رمضان بر عهده‌ داشته باشد، شش روز از شوال را فقط زمانی روزه می‌گیرد که قضای رمضان را به پایان رسانده باشد....

ادامه مطلب …

(۴۰۱۷) علت نهی از روزه گرفتن در روز جمعه به تنهایی

حکمت نهي از اختصاص روز جمعه به روزه گرفتن، این است که جمعه عيد هفته است لذا یکی از اعیاد شرعی سه‌گانه به شمار می‌رود؛ در اسلام، سه عید وجود دارد: عيد فطر رمضان، عيد قربان و عید هفته که همان روز جمعه است. بنابراین از اختصاص روز جمعه به روزه گرفتن بدین خاطر نهی شده است...

ادامه مطلب …

(۳۹۸۵) حكم روزه‌ گرفتن روز هشتم و روز بیست و هفتم از ماه رجب

تخصيص این روزها به روزه گرفتن، بدعت است زیرا رسول الله ﷺ روز هشتم و روز بیست و هفتم از ماه رجب را روزه نمی‌گرفته، به انجام آن دستور نداده و آن را تأیید نکرده است....

ادامه مطلب …

(۳۹۸۴) حكم روزه‌ گرفتن روز پانزدهم ماه شعبان چیست؟

درباره‌ی فضیلت و ارزش روزه‌ گرفتن نیمه‌ی شعبان و خواندن نماز در شب آن، احاديثی نقل شده که بیشتر علما آن‌ها را ضعیف دانسته‌اند و با احاديث ضعيف نیز هیچ حجت و مسئله‌ای ثابت نمی‌شود...

ادامه مطلب …

(۳۹۸۶) حکم روزه‌ی نیمه شعبان و جشن‌های آن

اختصاص روز پانزدهم شعبان به روزه گرفتن، به معنای روزه گرفتن در ایام بیض نمی‌باشد بلکه چون نیمه‌ی شعبان بوده آن روز را روزه گرفته است! این کار به دلیل و برهان نیاز دارد و حديث وارد شده در این مورد، ضعيف است. بنابراین سنت نیست که انسان، روز نیمه‌ی شعبان را به روزه گرفتن اختصاص دهد.....

ادامه مطلب …

(۴۰۱۱) آیا جایز است که فرد فقط برخی روزهای دهه‌ی اول ذي الحجه را روزه بگیرد؟

بله، جایز است که انسان برخی از روزهای دهه‌ی اول ذی الحجه را روزه بگیرد و برخی دیگر را روزه نگیرد....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه