چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۳ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

۴۲۸ – جمع بین قول صحابه: «الله و رسولش آگاه‌ترند»، و انكار پیامبر ﷺ بر مردی که گفت: «آنچه الله و تو بخواهید».

۴۲۸ – از شیخ رحمه الله سوال شد: چگونه بین قول صحابه که می‌گفتند: «الله و رسولش آگاه‌ترند»، که با واو عطف آمده و پیامبر نیز اعتراضی به آنها نمی‌کردند، با انکار ایشان صلی الله علیه وسلم بر مردی که گفت: «آنچه الله و تو بخواهید» جمع بندی کنیم؟

جواب دادند: گفتنِ «الله و رسولش آگاه‌ترند»، جایز است. زیرا علم پیامبر جزئی از علم الله است. الله تعالی است که به او چیزهایی آموخته که بشر نمی‌داند. به همین خاطر با واو عطف می‌آید.

همچنین در مسائل شرعی، گفته می‌شود: «الله و رسولش آگاه‌ترند»، زیرا ایشان صلی الله علیه وسلم آگاه‌ترین خلق به شریعت الله است، و علم ایشان نسبت به شریعت، جزئی از علم الله است که به او آموخته، چنان که الله تعالی می‌فرماید: {وَأَنْزَلَ اللَّهُ عَلَيْكَ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَعَلَّمَكَ مَا لَمْ تَكُنْ تَعْلَمُ}[۱]، یعنی: {و الله، کتاب و حکمت (= سنت) را بر تو فرو فرستاد وآنچه را نمی‌دانستی، به تو آموخت}. این سخن، مانند سخن آن مرد نیست که گفت: «آنچه الله و تو بخواهید». زیرا این از باب قدرت و مشیئت است، و امکان ندارد رسول الله صلی الله علیه وسلم در این مساله با الله مشارکت داشته باشد.

بنا بر این در امور شرعی گفته می‌شود: «الله و رسولش آگاه‌ترند»، و در امور کونی چنین سخنی گفته نمی‌شود.

از اینجا، اشتباه و جهل کسی را متوجه می‌شویم که روی بعضی کارهایشان می‌نویسند: {وَقُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ}[۲]، یعنی: {و بگو: عمل کنید که الله و رسولش عمل شما را خواهند دید}. زیرا رسول الله صلی الله علیه وسلم بعد از مرگش، عمل کسی را نخواهد دید.


[۱] – سوره نساء، آیه «۱۱۳».

[۲] – سوره توبه، آیه «۱۰۵».

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

(428) سئل فضيلة الشيخ: كيف نجمع بين قول الصحابة : ” الله ورسوله أعلم” بالعطف بالواو وإقرارهم على ذلك وإنكاره، ﷺ، على من قال: “ما شاء الله وشئت”؟

فأجاب بقوله: قوله: “الله ورسوله أعلم” جائز. وذلك لأن علم الرسول من علم الله، فالله تعالى هو الذي يعلمه مالا يدركه البشر ولهذا أتى بالواو.

وكذلك في المسائل الشرعية يقال: “الله ورسوله أعلم ” ، لأنه، ﷺ، أعلم الخلق بشريعة الله، وعلمه بها من علم الله الذي علمه كما قال الله تعالى : (وأنزل الله عليك الكتاب والحكمة وعلمك ما لم تكن تعلم) (سورة النساء، الآية “113”). وليس هذا كقوله: “ماشاء الله وشئت” لأن هذا في باب القدرة والمشيئة، ولا يمكن أن يجعل الرسول، ﷺ، مشاركاً لله فيها.

ففي الأمور الشرعية يقال : “الله ورسوله أعلم” وفي الأمور الكونية لا يقال ذلك.

ومن هنا نعرف خطأ وجهل من يكتب الآن على بعض الأعمال (وقل اعملوا فسيرى الله عملكم ورسوله) (سورة التوبة، الآية “105”). لأن رسول الله، ﷺ، لا يرى العمل بعد موته.

مطالب مرتبط:

۴۳۱ – حکم قسم خوردن به الله چیست؟

۴۳۱ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم قسم خوردن بر الله چیست؟ جواب دادند: قسم خوردن بر الله چنین است که انسان بگوید: والله که چنین و چنان نخواهد شد، یا، والله که الله چنین و چنان نخواهد کرد. قسم خوردن بر الله دو نوع است: نوع اول: آنچه که باعث می‌شود شخص […]

ادامه مطلب …

۵۰۰ – وقتی انسان جنازه‌ای را می‌بیند، اگر بگوید: «متوفی کیست»، چه حکمی دارد؟

۵۰۰ – از شیخ رحمه الله سوال شد: وقتی انسان جنازه‌ای را می‌بیند، اگر بگوید: «متوفی کیست»، چه حکمی دارد؟ جواب دادند: بهتر این است که بگوید: متوفّا کیست. اما اگر گفت: متوفی کیست؟ در لغت عربی دارای معناست. زیرا این شخص زندگی‌اش را کرده و به پایان رسانده است. تعداد بازدید: ۵

ادامه مطلب …

۴۹۱ – حکم لعنت کردن شیطان چیست؟

۴۹۱ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم لعنت کردن شیطان چیست؟ جواب دادند: به انسان دستور داده نشده که شیطان را لعنت کند. بلکه دستور دارد که از او پناه برد؛ چنان که الله تعالی می‌فرماید: {وَإِمَّا يَنْزَغَنَّكَ مِنَ الشَّيْطَانِ نَزْغٌ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ إِنَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ}[۱]، یعنی: {و اگر وسوسه‌ای از سوی شیطان […]

ادامه مطلب …

۴۴۵ – حکم عباراتی مانند: به نام وطن، به نام ملت، به نام عربیّت

۴۴۵ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم این عبارات چیست: «به نام وطن، به نام ملت، به نام عربیّت»؟ جواب دادند: اگر قصد انسان از این عبارات، این باشد که تعبیری از عرب یا اهل بلد داشته باشد، اشکالی ندارد. اما اگر به قصد تبرک و استعانت باشد، نوعی از شرک به حساب […]

ادامه مطلب …

۴۶۳ – آیا جایز است به کسی گفته شود: «تو خلیفه‌ی الله بر روی زمینی»؟

۴۶۳ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم این سخن که شخصی به کسی بگوید: «ای فلانی، تو خلیفه‌ی الله بر روی زمینی»، چیست؟ جواب دادند: اگر راست باشد، اشکالی ندارد. یعنی این شخص، خلیفه باشد. یعنی دارای سلطنت کامل بر کشور باشد، و بالاترین مرجع قدرت بر اهل یک کشور باشد. در این […]

ادامه مطلب …

۴۲۰ – حکم درخواست کسی با توسل به وجه الله چیست؟

۴۲۰ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم درخواست چیزی از کسی با توسل به وجه الله چیست؟ یعنی بگوید: به وجه الله از تو چنین و چنان می‌خواهم؟ جواب دادند: وجه الله بزرگ‌تر از آن است که انسان به وسیله‌ی آن دنبال خواسته‌ی دنیوی باشد، و در خواستش را به وجه الله قرار […]

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه