سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۲۹۸) حکم تمسخر به دین

(۲۹۸) سوال: برخی جوانان برای خنداندن دوستانشان، از روی مزاح و شوخی سخنانی با مضمون توهین به الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ و پیامبرش ﷺ می‌گویند و وقتی آنان را نصیحت می‌کنیم، می‌گویند: من شوخی می‌کنم. پاسخ شما به آنان چیست؟ همچنین اگر سخن از روی شوخی باشد آیا جایز است در مورد الله، دین اسلام، رسول الله ﷺ و مؤمنان، سخنانی با مضمون شوخی بگویند یا آنان را مسخره کنند؟

جواب:

مسخره کردن الله، پیامبرش، کتابش و دینش هر چند که از روی شوخی و مزاح و برای خنداندن دیگران هم باشد، می‌گوییم: كفر و نفاق است. چنین رفتاری در زمان پیامبر ﷺ نیز درباره‌ی کسانی رخ داد که گفتند: کسی را ندیده‌ایم که از قاریان خودمان تن‌پرورتر، دروغ‌گوتر و ترسوتر در هنگام جنگ باشد؛ منظورشان رسول الله ﷺ و یارانش رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُم بود که این آیه نازل شد: {وَلَئِنْ سَأَلْتَهُمْ لَيَقُولُنَّ إِنَّمَا كُنَّا نَخُوضُ وَنَلْعَبُ} [التوبه: ۶۵]: (اگر از آن‌ها بپرسی چنین پاسخ می‌دهند که: ما به مزاح و سرگرمی سخن می‌گفتیم) زیرا نزد پیامبر ﷺ آمدند و گفتند: ‌ای رسول الله! ما فقط حرف‌ می‌زدیم تا سختی راه را پشت سر بگذاریم) که رسول الله ﷺ نیز آن چه الله امر نموده بود به آنان بگوید را به آنان فرمود: {أَبِاللَّهِ وَآيَاتِهِ وَرَسُولِهِ كُنتُمْ تَسْتَهْزِئُونَ * لا تَعْتَذِرُوا قَدْ كَفَرْتُمْ بَعْدَ إِيمَانِكُمْ} [التوبه: ۶۵-۶۶]: (آیا الله، آیات او و پیامبرش را مسخره می‌کردید؟ عذر نیاورید که شما بعد از ایمان، کافر شدید).

بنابراین مقام ربوبيت، رسالت، وحی و دین، مقام محترم و بزرگی است که برای هیچ کس جایز نیست آن را کوچک و کم ارزش بشمارد و فرقی ندارد با شوخی، خنداندن دیگران یا مسخره کردن باشد که اگر مرتکب این عمل شود، قطعا او کافر است؛ زیرا این رفتار وی به معنای اهانت الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ، کتاب‌هایش، پیامبرانش و شریعتش است. بنابراین بر این مرد واجب است از رفتار خویش به درگاه الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ توبه کند؛ زیرا این نفاق است؛ پس واجب است که توبه کند، طلب آمرزش کند، عمل و کردارش را اصلاح کند و خشیت و ترس از الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ، تعظیم و محبت او را در قلبش جای دهد.

***


این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: هناك من الشباب مَن يمزح، ويقول كلاما على الله وعلى رسوله؛ من أجل أن يضحك زملاءه، وحينها ننصحه يقول: أنا أمزح. فبماذا تردون عليه؟ وهل إذا كان مازحًا يجوز له أن يمزح بكلام عن الدين أو الله، أو الرسول، أو المؤمنين؟

فأجاب رحمه الله تعالى: إن هذا العمل وهو الاستهزاء بالله، أو برسوله، أو كتابه، أو دينه، ولو كان على سبيل المزاح، ولو كان على سبيل إضحاك القوم، نقول فيه: إن هذا كفر ونفاق وهو مثل الذي وقع في عهد النبي صلى الله عليه وسلم في الذين قالوا: ما رأينا مثل قرائنا هؤلاء أرغب بطونًا، ولا أكذب ألسنا، ولا أجبن عند اللقاء. يعنون رسول الله صلى الله عليه وسلم وأصحابه رضي الله عنهم، فنزلت فيهم هذه الآية: ﴿ وَلَن سَأَلْتَهُمْ لَيَقُولُنَ إِنَّمَا كُنَّا نَخُوضُ وَنَلْعَبُ ﴾ [التوبة : ٦٥]. لأنهم جاءوا إلى النبي -عليه الصلاة والسلام- يقولون: يا رسول الله، إنما كنا نتحدث حديثاً لنقطع به عناء الطريق. فكان رسول الله صلى الله عليه وسلم يقول لهم ما أمره الله به: ﴿ أَبِاللَّهِ وَءَايَنَيْهِ وَرَسُولِهِ كُنتُمْ تَسْتَهْزِءُونَ لَا تَعْتَذِرُوا قَدْ كَفَرْتُم بَعْدَ إِيمَنكُمْ ﴾ [التوبة: ٦٥-٦٦].

فجانب الربوبية والرسالة والوحي والدين جانب محترم، لا يجوز لأحد أن يعبث فيه، لا باستهزاء، ولا بإضحاك ولا بسخرية، فإن فعل فإنه كافر؛ لأنه يدل على استهانته بالله عز وجل، وكتبه ورسله وشرعه، وعلى هذا الرجل أن يتوب إلى الله -عز وجل- مما صنع؛ لأن هذا من النفاق، فعليه أن يتوب إلى الله، ويستغفر ويصلح عمله ويجعل في قلبه خشية الله -عز وجل-، وتعظيمه وخوفه ومحبته.

مطالب مرتبط:

(۲۹۳) بدگویی و دشنام به دین اسلام

دشنام و بدگویی به دین اسلام، كفر است زیرا این کار به منزله‌ی بدگویی و دشنام به الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ و رسول الله ﷺ است...

ادامه مطلب …

(۲۹۰) همنشینی با افراد بی نماز

باید تا حد امکان بر نصیحت کردن آنان حرص بورزی؛ اگر اصلاحشان ممکن نشد، ترک کردن آنان، دوری از آنان و عدم هم‌نشینی با آنان واجب است زیرا در این صورت آنان از دین اسلام، مرتد شده‌اند (پناه بر الله).

ادامه مطلب …

(۳۰۱) حکم شوخی و استفاده از الفاظ و عبارات ناشایست درباره‌ی قرآن

كفر، فرقی ندارد که از روی شوخی یا جدّی باشد لذا هرگاه انسان مرتکب چیزی شود که موجب کفر است، كافر به شمار می‌رود (پناه بر الله)...

ادامه مطلب …

(۲۸۵) حکم انکار زنده شدن مردگان بعد از مرگ

انكار زنده شدن بعد از مرگ، کفر است و موجب خروج از اسلام می‌شود...

ادامه مطلب …

(۲۸۱) اجرای احکام اسلامی برای کافر

مرتد همانند کافر اصلی نیست و مانند کافر اصلی با او برخورد نمی‌شود بلکه برخورد با او سخت‌تر و شدیدتر است...

ادامه مطلب …

(۲۹۲) توضحیاتی در مورد آیه ۴۴ سوره مائده

گفته شده: این آیه، عام است که یهود و دیگران را شامل می‌شود؛ که این دیدگاه، درست است زیرا اعتبار به عموم لفظ است نه به خصوص سبب...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه