(۱۹۸) زندگانی برزخی چیست؟

(۱۹۸) سوال: عقیده‌ی اهل سنت و جماعت درباره‌ی زندگانی برزخی چیست؟

جواب:

عقیده‌ی آنان درباره‌ی زندگانی برزخی همان دلایلی است که در قرآن و سنت آمده که دلالت می‌دهد هر انسان با توجه به وضعیتش، از عذاب یا نعمت قبر برخوردار می‌شود. الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ درباره‌ی آل فرعون می‌فرماید: {ٱلنَّارُ یُعرَضُونَ عَلَیهَا غُدُوّا وَعَشِیّا وَیَومَ تَقُومُ ٱلسَّاعَةُ أَدخِلُوا ءَالَ فِرعَونَ أَشَدَّ ٱلعَذَابِ} [غافر ۴۶] : «آتش دوزخ است که هر صبح و شام بر آن عرضه می‌شوند و روزی ‌که قیامت بر پا ‌شود، (می‌گویند: ) آل فرعون را در سخت‌ترین عذاب وارد کنید» همچنین الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ می‌فرماید: {وَلَو تَرَى إِذِ ٱلظَّالِمُونَ فِی غَمَرَ⁠اتِ ٱلمَوتِ وَٱلمَلائِكَةُ بَاسِطُوا أَیدِیهِم أَخرِجُوا أَنفُسَكُمُ ٱلیَومَ تُجزَونَ عَذَابَ ٱلهُونِ بِمَا كُنتُم تَقُولُونَ عَلَى ٱللَّهِ غَیرَ ٱلحَقِّ وَكُنتُم عَن ءَایَـتِهِۦ تَستَكبِرُونَ} [أنعام: ۹۳]: «اگر ببینی ‌که ستم کاران در سختی‌های مرگ فرو رفته‌اند و فرشتگان دست‌ها را گشوده (و به آنان می‌گویند: ) جانهایتان را بیرون آورید! امروز عذاب خفت‌باری در برابر آنچه ناحق بر الله می‌گفتید، و نسبت به آیات او سرکشی کردید، می‌بینید» همچنین می‌فرماید: {فَلَولَا إِذَا بَلَغَتِ ٱلحُلقُومَ وأَنتُم حِینَئِذ تَنظُرُونَ ونَحنُ أَقرَبُ إِلَیهِ مِنكُم وَلَـكِن لَّا تُبصِرُونَ فلَولَا إِن كُنتُم غَیرَ مَدِینِینَ ترجِعُونَهَا إِن كُنتُم صَـدِقِینَ فأَمَّا إِن كَانَ مِنَ ٱلمُقَرَّبِینَ فرَوح وَرَیحَان وَجَنَّتُ نَعِیم وأَمَّا إِن كَانَ مِن أَصحَـبِ ٱلیَمِینِ فسَلَام لَّكَ مِن أَصحَـبِ ٱلیَمِینِ وأَمَّا إِن كَانَ مِنَ ٱلمُكَذِّبِینَ ٱلضَّالِّینَ فنُزُل مِّن حَمِیم وتَصلِیَةُ جَحِیمٍ إنَّ هَـذَا لَهُوَ حَقُّ ٱلیَقِینِ فسَبِّح بسمِ رَبِّكَ ٱلعَظِیمِ} [واقعة: ٨٣-٩٦]: «چرا هنگامی‌ که جان به گلوگاه می‌رسد و شما در این هنگام نگاه می‌کنید، از شما به او نزدیک‌تر هستیم، ولی شما نمی‌بینید. پس اگر جزا داده نمی‌شوید، اگر راست می‌گویید آن را باز گردانید. اگر از مقربان باشد، در آسایش و خوشی و بهشت پرنعمت است، اگر از سعادت مندان باشد، (به او گفته می‌شود: ) سلام بر تو باد، از خوش بختان هستی. اگر از دروغ گویان گمراه باشد، با آب جوشان دوزخ پذیرایی می‌شود و در جهنم انداخته شود. بی‌گمان این حق یقین است. پس به نام پروردگار بزرگت تسبیح گوی».

این زندگانی که در آن نعمت یا عذاب وجود دارد، برزخی است و مانند زندگانی دنیا نیست؛ لذا شخص زنده در آن نیازمند آب، غذا، هوا و محافظت در برابر سرما و گرما نیست. کیفیت آن زندگی را نمی‌دانیم بلکه از جمله امور غیبی است که فقط الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ آن را می‌داند یا کسی که به آن زندگی برسد و با یقین درک کند. ما نیز در نمازهایمان می‌‌خوانیم: «أعوذ بالله من عذاب جهنم و من عذاب القبر و من فتنة المحيا و الممات و من فتنة المسيح الدجال»: «از عذاب جهنم، عذاب قبر، فتنه‌ی زندگانی و مرگ و فتنه‌ی مسیح دجال به الله پناه می‌برم».

***

تعداد بازدید: 1

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: ما هي عقيدة أهل السنة والجماعة في الحياة البرزخية؟

فأجاب رحمه الله تعالى: عقيدتهم في الحياة البرزخية ما جاء في الكتاب والسُّنَّة من الأدلة على أن الإنسان يعذب في قبره وينعم بحسب حاله، قال الله تبارك وتعالى في آل فرعون: ﴿النَّارُ يُعْرَضُونَ عَلَيْهَا غُدُوا وَعَشِيَّا وَيَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ أَدْخِلُواءَ الَ فِرْعَوْنَ أَشَدَّ الْعَذَابِ ﴾ [غافر: ٤٦]، وقال تعالى: ﴿وَلَوْ تَرَى إِذِ الظَّالِمُونَ فِي غَمَرَاتِ الْمَوْتِ وَالْمَلَيْكَةُ بَاسِطُوا أَيْدِيهِمْ أَخْرِجُوا أَنفُسَكُمُ الْيَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذَابَ الْهُونِ بِمَا كُنتُمْ تَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ غَيْرَ الْحَقِّ وَكُنتُمْ عَنْ وَايَتِهِ تَسْتَكْبِرُونَ ﴾ [الأنعام: ۹۳] وقال الله -تبارك تعالى -: ﴿ فَلَوْلَا إِذَا بَلَغَتِ الخلقُومَ لا وَأَنتُمْ حِينَبِدٍ تَنظُرُونَ * وَنَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنكُمْ وَلَكِن لَّا تُبْصِرُونَ فَلَوْلَا إِن كُنتُمْ غَيْرَ مَدِينِينَ تَرْجِعُونَها إِن كُنتُمْ صَدِقِينَ فَأَمَّا إِن كَانَ مِنَ الْمُقَرَّبِينَ فَروْحُ وَرَيْحَانَ وَجَنَّتُ نَعِيمٍ وَأَمَّا إِن كَانَ مِنْ أَصْحَابِ الْيَمِينِ فَسَلَمُ لَكَ مِنْ أَصْحَابِ الْيَمِينِ وَأَمَّا إِن كَانَ مِنَ الْمُكَذِّبِينَ الضَّالِّينَ فَنَزَلُ مِنْ حَمِيمٍ وَنَصْلِيَةُ جَمِيمٍ إِنَّ هَذَا فَهُوَ حَقُّ الْيَقِينِ فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّكَ الْعَظِيمِ ﴾ [الواقعة: ٨٣-٩٦] وهذه الحياة التي يكون فيها النعيم أو العذاب حياة برزخية ليست كحياة الدنيا، فلا يحتاج فيها الحي إلى ماء ولا طعام ولا هواء، ولا وقاية من برد ولا وقاية من حر، حياة لا نعلم كيفيتها، بل هي من أمور الغيب التي لا يعلمها إلا الله -عز وجل، أو من وصل إليها وحصل له بها حق اليقين. ونحن نقرأ في صلواتنا : أعوذ بالله من عذاب جهنم ومن عذاب القبر، ومن فتنة المحيا والممات، و من فتنة المسيح الدجال.