سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۶۸۹۲) حکم تلاوت آیات پایانی سوره صافات و سوره عصر پس از ختم مجلس

(۶۸۹۲) سوال: بعضی در خاتمه‌ی مجلس و بعد از دعای پایان مجلس، می‌گویند: {سُبۡحَـٰنَ رَبِّكَ رَبِّ ٱلۡعِزَّةِ عَمَّا یَصِفُونَ* وَسَلَـٰمٌ عَلَى ٱلۡمُرۡسَلِینَ* وَٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَـٰلَمِینَ} [سوره الصافات: ۱۸۰-۱۸۲]: (پروردگار تو که پروردگار عزت است، از آنچه (مشرکان) توصیف می‌کنند، پاک و منزه می‌باشد* و سلام، بر رسولان* و سپاس و ستایشِ مخصوص الله است که پروردگار جهانیان است) همچنین سوره‌ی عصر، آیا این سنت است یا بدعت؟

جواب:

این سنت نیست و سنت در پایان مجلس این است که بگوید: «سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ وَبِحَمْدِكَ، لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ، أَسْتَغْفِرُكَ وَأَتُوبُ إِلَيْكَ»[۱]: (بار الهی تو پاک و منزهی تو را ستایش می‌کنم و گواهی می‌دهم که بجز تو معبود دیگری «بحق» وجود ندارد و از تو آمرزش می‌خواهم و بسوی تو توبه می‌کنم).

 اما آنچه از برخی صحابه نقل شده که آنها پیش از پراکنده شدن، سوره عصر را برای یکدیگر می‌خواندند، این ممکن است از بعضی صحابه رخ داده باشد ولی من نمی‌دانم که این از رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم نقل شده باشد.


[۱] سنن أبو داود: كتاب الأدب، باب في كفارة المجلس، شماره (٤٨٥٧)، وسنن ترمذي: كتاب الدعوات، باب ما يقول إذا قام من مجلسه، شماره (٣٤٣٣) ، و سنن نسائي: كتاب السهو، نوع آخر من الذكر بعد التسليم شماره (١٣٤٤).

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: يقول البعض في ختام المجلس وبعد دعاء الختام يقول ﴿ سُبۡحَـٰنَ رَبِّكَ رَبِّ ٱلۡعِزَّةِ عَمَّا یَصِفُونَ* وَسَلَـٰمٌ عَلَى ٱلۡمُرۡسَلِینَ* وَٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَـٰلَمِینَ ﴾ [الصافات: ۱۸۰-۱۸۲]. وكذلك سورة العصر، فهل هذا سنة أم بدعة ؟

فأجاب -رحمه الله تعالى-: هذا ليس بسُنة، والسُّنة في ختام المجلس أن يقول: «اللهم ربنا وبحمدك أشهد ألا إله إلا أنت، أستغفرك وأتوب إليك».

وأما ما ورد عن بعض الصحابة أنهم كانوا لا يتفرقون حتى يقرأ بعضهم على بعض سورة العصر، فهذا لعله وقع من بعضهم، ولكني لا أعلمه عن النبي – صلى الله عليه وعلى آله وسلم-.

مطالب مرتبط:

(۶۸۹۰) حکم شرع در مورد اینکه مردی درباره خودش بگوید: من این کار و آن کار را انجام دادم، چیست؟

ایرادی در این کار نیست چرا که رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم فرمودند: «أَنَا النَّبِيُّ لَا كَذِبْ أَنَا ابْنُ عَبْدِ الْمُطَّلِبْ»[1]: (من پیامبر هستم و این دروغ نیست و من پسر عبدالمطلب هستم). ...

ادامه مطلب …

(۶۸۴۹) اگر انسان چیزی ببیند که او را به شگفت آورد، آیا بگوید: «ما شاء الله تبارک الله» یا «ما شاء الله تبارک الله لا قوة إلا بالله»؟

اگر انسان چیزی را در مالش ببیند که او را به شگفت آورد، بگوید: «ما شاء الله لا قوة إلا بالله»، همان‌گونه که در داستان صاحب دو باغ آمده که دوستش به او گفت...

ادامه مطلب …

(۶۹۲۰) حکم بیان مشکلات شخصی به معلم صالح

اگر در میان گذاشتن مشکلات شما شامل غیبت کسی نباشد، اشکالی ندارد اما به شرطی که این معلم فردی امین باشد و بتوان به امانت‌داری او اعتماد کرد...

ادامه مطلب …

(۶۹۱۸) برخورد شرع با اتهام‌ بی‌اساس و قطع رحم در میان خویشاوندان

مادامی که به یاد نمی‌آوری چیزی به نسبت آن‌ها انجام داده باشی، چیزی بر تو نیست...

ادامه مطلب …

(۶۹۳۴) آیا آیات قرآنی و احادیث نبوی‌ شریفی وجود دارد که نشان دهد اگر الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ بندگانش را دوست داشته باشد، آنها را ابتلا می‌کند؟

الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ انبیای خود را با بلاهای عظیم آزمایش کرده است حتی رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم به شدت تب می‌گرفت به گونه‌ای که مانند دو مرد از ما به تب مبتلا می‌شد...

ادامه مطلب …

(۶۸۳۸) ‌آیا انسان به خاطر مصیبت‌هایی که در زندگی دنیا به او می‌رسد، پاداش می‌گیرد؟

الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ با مصیبت‌هایی که به انسان در دنیا به او می‌رسد، گناهانش را پاک می‌کند و انسان از گناهان و خطاها خالی نیست و این مصیبت‌ها به عنوان کفاره عمل می‌کنند...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه