پنج‌شنبه 17 ربیع‌الثانی 1447
۱۷ مهر ۱۴۰۴
9 اکتبر 2025

(۶۸۷۰) گناهان کبیره کدام‌اند؟

(۶۸۷۰) سوال: گناهان کبیره کدام‌اند؟ و گناهان صغیره کدام‌اند؟ و «اللَّمَم» به چه معناست؟

جواب:

گناهان کبیره آنهایی هستند که بر آنها عقوبت خاصی تعیین شده است، یعنی تنها با نهی یا حرام بودن (در نصوص) نیامده است بلکه حتماً باید عقوبت ویژه‌ای نیز برای آنها (در نصوص قرآن و سنت) آمده باشد مانند اینکه گفته شود: کسی که این کار را انجام دهد مؤمن نیست یا از ما نیست یا عباراتی مشابه، این‌ها گناهان کبیره هستند.

گناهان صغیره آنهایی هستند که عقوبت مشخصی در مورد آن‌ها نیامده باشد اما درباره «لَمَم» در این قول الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ که می‌‌فرماید: {ٱلَّذِینَ یَجۡتَنِبُونَ كَبَـٰۤىِٕرَ ٱلۡإِثۡمِ وَٱلْفَوَٰحِشَ إِلَّا ٱللَّمَمَ} [سوره النجم: ۳۲]: ((همان) کسانی‌که از گناهان کبیره و اعمال زشت جز گناهان صغیره دوری می‌کنند)، گفته شده است که معنای آن گناهان صغیره است و بر این اساس، استثنای منقطع می‌باشد.

همچنین گفته شده است که {إِلَّا ٱللَّمَمَ} یعنی مگر مقدار اندکی از گناهان کبیره.

در هر صورت، انسان باید از هر گناهی که مرتکب شده به سوی الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ توبه کند، چه گناه صغیره باشد و چه کبیره چرا که انسان نمی‌داند چه زمانی مرگ غافل‌گیرش می‌کند، پس بر او واجب است که فوراً به سوی الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ از هر گناهی توبه کند.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: ما هي الكبائر من الذنوب؟ وما هي الصغائر؟ وما معنى اللَّمَم؟

فأجاب رحمه الله تعالى: الكبائر هي ما رُتِّب عليه عقوبة خاصة، بمعنى أنها ليست مقتصرةً على مجرد النهي أو التحريم، بل لا بد من عقوبة خاصة، مثل أن يقال: من فعل هذا فليس بمؤمن، أو فليس منا، أو ما أشبه ذلك، هذه هي الكبائر.

والصغائر هي المحرمات التي ليس عليها عقوبة.

وأما اللَّمَم في قوله – تعالى -: ﴿ ٱلَّذِینَ یَجۡتَنِبُونَ كَبَـٰۤىِٕرَ ٱلۡإِثۡمِ وَٱلْفَوَٰحِشَ إِلَّا ٱللَّمَمَ ﴾ [النجم: ۳۲] فقيل: معناه إلا الصغائر، وعلى هذا يكون الاستثناء منقطعا.

وقيل : إلا اللمم يعني إلا الشيء القليل من الكبائر.

وعلى كل حال فعلى الإنسان أن يتوب إلى الله من كل ذنب فعله، سواء كان صغيرا، أو كبيرًا، لأن الإنسان لا يدري متى يفجؤه الموت، فيجب عليه أن يبادر بالتوبة إلى الله -عز وجل- من كل ذنب.

مطالب مرتبط:

(۶۸۸۴) خطر ترفه و تنعم و رفاه بر آینده مسلمانان چیست؟

خطر این ترفه، به‌ویژه اگر از حد بگذرد، در نظر من بسیار شدید است زیرا اگر اسباب این ترفه از بین برود، واکنش شدیدی به دنبال خواهد داشت چرا که مردم به این رفاه و تنعم عادت کرده‌اند؛ لذا اگر این نعمت‌ها از دست برود - از الله سلامت می‌خواهیم - آن‌ها دچار مشقت شدیدی خواهند شد چون کسی که به چیزی عادت کرده، وقتی آن را از دست می‌دهد، تأثیر زیادی بر نفس او می‌گذارد برخلاف کسی که از ابتدا به آن عادت نداشته است....

ادامه مطلب …

(۶۸۹۵) حکم کوتاهی حافظ قرآن در عمل به نماز شب و تلاوت مستمر

به خاطر این گناهکار نیست زیرا انسان هر زمان که واجبات اسلام و ارکان آن را به جا آورد، گناهی بر او نیست اما شایسته است از آنجایی که الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ به او نعمت حفظ قرآن عطا کرده، بر تلاوت قرآن حریص باشد زیرا تلاوت قرآن پاداش بزرگی دارد...

ادامه مطلب …

(۶۹۵۰) من دوستی دارم که مرا به سمت شر می‌کشاند و او از هفت سال پیش دوستم است؛ باید با او چه بکنم؟

بر تو واجب است که این دوست که تو را به شر فرا می‌خواند، نصیحت کنی، اگر هدایت شد، به سود خود اوست و اگر هدایت نشد، باید از او جدا شوی....

ادامه مطلب …

(۶۸۸۸) معنی جدا کردن دین از سیاست چیست؟

جدا کردن دین از سیاست به این معناست که ولی امر هر کاری را که فکر می‌کند به نفع پابرجا بودن دولت است، انجام دهد، چه با شرع همخوانی داشته باشد چه نداشته باشد حتی اگر به ضرر دین باشد ...

ادامه مطلب …

(۶۹۰۲) چگونه می‌توانم بر نفسم محافظت کنم؟

جایز نیست که انسان با ترک آنچه الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ برایش حلال کرده است، عبادت الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ را کند زیرا این از افراط و زیاده‌روی در دین است بلکه آنچه الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ برایت حلال کرده است به خاطر به جا آوردن این قول الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ که می‌فرماید:...

ادامه مطلب …

(۶۹۰۵) حکم قطع رابطه بین دو دوست چیست؟

قطع رابطه میان مسلمانان حرام است و از رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم ثابت است که از هجر کردن نهی کرده و امر کرده که ما بندگان الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ،  برادران هم باشیم...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه