(۶۸۳۲) سوال: اگر کسی سگی برای نگهبانی داشته باشد، حکم آن چیست؟

جواب:

نگهداری سگ حرام است زیرا رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم فرمودند: «مَنِ اقْتَنَى كَلْبًا لَيْسَ بِكَلْبِ صَيْدٍ، وَلَا مَاشِيَةٍ، وَلَا أَرْضٍ، فَإِنَّهُ يَنْقُصُ مِنْ أَجْرِه قِيرَاطَانِ كُلِّ يَومٍ»[۱]: (هرکس سگی نگه دارد که نه سگ شکاری باشد و نه برای نگهبانی گلّه باشد و نه (برای محافظت از) زمین باشد، روزانه دو قيراط از پاداشش کاسته می‌شود).

این حدیث نشان می‌دهد که نگهداری سگ بدون نیازهای ذکر شده در حدیث حرام است زیرا مجازات کار یا با از دست دادن محبوب یا دچار شدن به مکروه است و در اینجا، مجازاتی که رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم ذکر کرده‌اند، از دست دادن محبوب (ثواب) است زیرا کم شدن اجر به معنای از دست دادن چیزی است که برای شخص ارزشمند است اما رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم این سه مورد را استثنا کرده است: شکار، دامداری و زمین‌داری زیرا انسان به سگ شکاری نیاز دارد تا با آن شکار کند، به سگ دامداری نیاز دارد تا از گله در برابر گرگ‌ها و سگ‌های دیگر محافظت کند و به سگ زمین‌داری نیاز دارد تا از محصول در برابر حیواناتی که به آن آسیب می‌زنند، محافظت کند همچنین هر نیازی که شبیه این‌ها باشد نیز همان حکم را دارد زیرا شریعت بین موارد مشابه تفاوت قائل نمی‌شود.

بنابراین، اگر فردی در خانه‌ای دور از شهر زندگی می‌کند و به سگی برای محافظت از خانه نیاز دارد تا اهل خانه را در صورت حمله دشمن یا دزد مطلع کند، این مورد هم مانند مورد نگهداری سگ برای دام، زمین و صید است و نگهداری سگ برای این منظور اشکالی ندارد.

اما افرادی که سگ را تنها به‌خاطر سرگرمی و بدون نیاز نگهداری می‌کنند، مانند برخی از افراد نادان که از کفار غربی یا شرقی تقلید می‌کنند، در دین و دنیای خود ضرر کرده‌اند و از دست دادن دین به این دلیل است که هر روز قیراطی از اجر آنها کم می‌شود و از دست دادن دنیا به این دلیل است که این سگ‌ها معمولاً با قیمت‌های بسیار بالا خریداری می‌شوند و آنها به این سگ‌ها بیشتر از خود و فرزندانشان اهمیت می‌دهند.

شنیده‌ام که هر روز این سگ‌ها را با صابون می‌شویند، خوشبو می‌کنند و بهترین غذاها را برایشان می‌خرند؛ این کارها نهایت نادانی است زیرا اگر تمام آب‌های دریاها و همه صابون‌های دنیا را بر روی این سگ‌ها بریزید، هرگز پاک نمی‌شوند زیرا نجاست سگ عینی است و نجاست عینی تا زمانی که عین آن وجود دارد، از بین نمی‌رود.

بنابراین به برادران مسلمانم نصیحت می‌کنم که تقوای الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ در مورد خودشان رعایت کنند و از این نوع سرگرمی‌های بیهوده که جز گناه و خسران در دنیا و آخرت برایشان چیزی ندارد، پرهیز کنند.

[۱] صحیح بخاری: كتاب الذبائح والصيد باب من اقتنى كلبا ليس بكلب صيد أو ماشية، شماره (٥١٦٤) ، و صحیح مسلم: كتاب المساقاة، باب الأمر بقتل الكلاب وبيان نسخه، شماره (١٥٧٥).