(۶۷۱۲) حکم سفر دانشجویی بدون محرم برای تحصیل در فاصله‌های متوسط

(۶۷۱۲) سوال: من دانشجویی در دانشکده‌ای هستم که حدود ۲۵ تا ۳۰ کیلومتر از خانه‌ام دور است و هیچ‌کدام از محارمم را نمی‌یابم که با من سفر کنند و می‌ترسم که با این سفرم گناهکار شوم، اما من مشتاق هستم که تحصیل کنم و مدرکی دانشگاهی بگیرم که به من این امکان را بدهد که به مسلمانان خدمت کنم و نفع برسانم، مثلاً پزشک یا معلم شوم؛ آیا این سفر برای من جایز است؟ مخصوصاً که وقت سفر حدود دو ساعت طول می‌کشد؟ یا در این حالت من گناهکار خواهم بود؟

جواب:

یقینا اگر او بدون محرم سفر کند، گناه‌کار می‌گردد زیرا رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم فرمودند: «لَا تُسَافِرِ الْمَرْأَةُ إِلَّا مَعَ ذِي مَحْرَمٍ، وَلَا يَدْخُلُ عَلَيْهَا رَجُلٌ إِلَّا وَمَعَهَا مَحْرَمٌ. فَقَالَ رَجُلٌ: يَا رَسُولَ اللَّهِ، إِنِّي أُرِيدُ أَنْ أَخْرُجَ فِي جَيْشِ كَذَا وَكَذَا، وَامْرَأَتِي تُرِيدُ الْحَجَّ. فَقَالَ: اخْرُجْ مَعَهَا»[۱]: (زن (نباید) سفر کند مگر با یک محرم، و هیچ مردی (نباید) بر او وارد شود مگر اینکه همراه او محرم باشد؛ (این را در حالی گفتند که برای مردم خطبه می‌کردند و به آن‌ها می‌آموختند) مردی گفت: ‌ای رسول الله، من می‌خواهم در فلان لشکر شرکت کنم و همسرم می‌خواهد به حج برود، رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم فرمودند: با او (همسرت) همراهی کن) و مشخص است که یادگیری آنچه برای زن در دین و دنیایش مفید است، امری مطلوب است اما این یادگیری نباید با وسیله‌ای حرام باشد.

بر این اساس، یا باید شوهرش او را همراهی کند اگر متأهل است، یا باید با کسی ازدواج کند که محرم او باشد یا اینکه به آنچه از درس‌ها در نوارهای ضبط شده می‌شنود اکتفا کند و درخواست کند که امتحانات او به صورت امتحان خانگی و انتساب (جاهایی که برای امتحان تعیین می‌گردد) برگزار شود.

[۱] صحیح بخاری: كتاب جزاء الصيد باب حج النساء، شماره (١٧٦٣) ، وصحیح مسلم: كتاب الحج، باب سفر المرأة مع محرم إلى حج وغيره، شماره (١٣٤١).

تعداد بازدید: 3

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

تقول السائلة: إني طالبة في كلّية تبعد عن المنزل حوالي خمسة وعشرين كيلو، أو ثلاثين كيلو، ولا أجد أحدًا من محارمي ليسافر معي، وأخشى أن أكون عاصيةٌ الله بِسَفَرِي هذا، ولكنني أحرص على أن أتعلم، وأحصل على شهادة جامعية تمكنني من نفع المسلمين وخدمتهم، مثل أن أكون طبيبة، أو مُعَلَّمَة، فهل يجوز لي السفر؟ خاصة وأن وقت السفر يستغرق ما يقرب من الساعتين، أم أني أكون عاصية في مثل هذه الحالة؟

فأجاب -رحمه الله تعالى – : إنها تكون عاصية إذا سافرت بلا تحرم، لقول النبي -صلى الله عليه وعلى آله وسلم-: «لَا تُسَافِرِ الْمَرْأَةُ إِلَّا مَعَ ذِي تَحْرَمٍ، وَلَا يَدْخُلُ عَلَيْهَا رَجُلٌ إِلَّا وَمَعَهَا تَحْرَم». قال ذلك، وهو يخطب الناس ويعلمهم، فَقَالَ رَجُلٌ: يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنِّي أُرِيدُ أَنْ أَخْرُجَ فِي جَيْشِ كَذَا وَكَذَا، وَامْرَأَتِي تُرِيدُ الحج، فَقَالَ: «اخْرُجْ مَعَهَا». ومعلوم أن تعلم المرأة لما ينفعها في دينها. ودنياها أمر مطلوب، لكن ما لم تكن الوسيلة إليه محرّمة.

وعلى هذا، فإما أن يذهب بها زوجها – إن كانت متزوجة-، وإما أن تتزوج شخصا، ويكون محرما لها، وإما أن تكتفي بما تسمعه من المسجلات من هذه الدروس وتطلب أن يكون اختبارها اختبار منازل، أي بانتساب.