(۶۶۸۶) سوال: آیا جایز است که انسان به دیگری بگوید: (كلب): (سگ) یا نه، الله  سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ شما را موفق بگرداند؟

جواب:

جایز نیست که انسان برادر مسلمانش را به سگ وصف کند زیرا رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم فرمودند: «العَائِدُ فِي هِبَتِهِ كَالكَلْبِ يَقِيءُ ثُمَّ يَعُودُ فِي قَيْئِهِ»[۱]: (کسی که هدیه خود را پس می‌گيرد، مانند سگی است که استفراغ خود را می‌خورد) اما کسی که حافظ قرآن است ولی به آن عمل نمی‌کند را می‌توانی به الاغ تشبیه کنی و مثلا بگویی: کسی که به قرآن عمل نمی‌کند مانند الاغی است که کتاب‌هایی را حمل می‌کند.

 همچنین می‌توانی به کسی که الله  سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ به او علم داده است و او آن را برای غیر الله  سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ می‌خواهد و با آن اراده‌ی دنیا را نموده، بگویی مثال آن: {كَمَثَلِ ٱلۡكَلۡبِ إِن تَحۡمِلۡ عَلَیۡهِ یَلۡهَثۡ أَوۡ تَتۡرُكۡهُ یَلۡهَث} [سوره اﻷعراف: ۱۷۶]: (مثل سگ (هار) است که اگر به او حمله کنی، زبان از دهان بیرون می‌آورد، و اگر او را به حال خود و اگذاری، (بازهم) زبانش را از دهان بیرون می‌آورد) است.

اما اینکه به شخصی مشخص صدا بزنی و بگویی: ‌ای سگ یا الاغ، جایز نمی‌باشد  زیرا الله  سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ می‌‌فرماید: {وَلَقَدۡ كَرَّمۡنَا بَنِیۤ ءَادَمَ وَحَمَلۡنَـٰهُمۡ فِی ٱلۡبَرِّ وَٱلۡبَحۡرِ وَرَزَقۡنَـٰهُم مِّنَ ٱلطَّیِّبَـٰتِ وَفَضَّلۡنَـٰهُمۡ عَلَىٰ كَثِیرࣲ مِّمَّنۡ خَلَقۡنَا تَفۡضِیلࣰا} [سوره اﻹسراء: ۷۰]: (و به راستی ما فرزندان آدم را گرامی داشتیم، و آن‌ها را در خشکی و دریا (بر مرکبها) حمل کردیم، و از انواع (روزیهای) پاکیزه به آن‌ها روزی دادیم، و آن‌ها را بر بسیاری از موجوداتی که آفریده‌ایم؛ چنانکه باید برتری بخشیدیم).

 اهل علم ذکر کرده‌اند برای کسی که این‌ کلمات به او گفته می‌شود جایز است که از گوینده‌ مطالبه‌ی حق آن بکند و اگر او را به خاطر آنچه گفته است حلال نکند، تعزیر می‌شود.

[۱] صحیح بخاری: كتاب الهبة، باب هبة الرجل لامرأته والمرأة لزوجها، شماره (٢٤٤٩)، و صحیح مسلم: کتاب الهبات، باب تحريم الرجوع في الصدقة والهبة، شماره (١٦٢٢).