(۶۶۲۸) سوال: الله  سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ در شما برکت بیاندازد، حکم هجر مسلمانی برای امور دنیایی و شخصی و نه برای دین، چیست؟

جواب:

هجر نمودن مسلمان به خاطر امور دینی جایز است به شرط این‌که آن هجر فایده داشته باشد مثل این‌که منجر به اصلاح و استقامت آن شخص گردد اما اگر منجر به این اصلاح نشود و باعث شری بزرگتر گردد و بیشتر در طغیان غوطه‌ور شود، هجر نمی‌گردد زیرا معصیت‌کار هرچند معصیتش بزرگ باشد بازهم مؤمن است و رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم فرموده‌اند: «لَا يَحِلُّ لِرَجُلٍ أَنْ يَهْجُرَ أَخَاهُ فَوْقَ ثَلَاثِ لَيَالٍ، يَلْتَقِيَانِ، فَيُعْرِضُ هَذَا، وَيُعْرِضُ هَذَا، وَخَيْرُهُمَا الَّذِي يَبْدَأُ بِالسَّلَامِ»[۱]: (براى مسلمان جایز نيست كه بيشتر از سه شب برادر مسلمانش را هجر كند، (و هنگامى كه) به همديگر می‌رسند، اين روى بر مى گرداند، و او روى بر مى گرداند، و بهترین‌ترين آنان كسى است كه شروع به سلام كردن مى‌كند) مگر آن‌که در هجر او مصلحتی باشد و از معصیت دست بکشد و به سوی الله  سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ برگردد و توبه نماید همانطور که برای آن سه نفری از امر رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم تخلف نمودند و با هجرشان صلاح آن‌ها زیاد گردید.

اما امروزه اگر اهل معصیت را هجر کردی چه بسا طغیان و سرکشی آن‌ها زیاد شود و کراهتشان نسبت به تو و حقی که همراه داری، زیاد گردد لذا هجر دارو است اگر فایده دارد، انجام بده و اگر فایده ندارد پس آن‌ را انجام نده مادامی که مسئله بین تو و برادر مسلمانت می‌باشد.

اما هجر در امور دنیایی جایز نیست مگر سه روز و کمتر چون رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم می‌‌فرماید: «لَا يَحِلُّ لِرَجُلٍ أَنْ يَهْجُرَ أَخَاهُ فَوْقَ ثَلَاثِ لَيَالٍ، يَلْتَقِيَانِ، فَيُعْرِضُ هَذَا، وَيُعْرِضُ هَذَا، وَخَيْرُهُمَا الَّذِي يَبْدَأُ بِالسَّلَامِ»[۲]: (براى مسلمان جایز نيست كه بيشتر از سه شب برادر مسلمانش را هجر كند، (و هنگامى كه) به همديگر می‌رسند، اين روى بر مى گرداند، و او روى بر مى گرداند، و بهترین‌ترين آنان كسى است كه شروع به سلام كردن مى‌كند).

[۱] تخریج آن گذشت.

[۲] تخریج آن گذشت.