(۶۶۰۴) سوال: شیخ بزرگوار، چگونه بین این حدیث رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم که می‌فرماید: «مَا مَلَأَ آدَمِيٌّ وِعَاءً شَرًّا مِنْ بَطْنٍ»[۱]: (آدمی هیچ ظرفی را پر نمی‌کند که بدتر از شکم باشد) و بین قول ایشان به ابوهریره رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُ که فرمودند: «اقْعُدْ فَاشْرَبْ. فَقَعَدْتُ فَشَرِبْتُ، فَقَالَ: اشْرَبْ. فَشَرِبْتُ، فَمَا زَالَ يَقُولُ: اشْرَبْ. حَتَّى قال: لَا وَالَّذِي بَعَثَكَ بِالْحَقِّ مَا أَجِدُ لَهُ مَسْلَكًا»[۲]: (بنشین و بنوس، نشستم و نوشیدم، فرمود: بنوش، نوشیدم، همچنان می‌فرمود: بنوش تا این که گفت: نه قسم به کسی که تو را به حق فرستاده است جایی برای نوشیدن نمانده است) جمع می‌شود؟
جواب:
جمع بین آن دو حدیث این‌گونه است که آنچه برای ابوهریره رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُ رخ داد، نادر است و اشکالی ندارد برخی اوقات تا حد سیری خورد ولی مراد رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم از این قول: «مَا مَلَأَ آدَمِيٌّ وِعَاءً شَرًّا مِنْ بَطْنٍ»: (آدمی هیچ ظرفی را پر نمی‌کند که بدتر از شکم باشد) در تمام خوراکی‌هایش است که شکمش را پر کند اما اینکه برخی اوقات شکمش را سیر و پر کند اشکالی ندارد و حدیث ابوهریره رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُ را باید بر این حمل می‌شود همچنین حدیث ابوهریره رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُ در مورد شیر می‌باشد که خفیف است حتی اگر انسان از آن سیر بنوشد بر خلاف غذا سریع هضم می‌گردد اما غذا اگر معده از آن پر گردد هضم آن بر معده سخت است و بی‌رمق و سنگین باقی می‌ماند.
[۱] سنن ترمذی: كتاب الزهد، باب ما جاء في كراهية كثرة الأكل، شماره (۲۳۸۰) وقال: هذا حدیث حسن صحيح. وابن ماجه: كتاب الأطعمة، باب الاقتصاد في الأكل، وكراهة الشبع، شماره (٣٣٤٩).
[۲] صحیح بخاری: كتاب الرقاق، باب كيف كان عيش النبي الله وأصحابه، وتخليهم من الدنيا، شماره (٦٠٨٧).
