پنج‌شنبه 17 ربیع‌الثانی 1447
۱۷ مهر ۱۴۰۴
9 اکتبر 2025

(۶۴۱۸) حکم حضور در مجالس خانوادگی همراه با منکرات و تکلیف امر به معروف

(۶۴۱۸) سوال: اگر در مجلس مهمانی بستگانم شرکت کنم که در آن منکرات بسیاری وجود دارد، و حضورم به خاطر دعوت آن‌ها و ترس از خشمشان باشد، آیا باید منکرات را انکار کنم یا از مجلس خارج شوم؟

جواب:

اگر کسی به مجلسی دعوت شود که در آن منکری وجود دارد، اگر توانایی از بین بردن آن منکر را دارد، حضورش واجب می‌شود، به دو دلیل:

اول: برای اجابت دعوت، اگر از نوع دعوت‌هایی باشد که اجابت آن واجب است.

دوم: برای از بین بردن منکر اما اگر توانایی از بین‌بردن منکر را ندارد، پس دعوت را اجابت نمی‌کند؛ زیرا کسی که در مجلسی بنشیند که در آن منکری انجام می‌شود، در گناه با آن‌ها شریک است، هرچند خود آن را انجام ندهد، به دلیل فرموده‌ی الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ: {وَقَدۡ نَزَّلَ عَلَیۡكُمۡ فِی ٱلۡكِتَـٰبِ أَنۡ إِذَا سَمِعۡتُمۡ ءَایَـٰتِ ٱللَّهِ یُكۡفَرُ بِهَا وَیُسۡتَهۡزَأُ بِهَا فَلَا تَقۡعُدُوا۟ مَعَهُمۡ حَتَّىٰ یَخُوضُوا۟ فِی حَدِیثٍ غَیۡرِهِۦۤ إِنَّكُمۡ إِذا مِّثۡلُهُمۡ} [سوره النساء: ۱۴۰]: (و [ای مؤمنان،] مسلماً [الله این حُکم را] در این کتاب [= قرآن] بر شما نازل کرده است که: «چون شنیدید [افرادی] آیات الله را انکار می‌کنند و آن را به تمسخر می‌گیرند، با آنان ننشینید تا به سخنی دیگر بپردازند. [اگر با آنان بنشینید،] در این صورت، قطعاً شما [نیز] همانند آنان خواهید بود»).

اما این‌که برخی می‌گویند: «در مجلس منکر حضور می‌یابم و با قلبم انکار می‌کنم»، این سخن صحیح نیست؛ زیرا اگر او در انکار قلبی خود صادق بود، دیگر در آن مجلس باقی نمی‌ماند، بلکه از آن جدا می‌شد و اگر کسی به عروسی رفت در حالی‌که گمان می‌کرد در آن منکری وجود ندارد، اما بعد با منکر مواجه شد، در این صورت بر او واجب است که آن را انکار کند، و اگر انکارش اثر کرد، چه خوب است ولی اگر اثر نکرد، واجب است که آن مجلس را ترک کند.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: إذا حضرت حفلة لأقربائي، وكان فيها منكرات كثيرة، وحضوري لهذه الحفلة كان بسبب الدعوة، وخوفًا من غضبهم، فهل أنكر هذه المنكرات، أو أخرج من الحفلة؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: إذا دعي الإنسان إلى دعوة فيها منكر، فإن كان يقدر على إزالته، وجب عليه الحضور لسببين: أولا: لإجابة الدعوة إذا كانت مما تجب إجابته.

والثاني: لإزالة المنكر، وإذا كان لا يقدر الإنسان على إزالة المنكر، فلا يُجب، لأن الإنسان إذا حضر مجلسًا فيه منكر شاركهم في الإثم، وإن لم يشاركهم في الفعل، لقول الله -تعالى- ﴿ وَقَدۡ نَزَّلَ عَلَیۡكُمۡ فِی ٱلۡكِتَـٰبِ أَنۡ إِذَا سَمِعۡتُمۡ ءَایَـٰتِ ٱللَّهِ یُكۡفَرُ بِهَا وَیُسۡتَهۡزَأُ بِهَا فَلَا تَقۡعُدُوا۟ مَعَهُمۡ حَتَّىٰ یَخُوضُوا۟ فِی حَدِیثٍ غَیۡرِهِۦۤ إِنَّكُمۡ إِذࣰا مِّثۡلُهُمۡ ﴾ [النساء: ١٤٠].

وأما قول بعض الناس: إنه يحضر المنكر، وينكر بقلبه. فهذا غير صحيح، لأنه لو كان صادقًا في إنكاره بالقلب ما بقي ولَفَارَق، وإذا حضر إلى الوليمة، وهو يعتقد أنه ليس بها منكر، ثم وُجد المنكر ، فالواجب عليه أن ينكر، فإن حصل مقصوده فذاك، وإن لم يحصل وجب عليه أن يغادر.

مطالب مرتبط:

(۶۴۰۱) نظر شما درباره‌ی دعوتگری که وقتی از کسی خشمگین می‌شود، صدایش را بر او بلند می‌کند و خطاهای گذشته‌اش را به‌رویش می‌آورد، چیست؟

دیدگاه ما این است که دعوتگر به‌سوی الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ باید نخستین کسی باشد که به آنچه دعوت می‌کند، عمل نماید و پیش از همه، کارهایی را که از آن نهی می‌کند ترک کند ...

ادامه مطلب …

(۶۴۲۷) بعضی از مردم می‌گویند: ما باید فقط مشغول خودمان باشیم و کاری به دیگران نداشته باشیم، حکم شرع در این مورد اين كلام چیست؟

ترک امر به معروف و نهی از منکر موجب تفرقه و پراکندگی امت می‌شود، و باعث می‌شود که هر کسی راهی جداگانه در پیش گیرد و به‌سوی آن برود و بر همان باقی بماند و نیز از آن‌رو که امر به معروف و نهی از منکر حصار محافظ این امت، و مایه‌ی عزّت و کرامت آن است...

ادامه مطلب …

(۶۴۰۳) مسلمان چگونه دعوت به‌ سوی الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ را ابلاغ کند؟

مسلمان دعوت به‌سوی الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ را با این‌که به سرزمین‌های مختلفِ برود و با مردم سخن بگوید و آن‌ها را پند دهد، انجام می‌دهد اما دعوت عمومی، در مساجد، مدارس و گردهمایی‌ها صورت می‌گیرد....

ادامه مطلب …

(۶۳۸۸) شروط دعوت‌گر به سوی الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَى

از جمله شروط دعوت‌گر به سوی الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَى این است که در دعوت خود خالص باشد، یعنی هدف او از دعوت، اقامه‌ی دین الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ و اصلاح بندگان الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ باشد، نه یاری و نصرت خودش باشد....

ادامه مطلب …

(۶۴۱۴) اگر زنی دارای علم و حماسه باشد و بخواهد مردم را به سوی الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ دعوت کند، چه روشی باید در پیش بگیرد؟

روشی که باید در پیش بگیرد همان است که الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ در این آیه بدان دستور داده است: ....

ادامه مطلب …

(۶۳۹۷) توصیه به ناصحان در پرهیز از نقل احادیث ضعیف و فاقد دلیل شرعی

آنچه این افراد منتشر می‌کنند، گاهی خواب‌هاست، گاهی احادیثی ساختگی که به دروغ به رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم نسبت داده شده، و گاهی ذکرهایی بدعت‌آمیز که هیچ دلیلی از جانب الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ برای آن‌ها نازل نشده است، با این حال، عوام هر چیزی را می‌پذیرند، به‌ویژه اگر در آن وعده و وعید وجود داشته باشد. و بر کسی که می‌خواهد چیزی را منتشر کند، واجب است که ابتدا از اهل علم واقعی بپرسد:...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه