جمعه 18 ربیع‌الثانی 1447
۱۸ مهر ۱۴۰۴
10 اکتبر 2025

(۶۲۶۴) حکم قطع نذر مستحب روزه پس از شروع آن

(۶۲۶۴) سوال: نیت کرده بودم دو ماه پیاپی برای الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ روزه بگیرم، به عنوان کفاره‌ی گناهانی که در زندگی‌ام مرتکب شده‌ام، وقتی برخی از دوستانم این را شنیدند، از من پرسیدند: آیا کاری کرده‌ای که موجب وجوب روزه‌ی دو ماه شود؟ گفتم: نه، گفتند: در این صورت چیزی بر تو واجب نیست، بلکه این کار (روزه گرفتن) برایت جایز هم نیست، پس من به حرف‌شان گوش دادم و روزه را قطع کردم؛ آیا سخن آن‌ها درست است؟ و اکنون چه بر من واجب است که انجام دهم؟

جواب:

سخن آن‌ها درست است، انسان نمی‌تواند عبادتی را انجام دهد مگر آن‌چه الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ بدان اذن داده است،

و الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ بندگان را فرمان نداده که برای گناهانی که شاید مرتکب شده‌اند، به احتیاط، دو ماه پیوسته روزه بگیرند بلکه آن‌چه به آن مأمور شده‌ایم افزایش در توبه و استغفار است چنان‌که رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم بدان ترغیب نمودند و فرمودند:

 «يَا أَيُّهَا النَّاسُ، تُوبُوا إِلَى اللَّهِ، فَإِنِّي أَتُوبُ فِي الْيَوْمِ إِلَيْهِ مِائَةَ مَرَّةٍ»[۱]: (ای مردم، به‌سوی الله توبه کنید، پس من روزی صد بار به‌سوی او توبه می‌کنم)، خود رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم این را انجام می‌داده است.

اما این‌که روزه را پس از شنیدن سخن ایشان رها کردی، این درست بود و از کمال ایمان است که انسان چون حق را شناخت، به آن گردن نهد و کسی که با شنیدن حقیقت، از آن پیروی کند، کار نیکویی کرده است.

و من تو و همه‌ی برادران مسلمان را نصیحت می‌کنم که هیچ عبادتی را انجام ندهند، مگر آن‌که بدانند از شریعت الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ است تا الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ را از روی بصیرت عبادت کنند؛ زیرا شریعت، از ما نیست، بلکه از آنِ الله و رسول اوست و از همین رو الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ بر کسانی که برای مردم شریکانی قرار دادند که برایشان دین وضع می‌کردند، نکوهش کرده و فرموده است: {أَمۡ لَهُمۡ شُرَكَـٰۤؤُا۟ شَرَعُوا۟ لَهُم مِّنَ ٱلدِّینِ مَا لَمۡ یَأۡذَنۢ بِهِ ٱللَّه} [سوره الشورى: ۲۱]: (آیا (مشرکان) معبودانی دارند که بدون اجازه‌ی الله آیینی برای آن‌ها مقرر داشته‌اند؟!).


[۱] تخریج آن گذشت.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: لقد نويت أن أصوم الله شهرين متتابعين تكفيرا عما ارتكبته في حياتي، وحينما علم بذلك بعض زملائي سألوني إن كنت قد ارتكبت عملا يوجب كفارة صيام شهرين متتابعين؟ فقلت لهم: لا. فقالوا: ليس عليك شيء لو لم تكمل الصيام، بل لا يجوز لك ذلك. فامتثلت كلامهم، وقطعت الصيام، فهل كلامهم هذا صحيح؟ وماذا يجب علي أن أفعل؟

فأجاب رحمه الله تعالى: كلامهم صحيح، والإنسان لا يمكن أن يفعل من العبادات إلا ما أذن الله فيه ولم يأمر الله -تعالى- عباده أن يصوموا شهرين متتابعين احتياطا عما قد يكون وقع منهم من الذنوب، ولكن الإنسان مأمور بأن يكثر من التوبة والاستغفار فإن النبي – عليه الصلاة والسلام- حَثَّ على ذلك حيث قال: «يَا أَيُّهَا النَّاسُ تُوبُوا إِلَى اللَّهِ، فَإِنِّي أَتُوبُ فِي الْيَوْمِ إِلَيْهِ مِائَةَ مَرَّةٍ». يفعل هذا، وهو النبي صلى الله عليه وسلم.

وأما قطعك الصيام حين أخبروك، فهذا حَقٌّ، وهو من كمال الإيمان، أن يقف الإنسان عند الحق متى تبين له، فقد أحسَنَ مَن انتهى إلى ما سمع.

والذي أنصحك به وسائر إخواني المسلمين ألا يتعبدوا الله -تعالى- بشيء حتى يعلموا أنه من شريعة الله ليعبدوا الله -تعالى- على بصيرة، فالشرع ليس إلينا، وإنما هو إلى الله ورسوله ولهذا عاب الله -تعالى- وأنكر على من اتخذوا شركاء معه، يُشَرِّعُون للعباد فقال ﴿ أَمۡ لَهُمۡ شُرَكَـٰۤؤُا۟ شَرَعُوا۟ لَهُم مِّنَ ٱلدِّینِ مَا لَمۡ یَأۡذَنۢ بِهِ ٱللَّه ﴾ [الشورى: ٢١].

مطالب مرتبط:

(۶۲۸۱) توبه از سرقت اموال مردم و راه‌های جبران آن

اگر صاحب آن را نمی‌شناسی، مانند اینکه آن را از ماشینی دزدیده‌ای که صاحبش را نمی‌دانی، واجب است که معادل ارزش آن را صدقه بدهی....

ادامه مطلب …

(۶۲۵۵) توبه و جبران کوتاهی نسبت به والدین پس از فوت پدر

گوارایت باد این منت که الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ به تو ارزانی داشته؛ بازگشت به سوی پروردگارت، استقامت بر دینش، نیکی به مادرش، و محبت به کار خیر...

ادامه مطلب …

(۶۲۷۴) چگونه می‌توان از حقوق مردم خلاص شد؟

حقوق مردم یا مالی‌اند یا بدنی، لذا اگر به بدن شخص مربوط باشد، راه رهایی از آن این است که انسان مانع صاحب حق برای گرفتن حق خود نشود، پس اگر قصاص به‌خاطر جراحت یا عضوی از اعضای بدن بر او واجب شد، راه رهایی این است که به صاحب حق اجازه‌ی قصاص داده شود.....

ادامه مطلب …

(۶۲۹۲) حکم توبه از تصرف ناروا در اموال عمومی و نحوه‌ی بازگرداندن آن

اگر مالی که به‌ناحق گرفته شده از اموال عمومی باشد، باید آن را به همان مرجعی که از آن گرفته، بازگرداند....

ادامه مطلب …

(۶۲۶۲) حکم تکرار گناه پس از توبه و ادای کفاره

اگر انسان مرتکب گناهی شود و سپس توبه‌ای نصوح کند که دارای پنج شرط باشد، الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ توبه‌اش را می‌پذیرد. این پنج شرط عبارت‌اند از:...

ادامه مطلب …

(۶۲۸۶) حكم بازگرداندن اموال مسروقه پس از توبه

اگر شخصی از دزدی توبه کند، از جمله کامل کردن توبه‌اش این است که اموال دزدیده شده را به صاحبانش بازگرداند اگر آن‌ها زنده هستند، یا به وارثانشان اگر فوت کرده‌اند و توبه او کامل نمی‌شود مگر با این بازگرداندن اموال...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه