(۶۲۳۱) سوال: چه چیزهایی مانع اجابت دعا می‌شود؟ من از الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ خواسته‌ام که همسر صالحی نصیبم کند، ولی متأسفانه کسانی که برای ازدواج به خواستگاری‌ام می‌آیند چنین نیستند، یکی از کسانی که به ظاهر دیندار بود به خواستگاریم آمد، ولی چون متأهل بود، او را رد کردم؛ چون از نظر روانی نمی‌توانم همسر دوم باشم و نمی‌خواهم خوشبختی‌ام بر پایه‌ی بدبختی دیگران باشد، آیا با رد کردن او گناه کرده‌ام؟ همچنین احساسی در دلم هست که تا آخر عمر بدون همسر خواهم ماند و هرچقدر دعا کنم، مستجاب نمی‌شود، آیا این احساس، همان معنای گفتار رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم است که فرمودند: «قَلْبُ الْمُؤْمِنِ دَلِيلُهُ»^[۱]: (قلب مؤمن راهنمای اوست)؟

جواب:

اول از همه، به این خواهر و به دیگران می‌گوییم: الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَى گاهی دعای بنده را اجابت نمی‌کنت، زیرا در آن خیری برای بنده‌اش هست، پس انسان نباید شتاب کند، بلکه باید در دعا اصرار ورزد و هر کس پروردگارش را بخواند، بی‌پاسخ نمی‌ماند؛ زیرا اوّلاً: دعا خود عبادتی است که بنده بر آن پاداش می‌گیرد.

دوما: الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَى یا دعای او را همان‌گونه مستجاب می‌کند، یا آن را برای روز قیامت ذخیره می‌نماید یا بلایی را در مقابل آنچه دعا کرده یا بیشتر از آنچه دعا کرده از او دور می‌گرداند، با این حال باز هم می‌گوییم: در دعا پافشاری کن؛ چرا که تو در واقع غنی کریم و بخشنده را می‌خوانی، پس ناامید مباش و به همین دلیل، در حدیث آمده است: «يُسْتَجَابُ لِأَحَدِكُمْ مَا لَمْ يَعْجَلْ، يَقُولُ: دَعَوْتُ فَلَمْ يُسْتَجَبْ لِي»^[۲]: (دعای هريک از شما پذيرفته می شود مادامی که عجله نکند و نگويد: دعا کردم و دعايم پذيرفته نشد).

پس به این خواهر می‌گوییم: از رحمت الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ مأیوس نشو، دعا را تکرار کن.

اما این‌که مردی دیندار به خواستگاری‌ات آمده، ولی چون همسر دیگری دارد او را رد کرده‌ای، نظر من این است که نباید به‌خاطر وجود همسر دیگر، او را رد می‌کردی، مادامی که مردی صالح، خوش‌اخلاق و دیندار است، پس او را قبول کن.

این گفته‌ی او: «نمی‌خواهم خوشبختی‌ام بر اساس بدبختی دیگران باشد» سخن نادرستی است؛ چون شایسته نیست که همسر اول  با این مسئله بدبخت شود و اجازه دهد غیرت، او را به بدبختی بکشاند اگر که شوهرش با زنی دیگر ازدواج کند چرا که چندهمسری از جمله سنت‌هایی است که اگر کسی توان مالی و جسمی دارد و می‌تواند میان همسران عدالت بورزد، سزاوار است آن را انجام دهد و همچنین باعث ازدیاد فرزندان، گسترش امت اسلامی و حفظ عفت بسیاری از زنان می‌شود که در خانه‌ها بدون همسر مانده‌اند، و این از نعمت‌های الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَى است.

اگر در چندهمسری حکمتی نبود، الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَى آن را تشریع نمی‌کرد و به آن اجازه نمی‌داد، البته اگر مردی توان مالی یا جسمی ندارد یا می‌ترسد که عدالت نکند، در این صورت بهتر است به یک همسر بسنده کند و از الله توفیق بخواهد.

[۲] صحیح بخاری: كتاب الدعوات، باب يستجاب للعبد ما لم يعجل، شماره (٥٩٨١)، وصحیح مسلم: کتاب الذكر والدعاء والتوبة، باب بيان أنه يستجاب للداعي ما لم يعجل، شماره (٢٧٣٥).

[۱] این حدیث نیست، همانطور که عجلونی در كشف الخفاء می‌گوید، شماره (۱۸۸۷).