(۶۱۶۴) حکم ذبح نذر برای فقرا

(۶۱۶۴) سوال: نذر نموده اگر الله À امری از امورش را محقق نمود برای فقرا حیوانی را ذبح کند و مکانی که در آن ذبح می‌‌کند را مشخص نکرده است؛ آیا می‌‌تواند در کشورش ذبح کند چون در آنجا فقرا و مساکین را می‌‌شناسد؟

جواب:

در ابتدا واجب بوده بدانیم کمترین حالت نذر کراهت است و برخی از علما آن را حرام می‌‌دانند، زیرا رسول الله ﷺ از آن نهی نموده و می‌‌فرماید: خیری نمی‌‌آورد[۱] همچنین می‌‌فرماید: مقدّری را تغییر نمی‌‌دهد[۲]. بنابراین نذر خیری برای انسان نمی‌‌آورد و شری را از انسان دور نمی‌‌کند بلکه همان‌‌طور که در حدیث آمده از جانب شخص بخیل صورت می‌‌گیرد[۳]. به همین دلیل گروه بزرگی از اهل علم نذر را حرام می‌‌دانند. چقدر زیاد هستند کسانی که در مورد نذر سؤال می‌‌کنند و آنها را می‌‌بینی که نذر می‌‌کنند اما در وفای به آن امروز و فردا می‌‌کنند و چه بسا سهل انگاری نموده و وفا نکنند. این افراد بر خطر بزرگی هستند، به دلیل فرموده‌‌ی الله À در مورد منافقین: {وَمِنْهُم مَّنْ عَاهَدَ اللَّهَ لَئِنْ آتَانَا مِن فَضْلِهِ لَنَصَّدَّقَنَّ وَلَنَكُونَنَّ مِنَ الصَّالِحِينَ * فَلَمَّا آتَاهُم مِّن فَضْلِهِ بَخِلُوا بِهِ وَتَوَلَّوا وَّهُم مُّعْرِضُونَ * فَأَعْقَبَهُمْ نِفَاقًا فِي قُلُوبِهِمْ إِلَىٰ يَوْمِ يَلْقَوْنَهُ بِمَا أَخْلَفُوا اللَّهَ مَا وَعَدُوهُ وَبِمَا كَانُوا يَكْذِبُونَ}[التوبة: ۷۵-۷۷]: (برخی از آنها با الله (عهد و) پیمان بستند که اگر (الله) از فضل خود (نصیبی) به ما دهد قطعاً صدقه (و زکات) خواهیم داد واز نیکوکاران خواهیم بود * پس چون (الله) از فضل خود به آنها (نصیبی) بخشید، به آن بخل ورزیده واعراض کنان روی گرداندند (وسر پیچی کردند) * پس (این عمل، ) نفاق را تا روزی که او (الله) را ملاقات کنند در دل‌‌هایشان بر قرار ساخت و به (سبب) آنچه که با الله وعده کرده بودند خلاف نمودند (وعهد شکنی کردند) وبه (سبب) آنکه دروغ می‌گفتند).

بنابراین نهی از نذر را برای برادران مسلمان خود تکرار می‌‌کنم یعنی رسول الله ﷺ از آن نهی نموده و می‌‌گویم: از نذر بر حذر باشید! از نذر بر حذر باشید! هر کسی نذر نمود از الله À اطاعت کند، پس از او اطاعت کند[۴].

این مرد نذر نموده اگر امری برای او حاصل شد حیوانی را ذبح نموده و به فقرا صدقه بدهد و این نذر عبادت است و تفاوتی بین اینکه به نذرش در کشور خود یا کشور دیگر وفا کند وجود ندارد مگر اینکه کشور را مشخص کند که در این صورت در آنجایی که مشخص نموده ذبح می‌‌کند.

[۱] تخریج آن گذشت.

[۲] تخریج آن گذشت.

[۳] تخریج آن گذشت.

[۴] تخریج آن گذشت.

تعداد بازدید: 3

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: إنه نذر إذا أتم الله له أمرًا فإنه سيذبح ذبيحة للفقراء والمساكين، ولم يحدد المكان الذي يتم فيه الذبح، فهل يحل له أن يذبح في بلده حيث إنه هناك يعرف مساكين وفقراء؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: أولا يجب أن نعلم أن النذر أقل أحواله أن يكون مكروها، ومن العلماء من حرمه ؛ وذلك لأن النبي – صلى الله عليه وعلى آله وسلم نهى عنه وقال: إنه لا يأتي بخير وقال: إنه لا يَرُدُّ قَضَاءٌ، فالنذر ليس هو الذي يجلب الخير للإنسان، ولا هو الذي يدفع الضرر عنه، وإنما يُسْتَخْرَجُ به من البخيل؛ كما جاء في الحديث، ولهذا حرم النذر طائفةٌ كبيرة من أهل العلم، وما أكثر الذين يسألون عن النذر فتجدهم ينذرون ثم يماطلون في الوفاء بالنذر ، وربما يتساهلون فلا يُوفُون، وهؤلاء على خطر عظيم؛ لقول الله -تبارك وتعالى في المنافقين: ﴿وَمِنْهُم مَّنْ عَهَدَ اللَّهَ لَين وَآتَيْنَا مِن فَضْلِهِ، لَنَصَّدَّقَنَّ وَلَنَكُونَنَّ مِنَ الصَّلِحِينَ * فَلَمَّا ءاتَهُم مِّن فَضْلِهِ، بَخِلُوا بِهِ وَتَوَلَّوا وَهُم مُّعْرِضُونَ * فَأَعْقَبَهُمْ نِفَاقًا فِي قُلُوبِهِمْ إِلَى يَوْمِ يَلْقَوْنَهُ بِمَا أَخْلَفُوا اللَّهَ مَا وَعَدُوهُ وَبِمَا كَانُوا يَكْذِبُونَ﴾ [التوبة: ٧٥-٧٧].

فأكرر لإخواني المسلمين النهي عن النذر، أي أن النبي – صلى الله عليه وعلى آله وسلم- نهى عنه وأقول: احذروا النذر، احذروه، ومن نذر أن يطيع الله فليطعه.

وهذا الرجل نذر أن يذبح ذبيحة لحصول أمر ما يتصدق بها على الفقراء، وهذا النذر نذر طاعة، ولا فرق بين أن يَفيَ في بلده أو في بلد آخر، إلا إذا عين البلد فيتعين ما عينه هو.