سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۶۰۳۳) حکم شرعی قسم دروغ برای فرار از بدهکاری

(۶۰۳۳) سوال: هرگاه شخص به نام الله À در دادگاه سوگند یاد کند در حالی که آن شخص در قضیه‌‌ای بدهکار باشد و می‌‌داند که بدهکار است و قصدش از قسم خوردن فقط رهایی از زندان و بازخواست باشد و در قلبش انکاری بر اتهامی که بر علیهش وجود دارد نباشد؛ آیا نظر شما این است که بر اتهامی که بر علیهش وجود دارد بازخواست می‌‌شود یا خیر؟ یا اینکه بر قسم دروغ نزد پرودگارش بازخواست می‌‌شود؟

جواب:

این اتهامی که به بر علیه او وجود دارد در حالی که بی‌‌گناه است، جایز بوده که برای رهایی از آن و بی‌‌گناهی خود قسم یاد کند. اما اگر بی‌‌گناه نباشد و از مجازات آن می‌‌ترسد جایز نیست به الله À به دروغ قسم یاد کند؛ زیرا در آن قسم، هم دروغ و هم کوچک شماردن قسم به الله À جمع شده است. دروغ حرام بوده و کوچک شمردن قسم به الله À امر آن بزرگ است. به همین دلیل الله À بر کسی که قسم گیر می‌‌شود، کفاره واجب نموده و کفاره‌‌ی آن همان‌‌طور که مشهور بوده؛ آزاد کردن برده یا غذا دادن یا لباس دادن به ده مسکین است، اگر نیافت سه روز روزه می‌‌گیرد.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: إذا حلف إنسان باسم الله أمام المحكمة، وقد كان هذا الشخص مدانًا في قضية وهو يعلم سلفًا أنه مُدان، إلا أنه أراد أ يحلف فقط لتخليص نفسه من السجن والمحاسبة، وليس في قلبه إنكار للتهمة الموجهة ضده، فهل ترى سيادتكم أن هذا الشخص سيحاسب على التهمة الموجهة ضده أم لا؟ أم على اليمين الغير صادقة أمام ربه؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: هذه التهمة التي وجهت إليه وهو منها بريء يجوز له أن يحلف على سلامته منها وبراءته منها، أما إذا كان غير بريء منها ولكنه يخشى من عقوبتها فإنه لا يجوز له أن يحلف بالله -سبحانه وتعالى- وهو كاذب؛ لأن هذا الخلف يجتمع فيه الكذب، والكذب محرم، ويجتمع فيه أيضًا الاستهانة بالخلف بالله سبحانه وتعالى والاستهانة بالخلف بالله أمرها عظيم، ولهذا أوجب الله -سبحانه وتعالى على من حَنِثَ في يمينه وخالف ما حلف عليه؛ أوجب عليه الكفَّارة، وهي كما هو معروف عتق رقبة أو إطعام عشرة مساكين أو كسوتهم، فإن لم يجد فصيام ثلاثة أيام.

مطالب مرتبط:

(۶۰۶۶) حکم طلاق و نفقه در صورت قسم به ازای پرداخت بدهی

این سؤال کننده و دیگران را نصیحت نموده که در گفتن طلاق سهل‌‌انگاری نکنند و در قسم‌‌های خود به چنین چیزی عادت نکنند، زیرا این مسئله خطرناک بوده و بسیاری از اهل علم اگر بیشتر آن‌‌ها نباشد نظرشان بر این است که قسم یاد نمودن به طلاق، در هر صورت طلاق است.....

ادامه مطلب …

(۶۰۸۳) کفاره‌ی قسم‌های متعدد و نحوه‌ی ادای آن

در این مسئله بین علما اختلاف است؛ آیا با چند قسم، چند کفاره لازم بوده یا اینکه یک کفاره کافی است؟ برخی از علما می‌‌گویند: قسم‌‌ها هر چقدر هم زیاد باشد یک کفاره برای آن کافی است....

ادامه مطلب …

(۶۱۰۹) حکم کفاره‌ی قسم‌های فراموش‌شده

اگر این قسم‌‌ها قبل از بلوغ بوده، در صورتی که قسم گیر شوی چیزی بر تو نیست، زیرا شرط الزام و تکلیف، رسیدن به بلوغ است و اگر بعد از بلوغ بوده و عادتش بر این بوده هنگام قسم إن شاء الله بگوید، چیزی بر او لازم نیست...

ادامه مطلب …

(۶۰۷۸) حکم کفاره برای قسم شکسته شده و تکرار گناه

به این مرد گفته می‌‌شود: آیا با این ظهار قصدت این بوده که واقعا همسرت را ظهار نموده، که ظهار محسوب می‌‌شود و کفاره‌‌ی آن سنگین است یا اینکه نیروی قوی می‌‌خواستی که تو را از این کاری که به شدت از آن بدت می‌‌آید منع کند به همین دلیل آن را به ظهار معلق نمودی.....

ادامه مطلب …

(۶۰۹۴) کفاره شکستن قسم و ورود مجدد به خانه برادر

بهتر است که وارد خانه‌‌ی برادر خودت شوی و کفاره‌‌ی قسم دهی...

ادامه مطلب …

(۶۰۳۱) حکم قسم دروغ بر مصحف قرآن کریم

قسم یاد کردن به الله À  به دروغ حرام است بلکه برخی از علما آن را از جمله گناهان کبیره به حساب آورده‌‌اند. تفاوتی ندارد چه بر  مصحف قسم یاد کند و چه بر مصحف قسم یاد نکند. قسم یاد کردن بر مصحف از جمله امور بدعی است که در زمان رسول الله ﷺ مشهور نبوده ....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه