(۵۸۸۴) کفاره تصادف و مسئولیت شرعی در جبران خسارت

(۵۸۸۴) سوال: من یک راننده هستم، روزی با سه نفر غیر مسلمان تصادف کردم، پس پنهان شدم و شخصی از طرف من پیش‌قدم شد و قضیه را با بخشش و بدون پرداخت جریمه یا دیه تمام کرد، آیا در مورد باید کاری انجام دهم، آیا برای کفاره باید روزه بگیرم یا خیر؟ اگر لازم است، آیا برای هر کدامشان شصت روز پیاپی روزه بگیرم یا برای همه یک کفاره بپردازم کافی است؟

جواب:

اگر میان تو و این غیرمسلمانان پیمان یا قراردادی است، الله ﷻ می‌فرماید: {وَإِنْ كَانَ مِنْ قَوْمٍ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُمْ مِيثَاقٌ فَدِيَةٌ مُسَلَّمَةٌ إِلَى أَهْلِهِ وَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُؤْمِنَةٍ} [نساء: ۹۲]. (و اگر از گروهی بود که میان شما و آنان پیمانی هست، پس دیه را به صاحب خونبها بپردازید و برده‌ی مؤمنی را آزاد کنید. ) بنا بر دیدگاه علماء، کفاره‌ی کشتنشان این‌گونه بر شما لازم است و اگر برده‌ی مؤمن پیدا نکردید، دو ماه پیاپی روزه بگیرید و باید برای هر یکی از آنان، کفاره را بپردازید، بنابراین شش ماه را روزه می‌گیرید، هر دو ماه به صورت پیاپی انجام شود و نیازی نیست که شش ماه را پیاپی روزه بگیرید، یعنی می‌وانید دو ماه روزه بگیرید و اگر نیاز داشتید استراحت کنید و دو ماه دیگر را روزه بگیرید و دوباره استراحت کنید و بالاخره دو ماه پایانی را روزه بگیرید، اما اگر کافر حربی باشند که در حال جنگ با مسلمانان هستند، به خاطر کشتنشان کفاره‌ای بر شما نیست. آیا بیگانگانی که مقیم هستند، جزو طرف معهده به شمار می‌روند؟
پاسخ: ظاهراً جزو کافرانی هستند که پیمان و معاهده بسته‌اند؛ زیرا قراردادهای عمومی و خصوصی میان دولت‌ها وجود دارد و گمان می‌کنم که ایجاد سفارت در یک کشور، به معنای عهد و پیمان است، پس وقتی در کشور ما سفارت‌خانه وجود دارد، به معنای وجود معاهده با آنان است.

تعداد بازدید: 2

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: أنا أعمل سائقا بسيارة، وذات يوم اصطدمت بثلاثة أشخاص غير مسلمين، ولكني أخفيت نفسي إلى أن تقدم شخص عني وأنهى القضية بالسماح دون دفع غرامة أو دِيَة، فهل عليَّ شيء في هذا؟ وهل تلزمني كفارة صيام أم لا؟ وإذا كانت تلزم فهل أصوم عن كل واحد منهم ستين يوما متتابعةً، أم أصوم عن الجميع كفَّارةً واحدةً وتكفي؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: إذا كان هؤلاء القوم الذين من غير المسلمين بينك وبينهم ميثاق وعهد فإن الله -سبحانه وتعالى- يقول في القرآن: ﴿وَإِن كَانَ مِن قَوْمٍ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُم مَثَقٌ فَدِيَةٌ مُسَلَّمَةٌ إِلَى أَهْلِهِ، وَتَحْرِيرُ رقَبَةٍ مُؤْمِنَةٌ﴾ [النساء: ۹۲] فهؤلاء يجب عليك في قتلهم كَفَّارة على ما قاله أهل العلم، والكَفَّارة عتق رقبة، فإن لم تجد فصيام شهرين متتابعين، ويَلْزَمُك عن كل واحدٍ كَفَّارة، وعلى هذا فتصوم ستة أشهر، كل شهرين منها متتابعان، ولا يَلْزَمُ أن تُتابع الستة كلها، ويجوز أن تصوم شهرين متتابعين ثم تستريح إذا احتجت إلى الراحة، ثم تستأنف لشهرين آخرين، ثم تستريح، ثم تستأنف لشهرين آخرين، أما إذا كانوا حربيين غير معصومين فإنه ليس عليك في قتلهم كَفَّارة.

فضيلة الشيخ: وهل يُعتبر هؤلاء الأجانب المقيمون من أهل الميثاق أو من أهل العهد؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: الظاهر أنهم يعتبرون من أهل الميثاق والعهد؛ لأن هناك عهودا عامة بين الدول وعهودًا خاصة، والذي أظن أن إقامة السفارة في بلد معناه العهد والميثاق، فإذا كان هناك سفارات في بلادنا فهو دليل على أن بيننا وبينهم عهدًا.