(۵۵۱۱) سوال: شوهرم از اموالش برای من و فرزندانم خرج نمی‌کند. برایم لباس نمی‌خرد و مرا نزد خانواده‌ام نمی‌برد؛ در حالی که من قریب پنج سال است با او ازدواج کرده‌ام. حکم این کار چیست؟

جواب:

بر زوجین واجب است که با یکدیگر به نحو احسن تعامل داشته باشند. زیرا اللهÀ فرموده است: {وَعَاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ} [نساء: ۱۹]: (و با آنان – زنانتان – به نیکی معاشرت کنید). همچنین به خاطر این آیه که فرموده: {وَلَهُنَّ مِثْلُ الَّذِي عَلَيْهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ} [بقره: ۲۲۸]: (و برای آنان همان حقی بر مردان است که مردان بر زنان دارند، به صورتی نیکو). برای هیچ کدام از زوجین جایز نیست که دیگری را از حقی که دارد، منع کند یا حقش را با کراهت و کندی و سنگینی ادا نماید؛ زیرا این تفریط در وظیفه‌ایست که دارد. با این توضیح، بر شوهر واجب است که به صورتی نیکو، بر همسرش انفاق نماید. بر زن نیز واجب است که به صورتی نیکو احتیاجات شوهرش را بر آورده نماید. همچنین وظیفه‌ی شوهر است که به صورتی نیکو، برای فرزندانش خرج کند.

حال اگر اتفاق افتاد که مرد از پرداخت نفقه‌ی واجب امتناع ورزید، زن می‌تواند بدون اطلاع او از مالش بردارد که خرج خود و فرزندانش کند؛ چنان که هند بنت عتبهÈ در مورد خود و شوهرش از پیامبرﷺ استفتا کرد و گفت: شوهرم مردی بخیل است و به مقداری که کفاف من و بچه‌هایم باشد، به من نمی‌دهد. رسول اللهﷺ فرمود: «به اندازه‌ای که کفاف تو و فرزندانت را بکند، بردار».[۱]

[۱]  تخریجش قبلا ذکر شد. لفظ عربی حدیث چنین است: «خُذي ما يَكفيكِ وولدَكِ بالمعروفِ».