(۵۲۳۲) محدوده‌ی عدالت میان همسران در تقسیم زمان

(۵۲۳۲) سوال: من زن مردی هستم که زن دیگر دارد و آن زن دوم او می‌باشد و او (مرد) برای یک از ما، یک روز را در نظر گرفته است ولی او همیشه بعد از نماز فجر می‌رود و در روز‌هایی تعطیلی و جمعه را نزد اولی می‌خوابد و حتی قبل از این که سر کار برود چه آن روز برای من باشد یا برای برای او به من می‌گوید عدالت در شب ماندن و نفقه دادن است، آیا خواب روز او نزد اولی در آن دو روز از شب ماندن و از حق من حساب می‌گردد یا شب ماندن فقط به خواب شب محدود می‌گردد و در روز هر کجا که بخواهد می‌تواند بخوابد؟

جواب:

رسول اللهﷺ فرموده است: «مَنْ كَانَتْ لَهُ امْرَأَتَانِ فَمَالَ إِلَى إِحْدَاهُمَا؛ جَاءَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَشِقُّهُ مَائِلٌ»[۱]: (هرکس دو همسر داشته باشد و به يکی از آنها میل کند، روز قيامت درحالی – به ميدانِ حشر – می آيد که نيمی از بدنش خميده است): و این دلالت می‌دهد که میل نمودن به یکی از همسران از گناهان کبیره است زیرا که وعید فقط برای گناهان کبیره می‌باشد و برای همین نیز مرد باید در مورد همسرانش تقوای اللهÀ را رعایت کند و به هر آنچه توانایی آن را دارد عدالت کند اما میل قلبی او به یکی یا محبت داشتن بیشتر به نسبت یکی و مانند آن از آن‌ها از توانایی او خارج است و راه گریزی از آن نیست و به همین قول اللهÀ اشاره می‌شود مه می‌‌فرماید: {وَلَن تَسۡتَطِیعُوۤا۟ أَن تَعۡدِلُوا۟ بَیۡنَ ٱلنِّسَاۤءِ وَلَوۡ حَرَصۡتُمۡۖ فَلَا تَمِیلُوا۟ كُلَّ ٱلۡمَیۡلِ فَتَذَرُوهَا كَٱلۡمُعَلَّقَةِ} [سوره النساء: ۱۲۹] : (و هر چند بکوشید هرگز نمی‌توانید (از نظر محبت قلبی) در میان زنان عدالت بر قرار کنید. پس یکسره به سوی یکی میل نکنید، که دیگری را بلا تکلیف (و سر گشته) رها کنید).

اما آنچه در سوال ذکر شده است که نزد همسر اولی خود می‌رود و در روز نزدش می‌خوابد بدون این که به نسبت دیگری این‌گونه باشد این میل کردنی است که می‌تواند در آن عدالت کند لذا در این جایز نیست که به یکی از آنها میل کند ولی شایسته است که آن زن از شوهر خود بگذرد زیرا گذشت سبب زیاد شدن محبتش نسبت او (زن) می‌گردد و هرآنچه چشم پوشی کند و بر آن صبر کند و احتساب اجر نماید و با همسر خود درگیر نشود، این برای ماندن او (شوهرش) همراه خود با دوام‌تر است و اجر بیشتری نیز نزد اللهÀ دارد.

و به این را توصیه می‌کنم که بر آنچه از شوهرش از جفا و میل (نمودن به دیگری) سر می‌زند صبر کند و بدان خاطر احتساب اجر نماید و او برای این صبرش دارای اجر می‌گردد و سبب بخشیدن گناهان او می‌گردد.

لذا الان نگاه ما از دو جهت است:

جهت اول: به نسبت مرد است که به او می‌گوییم: بر تو واجب است که بین همسرانت در آنچه توان عدالت کردن وجود دارد، عدالت کنی.

جهت دوم: به نسبت آن زنی که مورد ظلم قرار گرفته به او توصیه می‌کنم که صبر کند و احتساب اجر نماید و این چیزی است که با آن نزد اللهÀ دارای اجر می‌گردد و عاقبت برای باتقوایان است و عدم درگیری با شوهر خود سبب با دوام‌تر شدن محبت او می‌گردد و چه بسا اللهÀ در قلب او عطف قرار دهد تا بین همسرانش در آنچه عدالت واجب است، عدالت را رعایت کند.

[۱] رواه احمد (۷۹۳۶) و ابو داود (۲۱۳۳) و الترمذی (۱۱۴۱) و ابن ماجه (۱۹۶۹).

تعداد بازدید: 0

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

تقول السائلة: أنا امرأة متزوجة برجل متزوج، وهي الزوجة الثانية، وهو يقسم بيننا لكل واحدة يوم، ولكنه دائما وبعد صلاة الفجر يذهب، وينام عند الأولى في أيام العطل والجمع وحتى قبل أن يذهب للعمل، سواء كان ذلك اليوم لها أو لي ويقول بأن العدل في المبيت والنفقة. فهل في نومه الضحى عند الأولى في يومي يعتبر من المبيت ومن حقي، أم أن المبيت يقتصر على النوم ليلا، وفي النهار له أن ينام في أي مكان؟ أما بالنسبة للنفقة فإنه لا يحدد مصروفا خاصا بنا، ويقول : اطلبوا ما تحتاجونه، وسآتي به إن شاء الله. فهل يعتبر هذا من العدل؟

فأجاب رحمه الله تعالى: قال النبي عليه الصلاة والسلام: «مَنْ كَانَتْ لَهُ امْرَأَتَانِ فَمَالَ إِلَى إِحْدَاهُمَا، جَاءَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَشِقُهُ مَائِلٌ». وهذا يدل على أن الميل إلى إحدى الزوجتين من كبائر الذنوب؛ لأنه لا وعيد إلا على كبيرة، وعلى هذا فعلى الرجل أن يتقي الله -عز وجل- في نسائه، وأن يعدل بينهم بكل ما يملك، وأما ما لا يملكه كميل القلب إلى إحداهما، أو زيادة محبتها على الأخرى، وما أشبه ذلك، فإنه لا حيلة له فيه. وإلى هذا يشير قول الله تعالى: ﴿ وَلَن تَسۡتَطِیعُوۤا۟ أَن تَعۡدِلُوا۟ بَیۡنَ ٱلنِّسَاۤءِ وَلَوۡ حَرَصۡتُمۡۖ فَلَا تَمِیلُوا۟ كُلَّ ٱلۡمَیۡلِ فَتَذَرُوهَا كَٱلۡمُعَلَّقَةِ ﴾ [النساء: ١٢٩].

وأما ما ذُكر في السؤال من كونه يذهب إلى الأولى، وينام عندها في النهار دون الأخرى، فهذا من الميل الذي يمكنه أن يُقوِّمه ويعدّله، فلا يجوز له أن يميل إلى إحداهما هذا الميل ولكن ينبغي للمرأة الأخرى أن تتسامح مع الزوج؛ لأن تسامحها معه أَدْعَى إلى قوة محبته لها أيضًا، وكلما تسامحت المرأة وصبرت واحتسبت، ولم تنازع الزوج كان ذلك أدوم لبقائها معه، وأعظم أجرا عند الله سبحانه وتعالى.

فأشير على هذه المرأة أن تصبر على ما يحصل من زوجها من جفاء أو من ميل، وأن تحتسب بذلك الأجر، وهي مأجورة على صبرها على ذلك، وصبرها مما يكفر الله به من سيئاتها.

فلنا الآن نظران:

النظر الأول: بالنسبة للزوج نقول له: يجب عليك أن تعدل بين زوجتيك في كل ما تملكه، أي في كل ما تستطيعه من عدل.

النظر الثاني: بالنسبة للزوجة التي ترى أنها مهضومة أوصيها بالصبر واحتساب الأجر، وأقول: إن ذلك مما تنال به الأجر عند الله -عز وجل-، والعاقبة للمتقين، وعدم نزاع الزوج أدوم لمحبته، وربما يعطف الله قلبه حتى يعدل بين الزوجتين بما يجب عليه العدل فيه.