پنج‌شنبه 1 محرم 1447
۴ تیر ۱۴۰۴
26 ژوئن 2025

(۵۱۱۹) آیا فرد می تواند با خواهر زنش که او را طلاق داده قبل از اینکه عده اش کامل شود ازدواج کند؟

(۵۱۱۹) سوال: آیا فرد می تواند با خواهر زنش که او را طلاق داده قبل از اینکه عده اش کامل شود ازدواج کند؟

جواب:

جایز نیست فرد با خواهر زنش که وی را طلاق داده ازدواج کند مگر اینکه عده اش تمام شود، زیرا زنی که مطلقه هست در صورتی که طلاق رجعی(یک طلاقه) باشد هنوز حکم همسرش دارد مگر در چیزهایی که شریعت آن را استثنا قرار داده است. و اگر در صورتی که غیر رجعی باشد، در این صورت برخی از مسائلی که مربوط به زن و شوهری وجود دارد باقی مانده است، یعنی نمی تواند مرد در این حالت با خواهرش ازدواج کند، در اینجا لازم به ذکر است که تفاوت میان طلاق رجعی و غیر رجعی را بدانیم، رجعی به این معناست که شوهر می تواند زنش را بدون اینکه نیاز به عقد باشد بربگرداند اما طلاق غیر رجعی فرد نمی تواند زنش را مگر با عقد جدید بربگرداند. سپس اگر طلاق بائن باشد، یعنی سه طلاقه باشد فرد نمی تواند همسرش را بربگرداند مگر با عقد جدید و آن هم بعد از اینکه زن با یک فرد دیگر ازدواج کند و آن فرد هم با او نزدیکی کند، سپس طلاقش دهد و عده ی آن هم به پایان برسد در این حالت شوهر اول با عقد جدید می تواند با او ازدواج کند اما به شرط اینکه ازدواج دوم زن با میل و علاقه باشد نه با اینکه به قصد ازدواج تحلیل باشد، زیرا ازدواج تحلیل باطل است و با این ازدواج بر شوهر اولش حلال نمی شود.

به عنوان مثال مردی زنش را سه طلاقه می کند، در اینجا زن نمی تواند دوباره با این فرد ازدواج کند مگر اینکه با فرد دیگری ازدواج کند، سپس نزدیکی صورت بگیرد و آن فرد او را طلاق بدهد، پس یکی از دوستانش او را می­بیند که پشیمان است(که زنش را طلاق داده)پس به گمان خودش می خواهد به او نیکی کند، در این جا با زنش که او را سه طلاقه کرده ازدواج می کند به این هدف که بعد از اینکه با او نزدیکی کند او را طلاق دهد تا اینکه بر شوهر اولش حلال شود، سپس با او نزدیکی می کند و طلاق می دهد، در چنین حالتی شوهر اول اجازه ندارد با او ازدواج کند، زیرا ازدواج دوم فاسد است چون به قصد تحلیل صورت گرفته و در روایتی از رسول الله وارد شده است که: « لَعَنَ اللهُ المُحَلِّل، والمُحَلَّلَ له ». [۱]«الله ù فردی را که محلل و محلل له را لعنت کرده است».

در جواب به صورت مختصر این را بگویم: جایز نیست که فرد با خواهر زنش که او را طلاق داده ازدواج کند مگر زمانی که عده اش به پایان برسد.

پپس اگر فردی بگوید: آیا بر انسان حرام است که در یک زمان با همسرش و زنی غیر از خواهر زنش ازدواج کند، در پاسخ می گوییم: بله، فرد نمی تواند با زنش و عمه اش و یا با زنش و خاله اش در یک زمان ازدواج کند، اما مادر  و مادر بزرگ زنش به صورت دائمی بر وی حرام است حتی اگر دخترش را طلاق دهد بازم نمی تواند با مادر زنش ازدواج کند. همچنین دختران زنش و دختران دختران زنش و دختران پسران زنش هم بر وی حرام می باشد به این شرط که بر مادرشان داخل شده باشد یعنی نزدیکی صورت گرفته باشد.

زیرا فرزندان همسرش بر شوهرش حرام می باشد زمانی که با مادرشان نزدیکی صورت گرفته است، پس اگر با مادرشان عقد کرد و قبل از اینکه جماع کند مادرشان را طلاق دهد و مادرشان با فردی دیگر ازدواج کند در این حالت دخترانش از شوهر دیگر بر او حلال می باشد زیرا الله عزوجل می فرماید:{وَرَبَائِبُكُمُ اللَّاتِي فِي حُجُورِكُم مِّن نِّسَائِكُمُ اللَّاتِي دَخَلْتُم بِهِنَّ فَإِن لَّمْ تَكُونُوا دَخَلْتُم بِهِنَّ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ}[النساء:۲۳] ترجمه: [دختران همسرانتان از مردان دیگر که تحت کفالت و رعایت شما پرورش یافته و با مادرانشان همبستر شده‌اید، ولی اگر با مادرانشان همبستر نشده باشید، گناهی (در ازدواج با چنین دخترانی) بر شما نیست]. این آیه در مورد محارم دائمی است .


[۱] – امام ابوداوود آن را تخریج کرده است، کتاب نکاح، باب فی التحلیل، شماره حدیث(۲۰۷۶). و ترمذی : ابواب نکاح، باب آنچه در مورد محلل و محلل له وارد شده است، حدیث شماره (۱۱۱۹). و نسائی: کتاب طلاق، باب احلال مطلقه سه بار و احکامی که در این باره وارد شده است. شماره حدیث:( ۳۴۱۶)  وابن ماجه: کتاب نکاح، باب محلل و محلل له، شماره حدیث (۱۹۳۴).

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

تقول السائلة: هل يجوز للرجل أن يتزوج أخت زوجته التي طلقها قبل أن تكمل عدتها أم أنه لا يجوز؟

فأجاب رحمه الله تعالى: لا يجوز للرجل أن يتزوج أخت زوجته التي طلقها حتى تنتهي العدة؛ لأن المطلقة إن كانت رجعية فهي في حكم الزوجة إلا فيما استثني. وإن كانت غير رجعية فإن علائق نكاحها مع زوجها الذي طلقها قد بقي شيء منها، فلا يجوز أن يتزوج عليها أختها، ولكن يجب أن نعلم الفرق بين الرجعية، وبين غير الرجعية؛ فالرجعية من يملك زوجها إرجاعها بلا عقد، وغير الرجعية من لا يملك إرجاعها إلا بعقد.

ثم إن كانت بائنة منه بطلاق ثلاث لم يملك إرجاعها إلا بعقد، بعد أن تنكح زوجا غيره، ويطأها الزوج الثاني، ثم يفارقها، وتنقضي عدتها، فتحل للزوج الأول بعقد جديد، ولكن يجب أن يكون نكاح الثاني لها نكاح رغبة، لا نکاح تحليل، فإن نكاح التحليل باطل، ولا يحلها لزوجها الأول.

مثال ذلك: رجل طلق زوجته ثلاث مرات، فلا تحل له حتى تنكح زوجًا غيره، ويطأها ويفارقها، فرآه أحد أصدقائه نادما، فأراد أن يحسن إليه بزعمه، فتزوج امرأته التي طلقها ثلاث مرات بنية أنه إذا جامعها طلقها لتحل للزوج الأول، ثم جامعها، ثم طلقها، ففي هذه الحال لا تحل للزوج الأول؛ لأن نكاح الثاني لها نكاح فاسد؛ حيث قصد به التحليل. وقد روي عن النبي – صلى الله عليه وعلى آله وسلم- أنه قال: «لَعَنَ اللَّهُ الْمُحَلَّلَ، وَالْمُحَلَّلَ له».

وخلاصة الجواب أن نقول: لا يحل للرجل أن يتزوج أخت زوجته إذا طلقها حتى تنتهي عدتها. فإذا قال قائل وهل يحرم على الإنسان أن يجمع بين زوجته وبين امرأة أخرى سوى أختها؟ قلنا نعم لا يجمع بينها وبين عمتها، ولا بينها وبين خالتها وأما أمها وجداتها -أي أم زوجته وجداتها- فإنهن حرام عليه على التأبيد، لا يحللن له ولو طلق البنت. وكذلك بنات الزوجة وبنات بناتها وبنات أبنائها لا يحللن للزوج، إذا كان قد دخل بزوجته، التي هي أمهن، أو جدتهن.

ومعنى قولنا دخل بها. أي جامعها؛ لأن ذرية الزوجة حرام على الزوج إذا كان قد جامع أمهن فإن عقد عليها، ولم يجامعها، ثم طلقها، وتزوجت بآخر، فإن بناتها من الزوج الآخر حلال له؛ لأن الله تعالى قال:﴿ وَرَبَائِبُكُمُ اللَّاتِي فِي حُجُورِكُم مِّن نِّسَائِكُمُ اللَّاتِي دَخَلْتُم بِهِنَّ فَإِن لَّمْ تَكُونُوا دَخَلْتُم بِهِنَّ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ ﴾ [النساء: ٢٣]. قال هذا في سياق المحرمات إلى الأبد، ﴿ وَرَبَائِبُكُمُ اللَّاتِي فِي حُجُورِكُم مِّن نِّسَائِكُمُ اللَّاتِي دَخَلْتُم بِهِنَّ فَإِن لَّمْ تَكُونُوا دَخَلْتُم بِهِنَّ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ ﴾ [النساء: ٢٣].

مطالب مرتبط:

(۵۱۱۲) حکم شرعی ارتباط داماد با مادرزن

اگر شرم و حیا می­کند ایرادی ندارد، زیرا به خاطر خجالتی بودنش  ویا شرم کردنش ، برخی مسائل مباح را ترک کرده است، ودست خودش نیست،  در اینجا ایرادی وارد نیست...

ادامه مطلب …

(۵۱۴۲) کم ازدواج همزمان با زن و خاله‌اش

ازدواجشان صحیح نمی باشد بلکه باطل است و واجب است که او و زن دومش میانشان جدایی انداخته شود...

ادامه مطلب …

(۵۱۳۳) آیا عموها و دایی های پدرم یا مادرم از محارم من به شمار می آیند؟

بله عموی های پدر و یا مادر، عمو های فرزندانشان به شمار می¬آیند و این قضیه در مورد دایی هم صدق می کند به عنوان مثال هرگاه این فرد عموی مادری باشد، عموی دخترانش هم به شمار می آید و یا اینکه عموی پدری باشد، عموی دخترانش هم به شمار می آید، در نتیجه هر فردی که عموی پدرت است و یا عموی پدربزرگت است، عموی خودت به شمار می¬آید و هر فردی که دایی پدرت باشد و یا دایی پدربزرگت باشد دایی خودت به شمار می¬آید....

ادامه مطلب …

(۵۱۲۰) آیا مادر زن پدرم می تواند صورتش را جلوی من نمایان کند؟

خیر، مادر زن پدرت نمی‌تواند صورتش را جلوی شما نمایان‌کند، زیرا میان شما و او هیچ‌علاقه ای وجود ندارد، چون اگر شرایط ازدواج شما با وی وجود داشته باشد، ایرادی ندارد و می‌توانید با وی ازدواج کنید....

ادامه مطلب …

(۵۱۵۵) آیا بوسیدن در میان خویشاوندان جایز است؟

اگر این قضیه میان مردان یا زنان باشد، به این معنا که مرد، مرد دیگر را ببوسد و یا اینکه زن، زن دیگر را ببوسد ایرادی ندارد تا زمانی که مشکل شرعی وجود نداشته باشد...

ادامه مطلب …

(۵۱۴۵) حکم مشاهده عورت پدر به هنگام پرستاری

در اصل حرام است که زن به عورت مرد نگاه کند فرقی نمی کند که از محارمش و یا غیر محارمش باشد، مگر اینکه شوهرش باشد چرا که زن و شوهر اجازه دارند عورت همدیگر را ببینند و لمس کنند...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه