سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۴۹۲۱) حکم شرعی انتقال ارث مادر به برادر تنی و حقوق فرزندان از این ارثیه

(۴۹۲۱) سوال: مادرم از پدر متوفای خود مالی ارث برده و آن را به برادر تنی خود داده است در حالی که خود هشت فرزند دارد. آیا چنین کاری از لحاظ شرعی جایز است؟ سهم فرزندانش از این ارثیه چیست؟

جواب:

اگر این مال را در حال صحت و سلامت به برادرش بخشیده است، هیچ اشکالی در این امر نیست و می‌تواند هر طور که می‌خواهد در مال خود دخل و تصرف کند و تنها امر ناجایز در این مساله این است که بین فرزندانش تبعیض قایل شود. اما اینکه پول را به برادرش یا یکی از نزدیکانش بدهد کاملا در این امر محق است و هیچ کس حق ندارد او را از این کار منع کند. اما درباره اینکه سهم فرزندان از ارث  چیست اگر منظور او ارثی است که از پدربزرگ به مادر رسیده است، تا مادر در قید حیات است فرزندان هیچ سهمی در آن ندارند و هر گاه مادر فوت کرد بر حسب قوانین شرع بین آنها تقسیم خواهد شد و از الان نمی‌توان درباره آن حکم داد. اما اگر این مال را در حال احتضار به برادرش بخشیده است، تنها یک سوم این بخشش قابل اجرا است و اجرای بقیه آن منوط به اجازه ورثه است. اما اگر کمتر از یک سوم باشد تمام آن قابل اجرا خواهد بود.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: لي والدة ، وقد وَرِثَت نصيبها من بعد أبيها المتوفى، فأعطته أخاها الشقيق، علمًا بأن لها ثمانية أولاد، بين ذكور وإناث، فهل تجوز مثل هذه الهبة شرعا، وما مقدار نصيب أولادها من إرثها؟

فأجاب – رحمه الله تعالى -: هذه المرأة كما قال السائل ورثت من أبيها، ثم أعطت أخاها جميع ما ورثته من أخيها، وأحد أبنائها يسأل: هل هذه العطية جائزة؟ فنقول : إذا كانت هذه العطية في حال صحتها، فإنها جائزة، فلها أن تتصرف في مالها بما شاءت، غير أنها لا تُفَضّل أحدا من أولادها على أحد، أما أن تعطي أخاها، أو أحدا من أقاربها، سوى أولادها، فلها الحق في ، ذلك، ولا أحد يمنعها منه، وأما سؤاله ما نصيبه من إرثها؟ فإن أراد ما نصيبه من إرثها من أبيها، فليس لهم حق فيه ما دامت الأم على قيد الحياة، وإذا ماتت، فإن إرثها يُقسم على حسب ما تقتضيه الشريعة في وقت موتها، ولا يمكن الحكم عليه الآن، أما إذا كانت أعطت أخاها هذا الميراث التي ورثته من أبيها في مرض موتها المخُوف، أو ما في حكمه، فإنه ليس لها أن تتصرف فيما زاد على الثلث، فإن كان إرثها من أبيها أكثر من ثلث مالها، فإنه يتوقف على إجازة الورثة، وأما إذا كان أقل من ثلث مالها عند موتها، فإن عطيتها تامة.

مطالب مرتبط:

(۴۸۹۵) حکم برابری ارث دختر و پسر در بعضی کشورها

نظر ما این است که این قانون، قانونی باطل است، زیرا مخالف شریعت خداوند است...

ادامه مطلب …

(۴۹۰۳) حکم تقسیم ارث برای فرد دوجنسه در فقه اسلامی

اگر مساله به گونه‌ای بود که مرد یا زن بودن ورثه در مقدار سهم الارث آنها تاثیری نداشت (مانند برادر مادری که جنسیت تاثیری در سهم وی ندارد) در این حالت مساله واضح است و به فرد دو جنسه همان مقدار ارث می‌رسد...

ادامه مطلب …

(۴۹۱۰) حکم ارث فرزندان برادر فوت شده در صورت وفات پدر و تقسیم میراث

برادرزاده در صورت فوت پدر قبل از پدربزرگ و وجود عمو، از مال پدربزرگ چیزی به ارث نخواهد برد و بنابراین ارثیه پدرتان تنها به شما خواهد رسید....

ادامه مطلب …

(۴۸۸۴) آیا اجازه ساخت خانه بر زمین موروثی پیش از تقسیم ارث جایز است؟

اگر در میان وراث افراد نابالغ وجود دارد، دست زدن به اموال ایشان ابدا جایز نیست و نباید چیزی از آن اخذ شود. اما اگر یکی از برادران بالغ از سهم خود گذشت کند اشکالی ندارد.....

ادامه مطلب …

(۴۸۷۷) حکم ارث در صورت فوت هم‌زمان پدر و پسر

قول ارجح در این حالت این است که هیچ توارثی در بین آنها برقرار نشود زیرا یکی از  شروط توارث این است که مورث پیش از وارث فوت کرده باشد...

ادامه مطلب …

(۴۹۱۱) نحوه تقسیم ارث در صورت فوت شخصی با بازماندگان: پدر، مادر و دو دختر

به دختران دو سوم، به پدر یک ششم و به مادر یک ششم کل ارثیه سهم خواهد رسید....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه