(۴۹۱۸) آیا وجود فرزندان باعث محروم شدن عموها از ارث آنها می‌گردد؟

(۴۹۱۸) سوال: آیا وجود فرزندان باعث محروم شدن عموها از ارث آنها می‌گردد. اگر مردی بمیرد و دو پسر از خود به جای بگذارد، آیا این دو پسر از اموال پدربزرگ پدری خود ارث خواهند برد؟

جواب:

بله فرزندان مذکر باعث محروم شدن عموها از ارث آنها می‌گردند. اما اگر این فرزندان دختر باشند، آنچه فرض شرعی است به آنها تعلق گرفته و بقیه به کسی که نزدیکترین نسب پدری دارد رابا آنها دارد می‌رسد. اگر عموها از لحاظ نسب پدری نزدیکترین فرد به دختران باشند، بقیه مال به ایشان می‌رسد. مثلا اگر فرد متوفی دو دختر و دو برادر داشته باشد، پس از مرگش دو سوم مالش به دخترانش و بقیه به برادرانش می‌رسد (البته اگر برادر تنی باشند). حال اگر فرد متوفی دو دختر و دو برادر تنی و دو عموی تنی داشته باشد پس از مرگش دو سوم مالش به دخترانش رسیده و باقی اموال وی به برادرانش خواهد رسید و هیچ سهمی به عموهایش داده نخواهد شد، زیرا برادران تنی او عموهایش را از لحاظ شرعی از سهم الارث محروم می‌کنند. حال اگر پدربزرگی فوت کند و از او دو نوه پسری پسر بر جای مانده باشد، آیا این دو نوه از مال او ارث خواهند برد؟ پاسخ این سوال شرح مبسوطی دارد. اگر کسی در سلسله مراتب تعصیب بالاتر از آنها موجود باشد که از لحاظ شرعی آنها را از ارث محروم نماید، در این صورت ارثی به آنها نمی‌رسد، اما اگر اینگونه نباشد تعصیب شامل حال ایشان می‌گردد. مثال این امر این است که اگر از این پدر بزرگ یک پسر و دو نوه بر جای مانده باشد، تمام اموال به پسر وی رسیده و چیزی به نوه‌ها نخواهد رسید، زیرا پسر وی از لحاظ شرعی نوه‌ای او را از ارث پدربزرگشان محروم می‌نماید. اما اگر این پدر بزرگ یک دختر و یک نوه پسری پسر داشته باشد، در این حالت نصف ارثیه به دختر و بقیه به نوه او خواهد رسید. اما اگر پدربزرگ بمیرد و نه پسر داشته باشد و نه دختر، ارثش به نوه‌های پسری پسرش خواهد رسید. در نتیجه تمامی جوانب این مساله باید روشن باشد تا مفتی بتواند با بصیرت کامل درباره آن پاسخ بگوید.

تعداد بازدید: 0

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: هل الأولاد يحجبون الأعمام، وإذا مات الابن وترك وَلَدَيْن ذُكورا، فهل يرثون من جدهم الذي هو والد الابن؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: نعم الأولاد الذكور يحجبون الأعمام، وأما الأولاد إذا كانوا إناثا، فلهن ،فرضهن، والباقي يكون لأولى العصبة، فإن كان الأعمام هم أولى العصبة استحقوا باقي المال بالتعصيب، كما لو هلك هالك عن ابنتين، وعن عمين مثلا، فإنه في هذه الحال يكون للبنتين الثلثان، والباقي للعَمَّيْن إذا كان العمان أشقاء لأب، ولكن لو هَلَك عن ابنتين، وعن أخوين شقيقين، وعن عمين شقيقين صار للبنتين الثلثان، وللأخوين الشقيقين الباقي، ولا شيء للعمين، وذلك لأن الإخوة الأشقاء يحجبون الأعمام، وإذا مات الجد عن ابنين لابنه، فهل يرث ابنُ ابنه منه أو لا؟ هذا فيه تفصيل: إن كان فوقهم من الأبناء من يحجبهم، فلا إرث لهم، وإن كان الذي فوقهم من الأولاد لا يحجبونهم، فلهم التعصيب، مثال ذلك لو هلك هذا الجد عن ابن، وعن ابني ابنه، فالمال للابن، ولا شيء لابني الابن لأن الابن يحجبهم، ولو هلك الجد عن بنت، وعن ابن الابن صار للبنت النصف، والباقي لابني الابن، ولو هلك الجد، وليس له ابن ولا بنت فإن ميراثه يكون لأبناء ابنه، فالمسألة هذه تحتاج إلى أن يحصر الورثة على وجه بيّن ،واضح، حتى يكون المستفتى على بصيرة من المسألة وجوابها.