چهارشنبه 16 ربیع‌الثانی 1447
۱۶ مهر ۱۴۰۴
8 اکتبر 2025

(۴۸۹۵) حکم برابری ارث دختر و پسر در بعضی کشورها

(۴۸۹۵) سوال: در کشور من قوانینی وجود دارد که به دختران اجازه می‌دهد همانند پسران از ملک پدر ارث ببرند که به آن ارث اراضی می‌گویند که شامل تمام اراضی زراعی خارج شهر می‌گردد. آیا این امر جایز است؟ و اگر به این دختران بگویی باید چنان که خداوند فرموده:{ لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ ٱلْأُنثَيَيْنِ ۚ}{سهم پسر، چون سهم دو دختر است}(نساء ١١) سهم خود را اخذ کنید، اینگونه توجیه می‌کنند که این حق را قانون به آنها داده است! نظر شما درباره این امر چیست؟

جواب:

نظر ما این است که این قانون، قانونی باطل است، زیرا مخالف شریعت خداوند است و پیامبر ﷺ می‌فرماید: «كل شرط ليس في كتاب الله فهو باطل وان كان مائة شرط [‌هر شرطی‌كه دركتاب خدا نباشد، باطل است اگرچه یكصد شرط هم باشد]‌«‌  و برای مسلمان جایز نیست که به آن عمل کند و زن نیز نباید آن را مطالبه کند، زیرا حق زن اگر دختر متوفی یا نوه یا خواهر یا عمه او باشد نصف حق مرد است و خداوند تعالی در این باره می‌فرماید:{ يُوصِيكُمُ ٱللَّهُ فِىٓ أَوْلَـٰدِكُمْ ۖ لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ ٱلْأُنثَيَيْنِ ۚ }{ الله درباره فرزندان‌تان به شما سفارش می‌کند، سهم پسر، چون سهم دو دختر است }(نساء ١١) و همچنین می‌فرماید:{ وَإِن كَانُوٓا۟ إِخْوَةًۭ رِّجَالًۭا وَنِسَآءًۭ فَلِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ ٱلْأُنثَيَيْنِ ۗ }{ و اگر چندین مردان و زنانی برادر و خواهر باشند برای هر مرد دو برابر سهم زن خواهد بود }(نساء ١٧٦) و خواهر هرگز با با برادرش مساوی نیست مگر اینکه خواهر و برادر مادری باشند چنانکه خداوند متعال می‌فرماید:{ وَإِن كَانَ رَجُلٌۭ يُورَثُ كَلَـٰلَةً أَوِ ٱمْرَأَةٌۭ وَلَهُۥٓ أَخٌ أَوْ أُخْتٌۭ فَلِكُلِّ وَٰحِدٍۢ مِّنْهُمَا ٱلسُّدُسُ ۚ فَإِن كَانُوٓا۟ أَكْثَرَ مِن ذَٰلِكَ فَهُمْ شُرَكَآءُ فِى ٱلثُّلُثِ ۚ }{ و اگر مرد یا زنی که از او ارث می‌برند کلاله (= بی فرزند و بی پدر) باشد، و برای او برادر یا خواهر (مادری) باشد؛ پس برای هر یک از آن دو یک ششم است، و اگر آن‌ها بیش از این باشند؛ در یک سوم شریکند، }(نساء ١٢)

و من به هر انسانی که به الله و روز قیامت ایمان دارد نصیحت می‌کنم که اگر قوانینی وجود دارند که به آنها حقی می‌دهد که غیر شرعی است، این قانون را رد کرده و به آن عمل نکند، زیرا باطل است و حکم آن به مانند حکم خوردن مال باطل است و حلال نیست.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

تقول السائلة: هناك في بلدي قوانين تُتيح للبنت أن ترث من أبيها، أو أمها كما يرث الذكر، وهذا الإرث يسمى إرث الأراضي، حيث يشمل كل ما هو خارج المدن من أراض زراعية، فهل هذا جائز في شرع الله -تعالى- وإن قلت: يجب أن تأخذي كما أمر الله: ﴿ لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِ الْأُنثَيَيْنِ ﴾ [النساء: ١١]. تجد ذريعة بأن القوانين أعطتني هذا الحق، فما رأي سماحتكم في هذا الإرث؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: رأينا في هذا أن هذا القانون قانون باطل، لأنه مخالف الشريعة الله، وقد قال النبي صلى الله عليه وسلم: «مَا كَانَ مِنْ شَرْطٍ لَيْسَ فِي كِتَابِ اللَّهِ فَهُوَ بَاطِلٌ ، وَإِنْ كَانَ مئة شَرْطٍ». ولا يجوز للمسلم أن يعمل به، ولا تحل للمرأة أن تطالب به، لأن حق المرأة في الميراث إذا كانت من البنات، أو بنات الابن، أو الأخوات الشقيقات أو أخوات الأب نصف حق الرجل، قال الله تبارك وتعالى -: ﴿ يُوصِيكُمُ اللهُ فِي أَوْلَادِكُمْ لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِ الأنثيين ﴾ [النساء: ١١]، وقال تعالى: ﴿ وَإِن كَانُوا إِخْوَةً رِجَالًا وَنِسَاءً فَلِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنثَيين ﴾ [النساء: ١٧٦]، والأخت لا تساوي أخاها إلا إذا كانا أخوين من أُمّ، كما قال -تعالى-: ﴿ وَإِن كَانَ رَجُلٌ يُورَثُ كَلَلَةٌ أَوِ امْرَأَةٌ وَلَهُ أَخُ أَوْ أُخْتٌ فَلِكُلِ وَاحِدٍ مِنْهُمَا السُّدُسُ فَإِن كَانُوا أَكْثَرَ مِن ذَلِكَ فَهُمْ شُرَكَاءُ فِي الثُّلُثِ ﴾ [النساء: ١٢].

وإني أنصح كل مؤمن بالله واليوم الآخر إذا كانت القوانين تمكنه من حق ليس مستحقا له شرعًا، أنصحه أن يرفض هذا القانون، وألا يعمل به، لأنه باطل، والأخذ بمقتضاه أكل للمال بالباطل، فلا يَحِلُّ.

مطالب مرتبط:

(۴۸۷۵) حکم ارث، نماز میت و تشییع جنازه برای فرد تارک‌الصلاة

کسی که نماز نمی‌خواند در حالت کفر از دنیا رفته است و مسلمان محسوب نمی‌گردد ، بر هیچکس جایز نیست که بر کسی که بر کفر مرده طلب استغفار و رحمت کند و همچنین هیچکدام از نزدیکانش حق ندارند چیزی از مال او به ارث ببرند

ادامه مطلب …

(۴۸۹۴) حکم محروم‌ کردن دختران از ارث

این کار کاملا حرام و جزو گناهان کبیره است – العیاذ بالله -....

ادامه مطلب …

(۴۹۰۷) تقسیم ارث در حالت فوت زن با داشتن همسر و فرزند

اگر زنی بمیرد و وراث او شامل شوهر و یک فرزند باشند و می‌دانیم که فرزند در لغت به هر دو جنس مونث و مذکر دلالت دارد، در این حالت به زوج او یک چهارم ماترک ارث خواهد رسید...

ادامه مطلب …

(۴۹۱۴) حکم ارثیه فردی که هیچ وارثی ندارد و نزدیک‌ترین افراد به او خواهر و برادر شیری هستند

پیوند شیری داشتن دلیل ارث بردن نیست و پدر شیری و برادر شیری نه ارث می‌ بردند و نه هیچ گونه حق سرپرستی و نفقه و ... دارند...

ادامه مطلب …

(۴۸۷۴) حکم ارث‌بری فردی که نماز را به طور منظم به جا نمی‌آورد

قول صحیح این است که کسی که نماز را ترک کرده کافر است و از ملت اسلام خارج شده و مرتد محسوب می‌گردد، مگر اینکه توبه کند و به اسلام بازگردد. اگر توبه کرد و قبل از مرگ شخص مورث به اسلام بازگشت، در این حالت از مال او ارث خواهد برد و اگر چنین نکند چیزی به او نخواهد رسید....

ادامه مطلب …

(۴۸۸۴) آیا اجازه ساخت خانه بر زمین موروثی پیش از تقسیم ارث جایز است؟

اگر در میان وراث افراد نابالغ وجود دارد، دست زدن به اموال ایشان ابدا جایز نیست و نباید چیزی از آن اخذ شود. اما اگر یکی از برادران بالغ از سهم خود گذشت کند اشکالی ندارد.....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه