سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۴۸۸۵) حکم صرف‌نظر از سهم ارث در برابر ظلم یکی از ورثه در تصرف مال موروثی

(۴۸۸۵) سوال: من یک وکیل شرعی هستم و سی و سه سال سن دارم. یکی از برادرانم نزد من آمد و از من پنج هزار ریال طلب کرد و گفت که این پول را برای ماشینی که جزو ارثیه بوده خرج کرده است. به او گفتم من این مقدار پول نقد ندارم و پس از درگیری و بگو مگویی که نزدیک بود به درگیری بیانجامد، به او گفتم که من از سهم خودم از این ماشین ارثی صرف نظر می‌کنم و به خودم قول دادم که به بقیه ورثه هم سهمشان را از این ماشینی که این برادرم با ظلم و عداوت از آن خود کرده پرداخت کنم. لطفا بفرمایید که حکم شرع درباره این مساله چیست؟

جواب:

بر تو حلال نیست از ماشینی که بین تو و سایر ورثه مشترک است گذشت کنی مگر اینکه سایر وراث هم بر این کار رضایت داشته باشند و این برادری هم که با تو بر سر این ماشین مجادله کرده، باید بداند که ابدا این ماشین بر او حلال نیست زیرا اولا مجادله در بین بوده و ثانیا حق وراث دیگر هم در این میان هنوز بر این ماشین باقی است و باید دید که آیا آنها هم رضایت دارند یا خیر. پس حال برادرت یا باید ماشین را پس دهد یا اینکه رضایت تمام وراث دیگر را اخذ نماید. اگر تمامی وراث دیگر رضایت دادند و همه آنها بالغ و رشید بودند، در این صورت این امر بلااشکال خواهد بود. اما در غیر این صورت آنها حق دارند که ماشین را بازپس بگیرند زیرا مالی مشترک بوده و همه باید نصیبشان از آن را اخذ نمایند.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: أنا وكيل ،شرعي، وأبلغ من العمر ثلاثة وثلاثين عاما، وسبق أن أتاني أحد إخواني الذي هو أقل مني سنا يطلب مبلغ خمسة آلاف لقوله: إنه أنفقها على سيارة كانت من ضمن ما ورثه من والدي. وقد أجبت بأنني لا أملك هذه النقود، وبعد جدال كاد أن يكون فيه شيء من الاشتباك تنازلت له عن السيارة المشار إليها، وكتبت له على نفسي بأنني سأدفع للورثة ما يطلبونه مقابل تلك السيارة التي أخذها ظلما وعدوانا، فما حكم الشرع في نظركم في ذلك، أفيدوني بذلك؟

فأجاب رحمه الله تعالى : لا يَحِلُّ لك أن تتنازل عن السيارة المشتركة بينك وبين بقية الورثة، إلا بموافقة الورثة، وهذا الأخ الذي ألجأك إلى ذلك لا يحل له شيء من هذه السيارة، لأنه ألجأك إلى ذلك، ولأن حق شركائكم باق فيها، والواجب الآن رد السيارة، أو استرضاء الجميع، فإذا رضي الجميع، وهم بالِغُون رشيدون، فلا حرج، وإلا فلهم الحق في أن يردّوا هذه السيارة إلى المال المشترك، وكل يأخذ نصيبه منها.

مطالب مرتبط:

(۴۸۹۸) آیا استقلال فرزند پسر پس از ازدواج، مانع دریافت ارث از پدر می‌شود؟

مستقل شدن فرزند از پدر ابدا یکی از این موانع محسوب نمی‌شود......

ادامه مطلب …

(۴۹۲۲) کم شرعی ارث بردن پدر همسر فوت شده از جواهرات به جای مانده

چون همسر تو فرزندی نداشته، نصف اموال وی به تو می‌رسد...

ادامه مطلب …

(۴۹۱۵) تقسیم ارثیه پدر میان همسر، فرزندان و سایر وراث

به عموها و عمه‌هایت هیچ سهمی تعلق نمی‌گیرد چون پدرت اولاد ذکور دارد...

ادامه مطلب …

(۴۸۸۰) کم شرعی تقسیم سود مزرعه میان ورثه با توجه به تفاوت سهم پسر و دختر

وقتی کسی می‌میرد اموالش به وارثانش خواهد رسید. ابتدا اگر قرض و دیونی دارد آنها را از ارث پرداخت می‌کنند سپس به وصیتش اگر شامل کمتر از یک سوم مالش است عمل می‌نمایند و پس از آن باقیمانده را بین خود تقسیم می‌کنند. ...

ادامه مطلب …

(۴۸۹۷) عصبه چه کسانی هستند؟

به هرکس که به صورت غیرتقدیری ارث ببرد عصبه می‌گویند. ...

ادامه مطلب …

(۴۸۹۲) حکم ارث‌ بردن از اموال نامشروع

مالی که از طریق حرام به دست آمده باشد اگر خود مال به عینه حرام باشد مثلا از کسی به زور اخذ شده باشد یا اینکه از کسی سرقت شده باشد، در این حالت ورثه باید آن را به صاحب اصلی آن پس دهند، زیرا امتلاک چنین اموالی گناه بزرگی است. اما اگر مال از طریق حرام به دست آمده باشد، لازم نیست ورثه چیزی از آن را حذف کنند و این مال برای کسی که آن را به دست آورده موجب گناه و عذاب خواهد بود و هیچ گناهی متوجه ورثه نخواهد بود....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه