چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۳ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۴۷۸۴) حکم استفاده شخصی از زمینی که وقف شده است

(۴۷۸۴) سوال: یک قطعه زمین دارم که یک رسید قانونی قدیمی دارد و در آن نوشته شده “وقف برای خدای تعالی” و روی آن نیز نوشته شده “وقف برای خدا، خریدار آن و فروشنده آن ملعون باد”. با علم به اینکه من در این زمین زراعت می­کنم و از سود آن استفاده می­کنم، آیا این کار حلال است یا حرام؟ آیا اینگونه وقف کردن جایز است؟

جواب:

وقف هنگامی صحیح است که از جانب مالک صورت گرفته باشد و شروط وقف در آن لحاظ شده باشد. وقف کننده نباید از عباراتی مانند لعن و … استفاده نماید و همین که از ادله شرعی استفاده کند کافی است و چه لعنت کند چه نکند، هر کس که کاربری آن را تغییر دهد گناه متوجه او خواهد بود. اما درباره استفاده از این موقوفه، اگر سوددهی یک موقوفه مختل شود، می­توان آن را فروخت و با پول آن چیز دیگری در جای دیگری وقف کرد یا در آن دست برد و … اما این کارها حتما باید پس از مراجعه به دادگاه و انجام تفحص قانونی و اخذ مجوزهای لازم انجام بگیرد.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: لدي قطعة أرض، ولها صلّ شرعي قديم، ومكتوب في الصَّلِّ وقف الله تعالى ومكتوب عليه «وقف الله ملعون بائعها وملعون شاريها»، مع العلم بأني أستغل هذه الأرض بالزراعة، وأكل من دخلها، فهل هو حلال أم حرام، أم ماذا، وهل يصح الوقف بهذا الأسلوب؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: الوقف صحيح إذا كان من مالك، وتمت شروط الوقف، ولكن ما ينبغي للموقف أن يستعمل مثل هذه العبارات باللعن، إنه يكفي إذا أوقفها أن يثبت ذلك بطريق شرعي، ومَن غَيَّر، أو بَدَّل، فالإثم عليه، سواء قرن ذلك باللعنة، أم لم يقرن، وأما التصرف في هذا الوقف، فإنه إذا تعطلت منافع الوقف جاز بيعه، والتصرف فيه، وتؤخذ قيمته، وتُجعل في مكان آخر ينتفع به، ولكن ينبغي أن يكون هذا التصرف بعد مراجعة المحكمة، حتى تتبين الأمر وتتحققه، ثم تأذن بنقله إلى مكان آخر.

مطالب مرتبط:

(۴۷۸۸) نحوه مصرف درآمد موقوفه مسجد در صورت کاهش نیازمندان در ماه رمضان

این موقوفه، برای مسجد وقف شده و بنابراین تا مسجد برپا است باید صرف مخارج مسجد گردد و اگر چیزی از مخارج مسجد اضافه ماند آنگاه برای فقرا مصرف شود...

ادامه مطلب …

(۴۷۸۱) اولویت وقف زمین برای عبور عمومی یا فروش آن برای امور خیریه؟

از نظر من باید این امر به قاضی آن شهر ارجاع داده شود تا سند زمین را مورد بررسی قرار دهد و ببیند صاحب آن زمین را چگونه وقف کرده است...

ادامه مطلب …

(۴۷۸۷) یا کودک می‌تواند در سفر مسجدی بنا کند و آن را برای نماز و تعلیم حدیث به کار ببرد؟

اگر این مساجد را بر سر راه بنا می­کنی و این مسجد بنایش مستحکم است و باقی می­ماند، نباید آن را خراب کنی تا مسلمین از آن استفاده کنند...

ادامه مطلب …

(۴۷۹۲) حکم استفاده شخصی از وسایل مسجد

بر امام و موذن و قیم و هیچ کس دیگرحلال نیست که اجازه دهد کسی وسایل مسجد را به امانت بگیرد و از مسجد خارج کند....

ادامه مطلب …

(۴۷۶۸) آیا اجر صدقه جاریه به میت میرسد؟

باید دید که آیا کسی که صدقه جاریه را انجام داده، خود متوفی قبل از فوت بوده است؟...

ادامه مطلب …

(۴۷۷۷) حکم بی‌توجهی به زمین‌های اوقافی و پیامدهای آن

در حالت کلی جایز نیست متولیان اماکن موقوفه، این اماکن را به حال خود رها کنند و اهمال پیشه کنند، بلکه بر آنها واجب است که از آن به نحو احسن مراقبت کنند و در صورت امکان از آن استفاده کنند...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه