(۴۶۳۳) سوال: او در جمعیتی عضو است که در آن هر یک از اعضا مبلغی را پرداخت میکنند (مثلا هزار ریال)، تا پولی جمع شود و به شخصی برای رفع نیازهایش در انتهای هر ماه داده شود. حال چون مقدار ماهها دوازده ماه است و این شخص سهم خود را در ماه دوازدهم دریافت نموده است، آیا بعد از این که حد نصاب مال تکمیل شد به آن زکات تعلق میگیرد؟ لطفا ما را در این باره راهنمایی بفرمایید.
جواب:
اولا برای این برادری که این سوال را پرسیدهاند این مساله را روشن کنم که این گونه جمعیتها کاملا بلااشکال هستند. یعنی اشکالی ندارد اگر کارمندان در بخشی با هم توافق کنند که قسمتی از حقوق خود (هر کدام هزار ریال مثلا) را روی هم بگذارند و ماه اول به اولی و ماه دوم به دومی و سوم به سومی و … بدهند.
و این مشمول قرض جلب کننده نفع نمیگردد، زیرا قرض دهنده بیش از مقداری که قرض داده، بازپس نمیگیرد و در این کار مصلحت جمعی نهفته است. یعنی کسی که اولین بار منتفع شده برای بار دوم محروم میشود و کسی که برای بار دوم منتفع شده برای بار سوم محروم میگردد و نفر سوم و … اما درباره زکات: بر او واجب است زکات مالی را که دریافت کرده بپردازد، مشروط بر آنکه یک سال کامل (قمری) بر آن گذشته باشد؛ زیرا این مال، دینی است بر عهده شخص توانگر. از آن رو که وی اطمینان داشته است اعضای این جمعیت، سهم خود را در موعد مقرر هر ماه پرداخت خواهند کرد. و از نظر شرعی، دِینی که بر عهده فرد توانگر باشد، زکات آن واجب میگردد.