دوشنبه 21 ربیع‌الثانی 1447
۲۱ مهر ۱۴۰۴
13 اکتبر 2025

(۴۶۲۸) حکم شرعی پرداخت بدهی با کالا به جای پول نقد

(۴۶۲۸) سوال: اگر کسی که مقداری بدهی به کس دیگری دارد، به جای بدهی، کالایی با نرخی مساوی مبلغ بدهی به او بدهد، آیا مرتکب عملی ناجایز شده است؟

جواب:

جایز نیست که قرض دهنده از قرض گیرنده چیزی دریافت کند و قیمت آن را از مبلغ بدهی آن فرد کم نکند یا به مثل یا به احسن جبران نکند. مثلا اگر کسی صد ریال به کس دیگر قرض دهد و قرض گیرنده بخواهد هدیه­ای معادل پنجاه ریال به او بدهد، تنها به شرطی باید آن هدیه را بپذیرد که مبلغ آن را از مبلغ قرض کم کند و تنها پنجاه ریال باقی بماند، یا اینکه کاری برای او انجام دهد که این پنجاه ریال برای او جبران شود. اما اگر هدیه را که مساوی نیمه قرضش است دریافت کند و قرض را نیز به صورت کامل دریافت کند مرتکب عمل ناجایز شده است.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: إذا كان شخص عنده دين لشخص ما، وأعطاه حاجة ثمنها يساوي هذا الدين الذي عنده، فهل هذا العمل جائز؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: لا يجوز للدائن إذا أهدى إليه المدين شيئا أن يقبل منه إلا إذا نوى احتسابه من دَينه، أو نوى مكافأته بمثله، أو أحسن منه، ومثال ذلك: لو كان لشخص على آخر مئة ريال ثم أهدى إليه المطلوب ما يساوي خمسين ريالا، فإنه لا يجوز له قبوله إلا إذا أراد أن يخصمه من دينه ويبقى على المدين خمسون ريالا فقط، أو إذا نوى مكافأته عليه بإعطائه ما يساوي خمسين، أو أكثر، أما أن يأخذ هذه الهدية التي تساوي نصف دينه، ثم يطالب بدينه كاملا، فإن ذلك لا يجوز.

مطالب مرتبط:

(۴۶۳۶) حکم فروش ملکی که در رهن بانک است با تعهد مشتری به پرداخت بدهی

اقدام به تصرف در اموال و فروش آنها به شرط اینکه مسئولان صندوق توسعه این اجازه را به شما داده باشند، جایز است...

ادامه مطلب …

(۴۶۲۱) حکم شرعی قرض دادن طلا با شرط بازپرداخت به همراه طلای اضافه

این قرض باید طبق احکام شرع انجام گیرد. پس اگر چیزی به تو قرض داده باید عین همان چیز را به او بازپس دهی.....

ادامه مطلب …

(۴۶۳۰) حکم بدهکاری که پیش از پرداخت دین از دنیا می‌رود

اگر به نیت اینکه بعدا پول مردم را پس دهد مال را از آنها قرض گرفته، پس هیچ گناهی متوجه وی نیست و خدا او را بیامرزد. اما اگر به نیت حیف و میل این پول­ها را قرض کرده است...

ادامه مطلب …

(۴۶۳۱) حکم مشارکت در صندوق‌های قرض‌الحسنه خانوادگی یا جمعی

هیچ اشکالی در این امر نیست زیرا کاری کاملا تعاونی است و جهت قرض دادن به نیازمندان انجام می­گیرد....

ادامه مطلب …

(۴۶۲۹) آیا تسهیلات اعتباری حکم قرض را دارد؟

بله قرض محسوب می­گردند زیرا از لحاظ شرعی هر چه که دینی را در ذمه ما قرار دهد قرض محسوب می­شود، حال چه مبلغ فروش باشد، چه کرایه چه قرض یا ... باشد....

ادامه مطلب …

(۴۶۲۴) آیا شرط پرداخت روزانه در قرض، جایز است؟

این شرط، شرطی فاسد است و برای قرض دهنده حلال نیست که از کنار قرضش کسابت کند و مال و منفعتی به دست آورد...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه