سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۴۴۵۹) حکم قربانی کردن برای مردگان در دهه ذی‌الحجه و اصطلاح «حج مرده‌ها»

(۴۴۵۹) سوال: نزد ما عادت است هنگامی که وارد دهه‌ی اول ماه ذو الحجه شدیم هر خانه‌ای قربانی می‌کنند و می‌گویند: «اللهم اجعله لأوراح موتانا»: (بار اللهی آن را برای ارواح مردگانمان قرار بده): و هر ساله این انجام می‌گیرد و نزد ما آن را حج مرده‌ها می‌نامند، آیا این صحیح است؟

جواب:

این صحیح نیست و بدعت می‌باشد و با ذبح کردن به اللهÀ تقرب نمی‌جویند مگر این که در سنت وارد شده باشد و آن سه امور می‌باشد: أضاحی، هدی برای کعبه و سوم عقیقه می‌باشد، این ذبائح مشروع است اما غیر از آن‌ها مشروع نیست.

و گمانشان که این حج اموات می‌باشد صحیح نیست لذا مردگان اعمالشان قطع می‌شود زیرا رسول اللهﷺ می‌‌فرماید: «إِذَا مَاتَ الْإِنْسَانُ انْقَطَعَ عَنْهُ عَمَلُهُ إِلَّا مِنْ ثَلَاثَةٍ ؛ إِلَّا مِنْ صَدَقَةٍ جَارِيَةٍ، أَوْ عِلْمٍ يُنْتَفَعُ بِهِ، أَوْ وَلَدٍ صَالِحٍ يَدْعُو لَهُ»[۱] : (با مرگ انسان ، رشته عملش قطع مى شود ، مگر از سه چيز : صدقه جارى، دانشى كه مردم از آن بهره مند شوند ، و فرزند نيكوكارى كه برايش دعا كند): و این از صدقه جاریه نیست زیرا معنی صدیه‌ی جاریه این است که شخصی چیزی را وقف کند که بعد از مرگ نیز مردم از آن نفع ببرند و علمی که بعد از خود از آن نفع برند اگر که به کسی علم نافعی آموخته که بعد از مرگش به آن عمل می‌کنند یا این که می‌آموزند که به آن نفع می‌رساند و فرزند ( دختر یا پسر) صالحی که برای او دعا کنند، هنگامی که برای او دعا کنند به نفع می‌رسد.


[۱] تخریج آن گذشت.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: يوجد عندنا عادة إذا دخل شهر ذي الْحَجِّةِ في العشر الأولى يَذْبَحُ كل بيت ذبيحة، ويقول: اللهم اجعله لأرواح موتانا، وهذا شيء كل عام، ويسمونه عندنا حَجَّ الأموات، هل هذا صحيح؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: هذا ليس بصحيح، بل هو بدعة، ولا يتقرب بالذبح الله إلا فما وردت به السُّنّة، وهي ثلاثة أمور: الأضاحي، والهدايا للبيت مكة، والثالث العقيقة، هذه هي الذبائح المشروعة، وأما ما عداها فليس بمشروع.

ثم إن زعمهم أن هذا حَجُ الأموات ليس بصحيح، فالأموات انقطعت أعمالهم، لقول النبي صلى الله عليه وعلى آله وسلم: «إذا مَاتَ ابْنُ آدمَ انقطع عمله إلا من ثلاث: صَدَقَةٌ جارية، أو عِلْمٌ يُنتَفَعُ به، أو ولد صالح يدعو له»، وهذا ليس من الصدقة الجارية، لأن معنى الصدقة الجارية أن الإنسان يوقف شيئًا ينتفع الناس به بعد موته، والعلم الذي ينتفع به من بَعْدِهِ إذا عَلَّمَ أحدًا علما نافعا فعملوا به بعد موته، أو علموه انتفع به، والولد الصالح الذي يدعو له، الذكر أو الأنثى من أولاده، إذا دعا له انتفع به.

مطالب مرتبط:

(۴۴۵۰) آیا ذبح حیوان اخته به عنوان قربانی جایز است؟

بله ذبح حیوان اخته به عنوان قربانی جایز است و حتی بعضی از اهل علم گفته‌اند که بهتر از حیوان فحل (نر) می‌باشد....

ادامه مطلب …

(۴۴۶۵) آیا کوتاه کردن ناخن یا مو در دهه‌ی ذو الحجه جایز است؟

کسی که می‌خواهد قربانی کند هنگامی که دهه‌ی اول ذو الحجه وارد شد چیزی از مو، ناخن و پوستش نمی‌گیرد تا این که قربانی کند...

ادامه مطلب …

(۴۴۴۰) حکم شرکت چند نفر در یک قربانی

شریک شدن در شتر و گاو اشکالی ندارد اما در گوسفند و بز جایز نیست...

ادامه مطلب …

(۴۴۵۴) حکم قربانی که از جانب شخص فوت شده ذبح می‌شود، چیست؟

هنگامی که انسان از جانب خود و خانواده‌اش قربانی کند و نیت داشته باشد که اجر آن برای خود و خانواده‌اش از زنده‌ها و مرده‌ها باشد اشکالی ندارد، اما قربانی خاص از جانب مرده دو حالت دارد:...

ادامه مطلب …

(۴۴۶۲) حکم اکتفا به توزیع گوشت قربانی میان نزدیکان و همسایگان بدون رساندن به فقرا

در حقیقت سخت نیست ولی بر همت‌ها سخت می‌آید نه جسم‌ها، الان بسیاری از مردم می‌خواهند که خودشان را راحت کنند...

ادامه مطلب …

(۴۴۶۸) حکم گرفتن مو و ناخن برای زن در دهه ذوالحجه هنگام قربانی شوهر

سی که از جانب او از همسران و فرزندان پسر و دختر و هر کسی که در آن خانه وجود دارد و سرپرست آن خانه از جانب آنها قربانی می‌کند می‌توانند که موها، ناخن و پوست‌های خود را بگیرند ...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه